Μελέτη σοκ του Coventry University – Πετάξτε τις μάσκες, είναι χημική ωρολογιακή βόμβα

Η παγκόσμια εξάπλωση των μασκών μίας χρήσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 έχει δημιουργήσει ένα νέο και επικίνδυνο περιβαλλοντικό πρόβλημα, καθώς αυτές οι μάσκες δεν ανακυκλώνονται και πλέον απελευθερώνουν μικροπλαστικά και επικίνδυνες χημικές ουσίες.

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την επικεφαλής της, Anna Bogush, του Centre for Agroecology, Water and Resilience, του Coventry University, αναδεικνύει την ανάγκη να αναθεωρηθούν οι τρόποι παραγωγής, χρήσης και διάθεσης των μασκών αυτών, καθώς οι συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, τα ζώα και το περιβάλλον μπορεί να είναι μακροχρόνιες και σοβαρές.

Η «χημική βόμβα» των μασκών

Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας, υπολογίζεται ότι χρησιμοποιούνταν περίπου 129 δισεκατομμύρια μάσκες το μήνα παγκοσμίως, οι οποίες ήταν κατασκευασμένες κυρίως από πολυπροπυλένιο και άλλα πλαστικά υλικά.

Αυτές οι μάσκες, παρά το γεγονός ότι προορίζονταν για την προστασία των ανθρώπων από τον ιό, αποτέλεσαν μια νέα περιβαλλοντική απειλή.

Χωρίς κανένα οργανωμένο σύστημα ανακύκλωσης, οι μάσκες κατέληγαν σε χωματερές ή πεταμένες στο περιβάλλον, προκαλώντας ρύπανση σε πόλεις, παραλίες και ποτάμια.

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Anna Bogush και τον Ivan Kourtchev, ειδικούς στο Coventry University, δείχνει ότι οι μάσκες, ενώ αποσυντίθεται, απελευθερώνουν μικροπλαστικά και χημικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.

Μικροπλαστικά και χημικές ουσίες

Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι όταν οι μάσκες έρχονται σε επαφή με το νερό για 24 ώρες, απελευθερώνουν μικροπλαστικά σωματίδια στο υδάτινο περιβάλλον.
Ειδικά οι μάσκες FFP2 και FFP3, οι οποίες θεωρούνται οι πιο προστατευτικές κατά του COVID-19, απελευθερώνουν 4 έως 6 φορές περισσότερα μικροπλαστικά από τις άλλες μάσκες.
Τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται κυμαίνονται από 10μm έως 2.082μm, με τα περισσότερα να είναι μικρότερα από 100μm.
Πέρα από τα μικροπλαστικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μάσκες απελευθερώνουν και χημικές ουσίες, όπως η βισφενόλη Β (BPA), η οποία είναι γνωστή για τις ενδοκρινικές της διαταραχές.

Η βισφενόλη Β μπορεί να λειτουργήσει σαν οιστρογόνο στον ανθρώπινο και ζωικό οργανισμό, επηρεάζοντας την αναπαραγωγική και ορμονική λειτουργία.
Η ποσότητα της βισφενόλης Β που απελευθερώθηκε από τις μάσκες υπολογίστηκε σε 128-214 κιλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Αντίκτυποι στην υγεία και το περιβάλλον

Η παρουσία αυτών των μικροπλαστικών και χημικών ουσιών στο περιβάλλον είναι εξαιρετικά ανησυχητική.
Μπορούν να εισέλθουν στην τροφική αλυσίδα μέσω των θαλάσσιων οργανισμών, όπως ψάρια και θαλάσσια πλάσματα, που καταναλώνουν τα μικροπλαστικά, επηρεάζοντας τελικά και την ανθρώπινη υγεία.
Επιπλέον, η αποσύνθεση των μασκών στα ύδατα, τα ποτάμια και τις ακτές συνεχίζει να επηρεάζει τα οικοσυστήματα για χρόνια, καθώς τα μικροπλαστικά αργούν να διασπαστούν και συσσωρεύονται στο περιβάλλον.
Η Anna Bogush, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, τόνισε τη σημασία της αναθεώρησης της παραγωγής, της χρήσης και της απόρριψης των μασκών.
«Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το περιβαλλοντικό κόστος των μασκών μίας χρήσης, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά και οι χημικές ουσίες που απελευθερώνουν μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα», είπε.

Η ανάγκη για βιώσιμες εναλλακτικές

Η Anna Bogush υπογραμμίζει ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις και πιο συνειδητές επιλογές στην παραγωγή και τη χρήση μασκών.
Οι ερευνητές καλούν τους πολίτες, τις κυβερνήσεις και τις βιομηχανίες να προχωρήσουν σε πιο οικολογικά υπεύθυνες μεθόδους για την παραγωγή προστατευτικών μέσων, όπως είναι οι μάσκες, και να υποστηρίξουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή ανακυκλώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον υλικών.
«Πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό για αυτούς τους κινδύνους και να στηρίξουμε την ανάπτυξη πιο βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων, κάνοντας συνειδητές επιλογές για την προστασία της υγείας μας και του περιβάλλοντος», κατέληξε η Anna Bogush.
Η μελέτη αυτή αναδεικνύει έναν νέο τομέα περιβαλλοντικών κινδύνων που δεν είχε γίνει επαρκώς κατανοητός κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και ενισχύει την ανάγκη για υπεύθυνη και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων που προκύπτουν από την παγκόσμια υγειονομική κρίση.