Η Ρωσία κατασκευάζει νέα δίκτυα ηλεκτροδότησης στη νοτιοανατολική Ουκρανία με σκοπό τη σύνδεση του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια με το δικό της σύστημα, όπως αποκαλύπτει νέα έκθεση της Greenpeace, που φέρνουν στην επιφάνεια οι New York Times.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του αμερικάνικου μέσου, που ισχυρίζεται πως επιβεβαίωσε τις δορυφορικές εικόνες, φαίνεται ξεκάθαρα η πρόθεση της Μόσχας να επαναλειτουργήσει τον σταθμό, παρά τις σοβαρές προειδοποιήσεις για την ασφάλεια και τις διεθνείς εκκλήσεις για διπλωματική λύση.
Ο σταθμός, που είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, καταλήφθηκε από τη Ρωσία νωρίς στον πόλεμο. Η εγγύτητά του στις γραμμές του μετώπου έχει επανειλημμένα σημάνει συναγερμό για τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος, ενώ ειδικοί τονίζουν ότι η επανεκκίνηση σε αυτές τις συνθήκες αποτελεί ριψοκίνδυνη επιλογή.
Πάνω από 80 χιλιόμετρα γραμμών από τη Μαριούπολη μέχρι το Μπερντιάνσκ
Η Greenpeace αναφέρει ότι από τον Φεβρουάριο έχουν κατασκευαστεί περισσότερα από 80 χιλιόμετρα γραμμών υψηλής τάσης και πυλώνων ανάμεσα στις κατεχόμενες πόλεις Μαριούπολη και Μπερντιάνσκ, κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας. Οι γραμμές φαίνεται να κατευθύνονται προς υποσταθμό κοντά στη Μαριούπολη, ο οποίος συνδέεται με τον σταθμό Ζαπορίζια, περίπου 225 χιλιόμετρα δυτικά.
«Το σχέδιο του Πούτιν για την επανεκκίνηση του Ζαπορίζια βασίζεται στην κατασκευή νέων γραμμών μεταφοράς ρεύματος — αυτές είναι οι πρώτες απτές αποδείξεις», δήλωσε ο Σον Μπέρνι, ειδικός της Greenpeace για τα πυρηνικά στην Ουκρανία.
Δεν είναι σαφές αν η Μόσχα σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τον σταθμό κατά τη διάρκεια του πολέμου ή στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταπολεμικής Ουκρανίας. Σε κάθε περίπτωση, για να συνδεθεί πλήρως το Ζαπορίζια με το ρωσικό δίκτυο, απαιτείται η κατασκευή πολλών επιπλέον γραμμών — έργο που θα χρειαστεί χρόνο και πόρους.
Η Ουκρανή πυρηνική ειδικός Όλγκα Κοσάρνα επισημαίνει πως η προσπάθεια αυτή αποτελεί μακροχρόνιο στρατηγικό στόχο της Ρωσίας και αναφέρεται σε επίσημες δηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Η αμερικανική πρόταση και η ρωσική απόρριψη
Η προσπάθεια της Ρωσίας έρχεται σε αντίθεση με πρόσφατη πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών για επίλυση του ζητήματος μέσω ειρηνευτικού σχεδίου, το οποίο προέβλεπε επιστροφή του σταθμού στην Ουκρανία υπό αμερικανική διαχείριση. Η Μόσχα απέρριψε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε στο CBS ότι ο σταθμός ελέγχεται πλήρως από τη Rosatom και «δεν τίθεται θέμα αλλαγής».
Ρίσκα και τεχνικά εμπόδια στην επανεκκίνηση
Η πυρηνική μονάδα χτίστηκε κατά τη σοβιετική εποχή και διαθέτει έξι αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 6 GW — επαρκείς για την ηλεκτροδότηση μιας χώρας μεγέθους Πορτογαλίας. Πριν τον πόλεμο παρείχε σχεδόν το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας.
Όλοι οι αντιδραστήρες έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας σταδιακά από την κατάληψη της εγκατάστασης, με τον τελευταίο να κλείνει το 2023. Παρά τις δηλώσεις της Rosatom για επανεκκίνηση μέσα στο 2024, το έργο παραμένει γεμάτο εμπόδια. Οι περισσότερες γραμμές σύνδεσης με το ουκρανικό δίκτυο έχουν καταστραφεί ή περνούν από ουκρανικά εδάφη. Παράλληλα, η καταστροφή του φράγματος στη Χερσώνα στέρησε από τον σταθμό την κύρια πηγή νερού ψύξης. Ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Χέρμαν Γκαλουσένκο, προειδοποίησε: «Οποιαδήποτε προσπάθεια των Ρώσων να επανεκκινήσουν τις μονάδες μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτες συνέπειες».
Ο Σον Μπέρνι εκτιμά ότι η τελική πρόθεση της Μόσχας είναι η σύνδεση του σταθμού με την περιφέρεια του Ροστόφ στη νότια Ρωσία. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι η κατασκευή επεκτείνεται προς τα ανατολικά, πλησιάζοντας το χωριό Σεβτσένκο και έναν κρίσιμο υποσταθμό συνδεδεμένο με το Ζαπορίζια.
επειδη το ηθελαν τα αμερικλανακια;