“Η Σμύρνη πήρε φωτιά, καίγεται… Εκεί, κορούλα μου, ήταν τα πλοία, τα γαλλικά και τα εγγλέζικα και πήγαινε ο κόσμος μπας και σωθεί. Και τους κόβανε τα χέρια και… πέφτανε στη θάλασσα οι κοπέλες και τα παλικάρια”. Πάνω από 90 χρόνια έχουν περάσει από τον “μαύρο” Σεπτέμβρη του ’22 που η Σμύρνη παραδινόταν στις φλόγες και μαζί της η ζωή χιλιάδων ανθρώπων που έπρεπε να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Κι, όμως, η εικόνα της καιόμενης πόλης δεν “ξεθώριασε” ποτέ στη μνήμη της 96χρονης, σήμερα, Ελευθερίας Ψαλτήρα.
Μικρό παιδί, στην αγκαλιά της μητέρα της τότε, θυμάται σαν χθες τις τελευταίες ώρες που έζησε η οικογένειά της στην “πόλη του πόνου” και το μακρύ ταξίδι, με βάρκες, μέχρι την Ελλάδα και αφηγείται την προσωπική της “οδύσσεια” στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από το διαμέρισμά της στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, δηλώνοντας “μικρασιάτισσα στην καρδιά και το μυαλό”.
Ο παππούς και ο πατέρας της 96χρονης, βλέποντας τις σκηνές φρίκης που εκτυλίσσονταν μετά την κατάρρευση του ελληνικού στρατιωτικού μετώπου, λόγω της αντεπίθεσης των Τούρκων ανταρτών με επικεφαλής τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, αποφάσισαν να πάρουν την οικογένεια και μαζί με τα όποια χρήματα είχαν και κάποια απαραίτητα είδη, όπως παπλώματα, να μπουν στα καΐκια και να ξεκινήσουν για τη Θεσσαλονίκη.
“Τα πράγματα είχαν αγριέψει. Τα τρένα κουβαλούσαν πτώματα. Ο πατέρας μου σκέφτηκε να πάρει την οικογένεια του και να φύγουμε μακριά από τη Σμύρνη. Κρύψανε τα λεφτά τους, πήραν συγγενείς και κουμπάρους και σηκώθηκαν νύχτα και φύγανε. Εγώ ήμουν σχεδόν μωρό. Αρμενίζαμε μέρες με τα κουπιά- τότε δεν υπήρχαν μηχανές, μόνο πανιά” μας λέει η 96χρονη..
“Ο μπαμπάς μου, πριν εγκαταλείψουμε το σπίτι μας στη Σμύρνη, είχε πάρει ένα τσουβάλι λίρες, αλλά ήταν χάρτινες, μεγάλες. Τα λεφτά τους τα πήραν και οι υπόλοιποι συγγενείς. Για να ζήσουμε μέσα στα καΐκια καίγανε τις λίρες για να τηγανίσουνε αυγά να φάμε. Από τα συνολικά πέντε τσουβάλια έμεινε μόνο το ένα, όταν φτάσαμε. Τα άλλα τα κάψαμε στη διαδρομή γιατί νομίζαμε ότι δεν έχουν αξία” θυμάται.
Ύστερα από μια σύντομη στάση στη Μυτιλήνη και μια μεγαλύτερη στη Στυλίδα, η οικογένεια με τα εφτά καΐκια της έφτασε στη Θεσσαλονίκη. “Μόλις φτάσαμε στην Ελλάδα, κάποια στιγμή οι δικοί μου ήθελαν να δουν εάν περνάνε τα χρήματα που φέρανε από την Τουρκία. Πήγε τότε ο παππούς μου με μια χάρτινη λίρα στον μπακάλη και, όταν είδε πόσα πολλά ρέστα του έδωσε, τρελάθηκε. Γύρισε σπίτι και είπε: “τα λεφτά που φέραμε περνάνε κι εμείς τα κάψαμε…”.
Εκείνα τα καΐκια, με τα οποία ήρθαν από τη Σμύρνη, αποτέλεσαν την “προίκα” της οικογένειας, αφού τα παιδιά της κυρίας Ελευθερίας, όπως και τα εγγόνια της, συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση κι εργάζονται ως ψαράδες, ενώ η ίδια παραμένει “μικρσασιάτισσα με τα όλα της” παρά το γεγονός ότι λίγα χρόνια απομένουν για να συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής..
Διαχείριση της προσφυγικής μνήμης
“Οι πρόσφυγες με την αποβίβασή τους στο ελεύθερο έδαφος τοποθετούνταν σε καραντίνες. Το Απολυμαντήριο της Καλαμαριάς ήταν η πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Για ένα διάστημα έως το καλοκαίρι του 1923, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες άφησαν την τελευταία τους πνοή στα λιμοκαθαρτήρια εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Αυτή είναι μια από τις τραγικότερες στιγμές της καταστροφής” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ Ιάκωβος Μιχαηλίδης.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Μιχαηλίδης, “στην αυγή του 21ου αιώνα, η διαχείριση της προσφυγικής μνήμης είναι το πιο σημαντικό από αυτά που έχουν διατηρηθεί από ένα συγκλονιστικό παρελθόν”.
“Αυτό που ξεκίνησε ως τραύμα στη συλλογική συνείδηση των ανθρώπων και στις διμερείς σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία θα μπορούσε, σήμερα, με έναν νηφάλιο τρόπο να χρησιμοποιηθεί ως δείγμα του πόσο ολέθρια μπορεί να είναι τα αποτελέσματα των εθνικισμών και πόσο προοδευτικά μπορούν να ζήσουν δύο κοινωνίες όταν στηρίζονται στις ίδιες αξίες, της καλής γειτονίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων των προσφύγων και εν γένει των πολιτών τους” υπογραμμίζει.
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού
Στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης λειτουργεί το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, σκοπός του οποίου είναι να συμβάλει στη διατήρηση της μνήμης και την ανάδειξη της ιστορικής “ταυτότητας”.
Οι δραστηριότητές του περιλαμβάνουν: τη συγκέντρωση, καταγραφή και μελέτη του σχετικού ιστορικού υλικού καθώς και των προφορικών μαρτυριών, την προβολή αντικειμένων που σχετίζονται με τα ήθη και τα έθιμα των προσφύγων, τη δημιουργία βιβλιοθήκης, τη διοργάνωση εκδηλώσεων κ.α.
“Λαός που δεν έχει μνήμη και δεν ξέρει την ιστορία του δεν μπορεί να βρει το βηματισμό του στο μέλλον. Αντλούμε διδάγματα από το παρελθόν, από αυτές τις μνήμες και διαμορφώνουμε την πορεία μας στο μέλλον. Για εμάς είναι χρέος τιμής να διατηρήσουμε αυτό το αρχείο. Η έρευνα είναι ανεξάντλητη, έχει ξεκινήσει από εμάς και δεν έχει τελειωμό”, τόνισε ο πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού, Σωτήρης Γεωργιάδης.
δείτε ρε κάτι γελοίους αριστερούς Ελληνάρες,που πάτε ρε χαμένα κορμιά,τι παπαριές λέτε ρε σιχάματα;Άντε ρε να ζήσετε στο πακιστάν και αδειάστε μας την γωνιά γελοίοι
ΚΚΕ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ. ΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ
«Αν δεν νικιόμασταν στη Μ.Ασία, η Τουρκία θα ‘τανε σήμερα πεθαμένη και εμείς μεγάλη Ελλάδα. Τη “λευτεριά” μας θα την στηρίζαμε στην υποδούλωση του Τουρκικού λαού. Αυτό εμείς δεν το δεχόμαστε. Το αποκρούουμε κατηγορηματικά. Η αστικοτσιφλικάδικη Ελλάδα στη Μ.Ασία πήγε όχι σαν εθνικός απελευθερωτής μα σαν ιμπεριαλιστική δύναμη, όργανο των εγγλέζων μεγαλοκαρχαριών. Πήγαινε όχι μόνο για να διαιωνίσει την ξενική κυριαρχία πάνω στον Τουρκικό λαό μα και να κάνει την Τουρκία αντισοβιετικό ορμητήριο. Γι’ αυτό εμείς όχι μόνο δεν λυπηθήκαμε για την αστικοτσιφλικάδικη ήττα στη Μικρασία μα και την επιδιώξαμε»
Φιλε η μικρασιατικη εκστρατια εγινε για να απελευθερωθουν οι ελληνικοι πληθυσμοι σε εκεινα τα μεροι που καταπιεζονταν απο την οθωμανικη αυτοκρατορια και υπερτερουσαν αριθμητικα οι ελληνικοι πλυθησμοι απο τους τουρκικους.και οσο για τα τσιφλικια που λες, γιατι τοτε δεν υπηρχαν τουρκοι τσιφλικαδες;τοτε τι υποστηριζατε;τους τουρκους τσιφλικαδες;να τι εγινε οι ελληνες εχασαν τις πατριδες τους εχασαν τις περιουσιες τους, σφιαγιαστηκαν ,και οι πατριδες τους εγιναν τσιφλικια των τουρκων!αλλα ειπαμε το κομμα σας το κκε τοτε και τωρα βαζει την ιδεολογια του πανω απο την ελλαδα και τους ελληνες!πεστε το καθαρα οτι το κκε τοτε μπορει να επερνε γραμμη απο τον σταλιν που ηταν υπερ των τουρκων!αφου δεν λυπαστε για τις δολοφονιες των ελληνων στην μικρασιατικη καταστροφη μια ζωη ανθελληνες προδοτες θα ειστε!!!και το κομμα σας δεν ηταν δεν ειναι και δεν θα ειναι για το συμφερον τις πατριδας!
ειστε σοβαροι εκει στο κκε;υποστηριζατε τα συμφερωντα του σταλιν και δεν υποστηριζατε το συμφερον τηϛ πατρδαϛ και τα ελληνικα εδαφοι που κατοικουνταν απο ελληνεϛ;με αυτα που γραφετε προσβαλετε τιϛ μνημεϛ των νεκρων ελληνων!ειστε σοβαροι;
Και τον εγκληματία αντικουμουνιστή Ελευθέριο Βενιζέλο. Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας είδαν τον ελληνικό στρατό να επελαύνει προς την ανατολή και του επέστρεψε τούκρικος. Τόσα χρόνια μετά υπάρχουν ακόμα γεννίτσαροι που πραπαγανδίζουν το πάρσιμο της Πόλης. Στα Ιόνια θα καταλήξουμε και άμα.
“Συνοστίστε” τους φασίστες σε πηγάδια
“Συνωστιστε” τους προδοτες Ισλαμοφασιστες(αναρχοΤσυριζοκουμουνες)σε πηγαδια με σκ@τα, γιατι μισουν την Ελλαδα και τους Ελληνες, και θελουν την τζιχαντικη Ισλαμοποιηση της χωρας μας,ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΟΝΤΑΣ ΟΠΩΣ ΛΕΝΕ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΙΣΒΟΛΕΙΣ ΛΑΘΡΟΙΣΛΑΜΙΣΤΕΣ.
ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ ΙΣΛΑΜΟΦΑΣΙΣΤΕΣ
Στην πηγαδα θα πατε προδοτες και ρουφιανοι.
Άντε βρε παιδάκι μου να διαβάσεις τι γράφουν τα κουμούνια στην αισχροφυλλάδα τους για την μικρασιατική εκστρατεία,μετά διάβασε ποίος ήταν ο στεργιάδης και τι έκανε τόσο στην Σμύρνη,όσο και στην Ήπειρο και τέλος διάβασε και ποία ήταν η γνώμη του Ιωάννη Μεταξά για την όλη κατάσταση.Αφού τα διαβάσεις αυτά και με την προϋπόθεση ότι θα τα καταλάβεις,βγάζεις τις χαιρέκακες ανθελληνικές σου τσιρίδες…
Υ.Γ.1) Η κυρία στην φωτογραφία,φοράει μαύρα.Μήπως να την βάπτιζες χρυσαυγίτισσα και να απαιτούσες την φυλάκιση της…;
Υ.Γ.2) Μέχρι να έρθουν οι πηγάδες,οι κρεμάλες και ότι άλλο μας “τάζεις”,χρόνια τώρα,κάτσε στην άμμο του Γράμμου και του Βιτσίου να συνωστίζεσαι με τα αδελφάκια σου,κορόιδο.
ο ελευθεριοϛ βενιζελοϛ ειχε ‘οραματιστει’ την ελλαδα των δυο ηπειρων και των πεντε θαλασσων ενα ‘οραμα’ που δεν πραγματοποιηθηκεγια διαφορουϛ λογουϛ που ξερουμε,εαν δεν ηταν ο βενιζελοϛ τα συνορα μαϛ θα ηταν απο την αρτα μεχρι τον ολυμπο,με τιϛ πρωτοβουλιεϛ του βενιζελου απελευθερωθηκαν οι ελληνικοι πληθυσμοι απο την ηπειρο εωϛ την θρακη,για εμαϛ ο βενιζελοϛ ειναι εθναρχηϛ γιατι διπλασιασε την εκταση τηϛ ελλαδαϛ,ενω εσειϛ οι κουμουνιστεϛ βαζετε πρωτα την κουμουνιστικη σαϛ ιδεολογια πανω απο την ελλαδα και τουϛ ελληνεϛ!
Ελλάδας μπορει να ήταν ως εκεί που λες αλλα θα υπήρχε άλλη μια Ελλάδα στην Μ.Ασια και άλλη μία στον Πόντο!!
Πως σου φάνηκε ?
σωστότατος ο τεμέτερον τραντέλληνας…
Τοτε οι συμαχοι ειχαν πει στον βενιζελο “προχωρα εσυ και εμεις σε στηριζουμε προχωρα και εμεις ειμαστε απο πισω“τοτε μας συμφερε που ειμασταν με του συμαχους,αλλα στο μεσον της ελληνικης εκστρατιας,εφτασαν οι ελληνικες εκλογες και ελληνες ψηφοφοροι εκαναν το λαθος και ψηφισαν τον γουναρη που τους ειχε υποσχεθει προεκλογικα οτι θα σταματησει να στελνει τα παιδια τους στους πολεμους αυτο το συμπερασμα βγαινει που οι εναπομειναντες ελληνες στρατιωτες εμειναν αβοηθειτοι στο μετωπο χωρις να στελνονται στρατιωτικες ενισχυσεις απο την ελλαδα, και ο γουναρης υποστηριζοταν απο τον βασιλια στις εκλογες που τις κερδισε, και ο βασιλιας ηταν φιλογερμανος και αυτο δεν αρεσε στους συμαχους γιατι οι γερμανοι ηταν αντιπαλοι τους στον α`παγκοσμιο πολεμο και με αυτην την αλλαγη της εξουσιας το αποτελεσμα ηταν να μας εγκαταλειψουν οι συμαχοι που μας ειχαν υποσχεθει βοηθεια,ενω απο την αλλη μερια ο σταλιν εφοδιαζε τους τουρκους και βγηκαν ποιο ενισχυμενοι στο μετωπο με αποτελεσμα με αυτες τις τρεις-τεσσεροις συγκειριες να επελθει η μικρασιατικη καταστροφη.εαν οι ελληνες τοτε ξαναψηφιζαν τον βενιζελο θα ηταν αλλιως τα πραγματα και η μικρα ασια και ο ποντος θα ηταν απελευθερωνοι!
Κι άν η γιαγιά μου είχε κάκαλα, θα ήταν παππούς μου…
H ρεπουσιος αριστερα βρωμαει προδοτιλα και Ισλαμοφασισμο.Μακρυα απο τους εφιαλτες και τους ρουφιανους Ισλαμολαγνους.Ειναι δηλωμενοι ΡΑΤΣΙΣΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ