Το 1897 επικρατούσε στην Κρήτη επαναστατικός αναβρασμός κατά των κυρίαρχων Τούρκων. Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα εξεγείρεται υπέρ των Κρητικών και η «Εθνική Εταιρεία» (μυστικός σύλλογος με μεγαλοϊδεατικές τάσεις) πιέζει την κυβέρνηση Δηλιγιάννη να αναλάβει δράση.
Η Τουρκία αντιδρά και απαιτεί την αποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων από την Κρήτη, απειλώντας με πόλεμο. Η ελληνική κυβέρνηση, μολονότι απροετοίμαστη για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σηκώνει το γάντι. Η Τουρκία κηρύττει τον πόλεμο στις 5 Απριλίου 1897. Τα πλήθη στην Αθήνα κατευοδώνουν τους Έλληνες στρατιώτες, με την ευχή «στην Κωνσταντινούπολη». Δυστυχώς, η έκβαση του πολέμου ήταν τέτοια που πολύ σύντομα θα εύχονταν «τουλάχιστον να μην μπουν οι Τούρκοι στην Αθήνα».
Η προέλαση των Τούρκων
Ο τουρκικός στρατός, οργανωμένος από Γερμανούς αξιωματικούς, διέσπασε στην αρχή των επιχειρήσεων την ελληνική άμυνα στη Θεσσαλία, στην περιοχή της Μελούνας, και κατέλαβε τον Τύρναβο και τη Λάρισα χωρίς να συναντήσει αντίσταση. Τις μέρες που ακολούθησαν οι Τούρκοι συνέχισαν την προέλαση, και μετά τη μάχη στο Βελεστίνο κατέλαβαν τον Βόλο (26 Απριλίου), τον Δομοκό (5 Μαΐου), και έφθασαν στα πρόθυρα της Λαμίας, όπου τους σταμάτησε η παρέμβαση του τσάρου Νικόλαου Β΄ που έπεισε τον σουλτάνο να σταματήσει τον πόλεμο.
Η Μεγάλη Ιδέα είχε μετατραπεί σε μεγάλο όνειδος για τη χώρα. Όνειδος στρατιωτικό, διπλωματικό και οικονομικό.
O Μεταξας ηταν απο τους πρωτους που την ”’εκανε”’ τοτε , δριτσαρε δηλαδη την εκανε , και ουτε ενα φυσιγγι δεν εριξε ο στρατηγικος νους….στον εχθρο , ο τρεσας.
Καί φυσικά ό λαός πλήρωνε πολεμικές αποζημιώσεις στους Τούρκους μέχρι πρίν δέκα χρόνια.