Η υπόθεση της Ελένης από το Κωσταλέξι, είχε συγκλονίσει την κοινή γνώμη και η δίκη της έγινε στον τύπο λαϊκό ανάγνωσμα. Την περιέγραφαν ως μια γυναίκα ζωντανή-νεκρή, απομονωμένη στους τέσσερις τοίχους ενός σκοτεινού ισογείου, που ήταν η «φυλακή» της για 29 χρόνια.
Γυμνή, αδυνατισμένη, βουτηγμένη στη βρωμιά τόσων χρόνων και φοβισμένη την φωτογράφισαν οι δημοσιογράφοι και προκάλεσαν σοκ στους αναγνώστες. Τα τρία αδέρφια της κατηγορήθηκαν για τον εγκλεισμό της. « Την Ελενίτσα την αγαπάμε. Κάναμε το καθήκον μας», υποστήριξαν. Τα αδέρφια Καρυώτη δικάστηκαν δυο φορές. Μια από τον τύπο και μια από την κανονική δικαιοσύνη. Ποια ήταν η ετυμηγορία του δικαστηρίου και ποια ήταν η κατάληξη του δράματος στο Κωσταλέξι; Ο εγκλεισμός της Ελένης σε ένα μπουντρούμι για 29 χρόνια Η υπόθεση της Ελένης από το Κωσταλέξι αποκαλύφθηκε στις 6 Νοεμβρίου 1978.
Η ιστορία της όμως ξεκινάει πολλά χρόνια νωρίτερα.
«Ήταν ένα αγρίμι.» Τη δεκαετία του 1950 διαγνώστηκε με μια βαριάς μορφής σχιζοφρένεια. «Έσπαζε τζάμια. Έσχιζε τα ρούχα της. Πετούσε τα φαγητά. Γύριζε σαν άγριο θηρίο. Είχε και παραλήρημα», κατέθεσε στο δικαστήριο ο νευρολόγος ψυχίατρος Δημ. Ντούνιας, που την εξέτασε. Ο ίδιος είχε προτρέψει τον πατέρα του άρρωστου κοριτσιού να την κλείσει σε ίδρυμα ώστε να έχει σωστή περίθαλψη. «Εγώ το παιδί μου δεν το αφήνω στα ψυχιατρεία», ήταν η απάντησή του, καθώς ο πατέρας της δεν ήθελε να την αποχωριστεί. Αυτό που έκανε ήταν το εξής: την έκλεισε στο υπόγειο του σπιτιού τους, το οποίο ήταν σκοτεινό αφού δεν το έβλεπε ο ήλιος. Είχε υγρασία και κανείς δεν το καθάριζε. Μετά το θάνατο του πατέρα τα τρία αδέρφια της Ελένης ακολούθησαν πιστά την «ευχή και κατάρα» που τους έδωσε να φροντίζουν την Ελένη. Την κράτησαν εγκλωβισμένη στο μπουντρούμι του πατρικού σπιτιού τους. Ήταν και μια νοοτροπία της εποχής στις μικρές κοινωνίες να «κρύβουν» τα παιδιά με ψυχικά προβλήματα στο σπίτι.
Τα αδέρφια ως «προστάτες και δεσμώτες»
Τα αδέρφια Καρυώτη, η Μαρία, η Ολυμπιάδα και ο Ευθύμιος, ήταν αγρότες. Είχαν τελειώσει το μόνο το Δημοτικό και δεν παντρεύτηκαν ποτέ με το επιχείρημα ότι «φρόντιζαν» την Ελένη. Μετά την αποκάλυψη συνελήφθησαν, προφυλακίστηκαν και κατηγορήθηκαν για αρπαγή, σκοπούμενη βαριά σωματική κάκωση και έκθεση σε κίνδυνο. Δε κατάφεραν όμως ποτέ να συνειδητοποιήσουν για ποιο λόγο δικάστηκαν. Στη Δίκη παρακολουθούσαν τη διαδικασία με απλανές βλέμμα και σίγουρα χωρίς τύψεις. «Δε ξέρω τίποτε. Εμείς το καθήκον κάναμε. Τη κοιτάζαμε για 30 χρόνια.
Τη καθάριζα κάθε μέρα. Της έδινα φαγητό. Σε τι φταίξαμε;» είπαν στον Δικαστή.
Τα αδέρφια Καρυώτη στο δικαστήριο δε μπορούσαν να καταλάβουν το λόγο που δικάζονται
Η Δίκη- το αποκορύφωμα της υπόθεσης
9 Ιανουαρίου 1980, 14 μήνες μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης, το Δικαστήριο ανακοίνωσε την ετυμηγορία. Η δίκη παρουσίασε δύο καινοτομίες. Για πρώτη φορά υπήρχαν ένορκοι και για πρώτη φορά υπήρχε δικαίωμα έφεσης αν η ποινή ήταν πάνω από δυο χρόνια φυλάκισης. Η αίθουσα του δικαστηρίου στην Αθήνα, ήταν γεμάτη. Άλλοι κοίταζαν τους κατηγορούμενους περιφρονητικά, ενώ άλλοι με οίκτο και συμπάθεια. Τα τρία αδέρφια αθωώθηκαν πανηγυρικά και κατά πλειοψηφία (ψήφοι 5 κατά 2).
Οι εφημερίδες της εποχής όμως τους καταδίκασαν. Το λαϊκό δικαστήριο που έστησαν οι εφημερίδες, επηρέασε την κοινή γνώμη κατά «τρόπο απαράδεκτο» σύμφωνα με την υπεράσπιση, που σημείωσε ότι γι αυτό το κατηγορητήριο μετατράπηκε από πλημμέλημα σε κακούργημα. Ούτε ένας μάρτυρας κατηγορίας δε προσήλθε στο δικαστήριο. Όσοι κατέθεσαν υποστήριξαν πως η ασθένεια της Ελένης ήταν σε τέτοιο βαθμό ανίατη που ακόμα και αν δεχόταν την περίθαλψη ενός ιδρύματος, η κατάσταση της δε θα καλυτέρευε. Σοκ προκάλεσε η κατάθεση των δυο ψυχιάτρων Μιχ. Ντούμα και Παντ. Μανωλίδης ότι οι συνθήκες εγκλωβισμού της Ελένης δεν θα είχαν καμία διαφορά με τις συνθήκες ζωής σε ένα ίδρυμα. Το χωριό Κωσταλέξι δικάστηκε και αυτό για τη στάση των κατοίκων του, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για την αδράνεια, την ανοχή και τη σιωπή τους. Το Κωσταλέξι έγινε συνώνυμο με τη μιζέρια, την αθλιότητα και την απανθρωπιά. Οι χωριανοί του στιγματίστηκαν και ακόμη και σήμερα δε μπορούν να αποφύγουν την ταμπέλα….
Tην εκρυβαν από ντροπη, τοσο δυσκολο είναι να το καταλαβετε?
Να μην ξεχναμε οτι εκεινη την εποχη ηταν σε λειτουργια το λεγομενο “κολαστηριο της Γυαρου” που εκλεισε μετα την διεθνη κατακραγη εναντιον της Ελλαδος , την αποκαλυψη του κολαστηριου την εκαναν 2 γαλλοι η’ βελγοι ρεπορτερς με φωτογραφιες την δεκαετια του 80′ , εκτοτε η απανθρωπη βαναυση απεχθεστατη περιπτωση “Γυαρος” διδασκεται σε ολα τα πανεπιστημια του κοσμου, ως παραδειγμα καταπτωσης του ανθρωπινου πολιτισμου
Οι Ελληνες γνωριζαν για την Γυαρο…. η οποια ηταν η καταληξη οποιασδηποτε υποκειμενικης “ανωμαλιας” καποιου , και εδω να λαβουμε υπ’οψιν μας την επιστημη και την κοινωνια της εποχης
να μάθετε να βγαίνετε λίγο από τον μικρόκοσμο σας και να κρίνετε λαμβάνοντας υπόψιν πολλές παραμετρους. σίγουρα το γεγονός είναι τραγικό. Όμως μιλάμε για το 1950, για μια κοινωνία αγραμματων, κλειστή, πατριαρχική (δεν είναι τυχαίο που συνέχισαν την εντολή του πατέρα κι έμειναν ανύπαντροι για να τηρήσουν αυτή την εντολη) και επιπλεον δωστε βαση στην τοποθετηση των ψυχιατρων που λενε οτι η κατασταση που ζούσε η Ελένη δεν διεφερε απο αυτή του ψυχιατρείου. και η ψυχιατρική πριν 40 χρόνια δεν είχε τα επιστημονικά δεδομένα που έχει σήμερα. κατανοώ πλήρως γιατι τα αδέρφια θεώρησαν άδικη την δίωξη τους. δεν έκανε κανείς τους οικογένεια. και μην προσπερνάμε το γεγονός ότι για τα δεδομένα της εποχης (1950) ο εγκλεισμός αυτος θεωρούνταν φροντίδα που είχε ως κίνητρο την αγάπη. Μια εποχή στην οποία παρόμοια περιστατικά οδηγούνταν ακόμη και σε θανάτωση του αρρώστου. και τέλος, δεν είναι τυχαίο που η δικαιοσύνη αθωώνει (επειδή κατανοεί και δεν βλέπει δολο).
Ορίστε η κοινή λογική του χωριού. Έχω άτομο με πρόβλημα και “για να μη το αποχωριστώ” αντί να το πάω σε ψυχιατρείο ώστε να έχει όσο το δυνατόν μια καλύτερη περίθαλψη και μια πιο υγιή, ανθρώπινη ζωή, αντ’ αυτού θα το κλειδώσω σε ενα σκοτεινό υπόγειο για την υπόλοιπη ζωή ζώντας σαν αγρίμι , έτσι θα ζούμε όλοι ευτυχισμένοι. Και εσύ μου λες οτι τα θύματα είναι τα αδέλφια της… Τι να σχολιάσω?
Τώρα που διάβασα το σχόλιό σου κατάλαβα γιατί μας κυβερνανε ανώμαλοι. Μνημόνια μέχρι να ξεμείνει ο ήλιος από ενέργεια.
Μνημονια εχουμε γιατι αναμεσα μας ζεις εσυ και ομοιοι σου ηλιθιε….Ε ΗΛΙΘΙΕ !!! Βαλε ρε γιδι τον εγκεφαλο σου σε λειτουργια , οι γιατροι τοτε ηταν ξεκαθαροι , οτι ακομα και στο ιδρυμα να ηταν, κατω απο αυτες τις συνθηκες θα ζουσε, οι γιατροι της εποχης το ειπαν αυτο ρε ζωων οχι εγω !!! Το οτι ηταν γυμνη εχει να κανει με το γεγονος οτι εσκιζε τα ρουχα της , και φυσικα ζουσε μες στη βρωμα, γιατι ενα τετοιο ατομο δεν προλαβαινεις να το καθαρισεις , παντου βρωμιζει χειροτερα και απο ζωο…πετανε το φαγητο κατω και φυσικα δεν μπορεις να τους κανεις κουμαντο και να τους πας σε τουαλετα…εχεις δει ποτε ενα τετοιο ατομο?? Για εμενα επρεπε να την βαλουν στο ιδρυμα για να κανουν και αυτοι τη ζωη τους..αντι αυτου , αυτοι ακουσαν τον πατερα και προσπαθησαν να την κοιταξουν, οπως μπορουσαν (πολυ κακως για μενα γιατι ετσι καταδικασαν τους εαυτους τους…αλλα που να καταλαβεις εσυ πρωτευουσιανε του κωλου) ο λογος που την εβαλαν στο υπογειο ειναι απλος…ενα τετοιο ατομο ειναι χειροτερο και απο αγριμι, δεν μπορεις να του κανεις τιποτα…
Για μενα τσαμπα τους δικασαν τους ανθρωπους…Αυτη η γυναικα επασχε απο βαρια σχιζοφρενεια, οπου και να ηταν θα εσχιζε τα ρουχα της(αυτος ηταν και ο λογος που ηταν γυμνη) και θα βρωμιζε το συμαν πετωντας το φαγητο της και κανοντας την “αναγκη” της παντου….Επρεπε να την ειχαν βαλει σε ιδρυμα ομως , γιατι ετσι καταδικασαν τους εαυτους τους , να ζουν μαζι με μια τρελη,η οποια σιγουρα ειχε επηρεασει και την δικη τους ζωη με πολυ αρνητικο τροπο! Στιγματιστηκαν αυτοι οι ανθρωποι τσαμπα,απο οτι καταλαβαινω την ειχαν στο υπογειο γιατι αν κυκλοφορουσε στο χωριο θα ηταν επικινδυνη, ας μη γελιομαστε ξερουμε οτι αυτη ειναι η αληθεια …Πηγαν χαμενοι οι ανθρωποι για μια τελειως μουρλη σχιζοφρενη ,
γιατι τα πραγματικα θυματα ηταν αυτοι και κανενας αλλος…η αλλη απλα ηταν στη κοσμαρα της…
Τοτε το Κωσταλεξι,τωρα το Τσιπραλεξη.