Νίκος Φέρμας: Το ορφανό φτωχόπαιδο που λάτρευε το “χόρτο”. Στο γάμο του έγινε θυμιατό με τους μισούς καλεσμένους “ντάγκλα” στη ζαλάδα!

Ο Νίκος Φέρμας (1905-1972) ήταν ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου.

Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1905 και το πραγματικό του ονοματεπώνυμο ήταν Νίκος Χατζηανδρέου. Καθιερώθηκε σε ρόλους μάγκα και ντόμπρου ανθρώπου και εμφανίστηκε, πάντα σε δεύτερους ρόλους, σε πολλές ταινίες των δεκαετιών του ‘ 50 και του ‘ 60 όπως Ένας ήρωας με παντούφλες, Λόλα, Η χαρτοπαίχτρα, Της κακομοίρας, Ο κύριος πτέραρχος, Ανθισμένη αμυγδαλιά, Όσα κρύβει η νύχτα, Ο παπατρέχας, Καλώς ήλθε το δολάριο, Τρεις κούκλες κι εγώ και άλλες. Παντρεύτηκε την επίσης ηθοποιό Άννα Παντζίκα (1912-).

Ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου· από τους πιο σημαντικούς δευτεραγωνιστές του ελληνικού κινηματογράφου, με περίπου 150 ταινίες στο ενεργητικό του. Διακρίθηκε, κυρίως, σε ρόλους ανθρώπων της πιάτσας και του υποκόσμου, τους οποίους ερμήνευσε με ζωντάνια και πειστικότητα.

Ο Νίκος Χατζηανδρέου, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1905 από αγροτική οικογένεια. Έμεινε ορφανός από μικρή ηλικία και η μητέρα του δούλευε σε πλουσιόσπιτα της Μυτιλήνης για να τον μεγαλώσει. Εγκατέλειψε νωρίς το σχολείο κι άρχισε να δουλεύει σε μαγαζιά και γραφεία κάνοντας θελήματα, ώσπου προσελήφθη ως κλητήρας στο υποκατάστημα της «Τράπεζας Αθηνών» στη Μυτιλήνη.

Πέθανε στις 14 Αυγούστου του 1972 και κηδεύτηκε στην Ηλιούπολη.

Ο ρόλος του μάγκα ήταν πολύ συχνός τόσο στις ταινίες όσο και στις θεατρικές παραστάσεις. Κατά καιρούς τον είχαν ερμηνεύσει αρκετοί ηθοποιοί με επιτυχία, αλλά ο Νίκος Φέρμας θεωρείται μέχρι σήμερα ο πιο αυθεντικός μάγκας του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Πολλοί, σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, υποστηρίζουν ότι η ερμηνεία του ήταν πετυχημένη γιατί έτσι ήταν και στη ζωή του.

Μία από τις συνήθειες του ηθοποιού, που την εποχή εκείνη ταυτίζονταν με τη «μαγκιά», ήταν το ότι κάπνιζε χασίσι. Ο Ντίνος Δημόπουλος περιέγραψε την πρώτη του γνωριμία με τον Φέρμα στο βιβλίο του, «Ένας σκηνοθέτης θυμάται»:

«Με πλησιάζει ένας μάγκας βαρύς με το αργό λικνιστικό του περπάτημα εκείνο το πρωινό στο γύρισμα. Είναι ο Νίκος Φέρμας. Συρτή φωνή, νωθρή κίνηση, ματιά θαμπή.

-Είσαι για μια τζούρα αφεντικό;

-Τι τζούρα, ρωτάω παραξενεμένος.

-Μια ρουφηξιά για.

-Δεν καπνίζω.

-Δεν είναι καπνός. Χόρτο είναι.

-Τα χόρτα με πειράζουν στο στομάχι.

-Τα λάχανα σε πειράζουν. Κι ετούτο δεν είναι λάχανο. Είναι ανθός. Τράβα μία και θα αρχίσεις να πετάς. Και τα πλάνα θα σου ’ρχονται το ένα μετά το άλλο σαν σύννεφα που τα κυνηγάει ο νοτιάς».

Το «φάρμακο για το στομάχι

Ο ηθοποιός δεν φοβόταν να παραδεχτεί δημόσια ότι κάπνιζε χασίσι. Ακόμα και όταν αυτό απαγορεύτηκε, κατά τη δεκαετία του ’30, ο Φέρμας δεν εγκατέλειψε τη χρόνια συνήθειά του.

Ο Σωτήρης Μουστάκας είχε αναφέρει σε συνέντευξή του, πως ο συνάδελφός του κάπνιζε στο κοινό τους καμαρίνι, σε μια θεατρική παράσταση που συνεργάστηκαν.

Ο Μουστάκας έκανε τότε τα πρώτα του βήματα στην υποκριτική και ήταν αρκετά νέος σε ηλικία. Από το χασίς δεν ήξερε ούτε καν τη μυρωδιά του.

Όταν ρώτησε τον Φέρμα τι ήταν αυτό που έβαζε μέσα στο τσιγάρο του, εκείνος απάντησε πως ήταν φάρμακο για το στομάχι!

Μετά από μερικές ημέρες ο νεαρός υπέφερε από έντονο πόνο στο στομάχι και ζήτησε από τον συνάδελφό του λίγο από το φάρμακο του.

Ο Φέρμας έκπληκτος διαπίστωσε πως ο Μουστάκας δεν είχε καταλάβει ότι κάπνιζε χόρτο και χωρίς κανένα δισταγμό του είπε: «Μα καλά ρε Κύπριε δεν κατάλαβες τι είναι; Χασίσι είναι».

Τότε ο νεαρός συνειδητοποίησε και τι εννοούσε ο θιασάρχης τους, Βασίλης Μπουρνέλης, όταν περνούσε από το καμαρίνι τους και έλεγε: «Αγιασμό έχουμε πάλι σήμερα;».

Το «λιβάνι» στο γάμο του ηθοποιού

Η συνήθεια του ηθοποιού ήταν γνωστή στους φίλους και τους συνεργάτες του. Κανείς δεν είχε πρόβλημα, καθώς ο Φέρμας ήταν ένας από τους πιο ευχάριστους ανθρώπους του θεάματος και ένας πολύ καλός συνεργάτης στις δουλειές του.

Πολλοί ήταν εκείνοι που συχνά του έκαναν αστεία και τον πείραζαν. Μάλιστα ο Αλέκος Σακελάριος για να του κάνει πλάκα, δεν δίστασε την ημέρα του γάμου του να ρίξει λίγο χασίσι μέσα στο θυμιατό του παπά, με αποτέλεσμα πολλοί από τους καλεσμένους να ζαλιστούν.

Ο ηθοποιός παντρεύτηκε με την ηθοποιό Άννα Παντζίκα, με την οποία έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατο του τον Αύγουστο του 1972.

Ο Νίκος Φέρμας συμμετείχε σε πάνω από 200 ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, αρκετές από τις οποίες σημείωσαν τεράστια επιτυχία και συνεχίζουν να προβάλλονται μέχρι σήμερα όπως «οι Γερμανοί Ξανάρχονται», «Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλλο», «το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Ποτέ την Κυριακή», «Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης», «Λόλα» και πολλές άλλες.