ΣΑΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΡΑΦΑΛ – ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ – ΠΛΗΡΩΣΑΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΟΤΙ Η ΑΙΓΥΠΤΟΣ – ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Προβληματισμό και ερωτήματα προκαλεί η σύγκριση της αγοράς μαχητικών αεροσκαφών Rafale από την Αίγυπτο και την Ελλάδα.

Το υπουργείο Άμυνας της Αιγύπτου ανακοίνωσε την προμήθεια 30 μαχητικών Rafale μέσω δανείου που θα αποπληρωθεί εντός 10 ετών με κόστος 3,7 δισ. ευρώ, ενώ η Ελλάδα αγόρασε 18 μαχητικά του τύπου (εκ των οποίων 12 μεταχειρισμένα) με συνολικό κόστος 2,49 δισ. ευρώ, αποπληρωμή σε πέντε έτη και χωρίς να περιλαμβάνεται στη σύμβαση δικαίωμα προαίρεσης στην περίπτωση που αποκτηθούν επιπλέον αεροσκάφη.

Επίσημες ανακοινώσεις για το κόστος της αιγυπτιακής σύμβασης δεν υπήρξαν, αλλά, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, προσδιορίζεται σε 4,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ (3,747 δισ. ευρώ), συμπεριλαμβανομένων και δύο συμβάσεων με τις Safran Electronics & Defense (μεταξύ άλλων και κατασκευάστρια των κινητήρων του μαχητικού) και MBDA (παραγωγός κατευθυνόμενων βλημάτων), ύψους 241.000.000 δολαρίων ΗΠΑ (200.000.000 ευρώ).

Είναι επίσης αυτονόητο ότι στο ανωτέρω ποσό περιλαμβάνεται και το κόστος χρηματοδότησης (δανείου). Ας σημειωθεί εδώ ότι στις 16 Φεβρουαρίου 2015 η Αίγυπτος, στο πλαίσιο γενικότερης συμφωνίας με τη Γαλλία, ύψους 5,2 δισ. ευρώ, προμηθεύτηκε 24 μαχητικά Rafale, μία φρεγάτα τύπου FREMM από τα αποθέματα του γαλλικού ναυτικού και όπλα για τα μαχητικά (πυρομαχικά ακριβείας AASM Hammer, κατευθυνόμενα βλήματα αέρος – αέρος MICA IR και EM, αέρος – επιφανείας [κατά πλοίων επιφανείας] AM39 Exocet και πλεύσης [cruise] κατά στόχων εδάφους SCALP).

Σε ό,τι αφορά την ελληνική προμήθεια, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προσδιορίζει τη δαπάνη του προϋπολογισμού για τα έτη 2021-2025, στο ποσό των 2.490.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και κρατήσεων 6,144% υπέρ διάφορων νομικών οντοτήτων του Ελληνικού Δημοσίου), που αναλύεται ως εξής: 1.509.000 ευρώ για το 2021, 472.000.000 ευρώ για το 2022, 408.000.000 ευρώ για το 2023, 67.000.000 ευρώ για το 2024 και 34.000.000 ευρώ για το 2025.

Το προαναφερθέν ποσό αφορά την οικονομική εξυπηρέτηση τριών συμβάσεων:

Αρ. 013Γ/2020 για την αγορά έξι νέων μαχητικών Rafale (τέσσερα μονοθέσια και δύο διθέσια) και 12 μεταχειρισμένων (10 μονοθέσια και δύο διθέσια), μετά του συναφούς εξοπλισμού τους και την παροχή υπηρεσιών για την αρχική υποστήριξή τους, μεταξύ υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) και της DASSAULT AVIATION.

Αρ. 014Γ/2020 για την «εν συνεχεία υποστήριξη» (ΕΣΥ) [Follow-On-Support (FOS)] των Rafale, μεταξύ ΥΠΕΘΑ και των DASSAULT AVIATION, THALES DMS FRANCE και SAFRAN AIRCRAFT ENGINES, για τα δομικά μέρη, τα ηλεκτρονικά και τους κινητήρες των αεροσκαφών, αντίστοιχα.

Αρ. 015Γ/2020 για την προμήθεια όπλων για τα Rafale (κατευθυνόμενα βλήματα αέρος – αέρος Meteor), τη συντήρηση – τροποποίηση υπαρχόντων όπλων των αεροσκαφών Mirage 2000-5 Mk. 2 (κατευθυνόμενα βλήματα MICA IR και EM, AM39 Exocet και SCALP) για χρήση τους από τα Rafale και συναφείς υπηρεσίες, καθώς και για την εν συνεχεία υποστήριξη των όπλων και πυρομαχικών για τα Rafale μεταξύ ΥΠΕΘΑ και της ΜBDA FRANCE.

Σύμφωνα με πληροφορίες, αφού για λόγους διασφάλισης του υπηρεσιακού απορρήτου, ακριβή στοιχεία, λεπτομέρειες για τα αντικείμενα των συμβάσεων και τις τιμές δεν αποδεσμεύτηκαν, τα κόστη των επιμέρους συμβάσεων (χωρίς τις προαναφερθείσες κρατήσεις) ανέρχονται σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ (013Γ), 120.000.000 ευρώ (014Γ) και 400.000.000 ευρώ (015Γ).

Ειδικότερα για τα αεροσκάφη (σύμβαση 013Γ) αναφέρεται ότι η τιμή για τα 12 μεταχειρισμένα (με 3.500 ώρες πτήσης εγγυημένο υπόλοιπο ζωής) ανέρχεται σε περίπου 540.000.000 ευρώ (κόστος ανά μονάδα περί τα 45.000.000 ευρώ), ενώ για τα έξι νέας κατασκευής σε περίπου 530.000.000 ευρώ (περί τα 90.000.000 ευρώ ανά μονάδα).

Ποσό περί τα 730.000.000 ευρώ αντιστοιχεί στο κόστος για την προμήθεια ολοκληρωμένου συστήματος εξομοιωτή πτήσεως, εξοπλισμού σχεδίασης και απενημέρωσης αποστολής, ανταλλακτικών, εξοπλισμού υποστήριξης εδάφους και συντήρησης, εκπαίδευσης ιπταμένων και τεχνικού προσωπικού, βιβλιογραφίας, υπηρεσιών υποστήριξης κ.λπ.

Ας σημειωθεί εδώ ότι η πρόσφατα επικυρωθείσα από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) νέα δομή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων προβλέπει την προμήθεια 40 νέων μαχητικών για την Πολεμική Αεροπορία και ότι η επένδυση 730.000.000 ευρώ για τη δημιουργία επιχειρησιακής, τεχνικής και εκπαιδευτικής υποδομής καθιστά την προμήθεια 18 μόνο αεροσκαφών του τύπου καταφανώς «αντιπαραγωγική».

Θα πρέπει, λοιπόν, να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι στο εγγύς ή απώτερο μέλλον ο στόλος των Rafale θα ενισχυθεί με τουλάχιστον 18 επιπλέον μαχητικά. Υπό το πρίσμα αυτό είναι ανεξήγητη η απουσία από την υπογραφείσα σύμβαση δικαιώματος προαίρεσης (option), το οποίο θα διασφάλιζε ορισμένα «κεκτημένα» για την ελληνική πλευρά. Εάν, μάλιστα, πρόσφατα δημοσιεύματα για την προμήθεια επιπλέον έξι μαχητικών Rafale αποδειχθούν ακριβή, τότε η έλλειψη πρόβλεψης για option γίνεται περισσότερο ακατανόητη.

Άφησαν απέξω την εγχώρια αμυντική βιομηχανία
Επίσης, η έλλειψη πρόβλεψης για την εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας και ειδικότερα της ΕΑΒ (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία), στην τρίτου βαθμού συντήρηση (DLM) των μαχητικών και των κινητήρων τους, είναι ακατανόητη, καθώς τα μαχητικά και οι κινητήρες τους θα πρέπει να μεταβαίνουν στη Γαλλία για αυτή, κάτι που είναι εμφανώς παράλογο και αντιοικονομικό.

Επιπρόσθετα, ούτε η αναβάθμιση του υφιστάμενου, στην 114 Πτέρυγα Μάχης, δοκιμαστηρίου κινητήρων Μ53 (των Mirage 2000-5 Mk.2) ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί ελέγχους και για τους κινητήρες M88 των Rafale περιλαμβάνεται στις προβλέψεις των συμβάσεων. Και αυτό παρότι με την ένταξη των δικινητήριων Rafale σε υπηρεσία ο αριθμός των M88 θα είναι κατά 50% μεγαλύτερος των Μ53 (36 έναντι 24).

Με τα διαθέσιμα μέχρι σήμερα στοιχεία, το κομβικό ζήτημα δεν είναι μόνο το κόστος της προμήθειας των Rafale, αλλά η ελλιπής υποδομή για τη συντήρηση, την επισκευή και την υποστήριξη σε υπηρεσία ενός οπλικού συστήματος για το οποίο στην υπογραφείσα σύμβαση η κατασκευάστρια εγγυάται την υποστήριξή του για 25 χρόνια μετά την παράδοση του τελευταίου μαχητικού και ο παντελής αποκλεισμός της εγχώριας βιομηχανίας από την εργοστασιακή συντήρηση, την εφοδιαστική αλυσίδα που υποστηρίζει τον στόλο των μαχητικών του τύπου παγκοσμίως αλλά και τη συμμετοχή στην παραγωγή του.