Το ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία περιλαμβάνει ένα σύνολο προβλέψεων που, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, θα αναδιαμορφώσουν το ενεργειακό και γεωπολιτικό τοπίο της Ευρώπης και της Ρωσίας. Τα στοιχεία αυτά έχουν δοθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε Ευρωπαίους αξιωματούχους και περιγράφουν μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση από την τρέχουσα δυτική πολιτική πίεσης προς τη Μόσχα.
Κεντρικός άξονας του σχεδίου είναι η αποκατάσταση των ρωσικών ενεργειακών ροών προς την Ευρώπη, η οποία θα συνδυαστεί με μεγάλες αμερικανικές επενδύσεις στον ρωσικό τομέα σπάνιων γαιών και στις ενεργειακές υποδομές της Αρκτικής.
Χρήση 200 δισ. δολαρίων από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να αξιοποιήσουν 200 δισ. δολάρια από τα παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία για έργα ανοικοδόμησης στην Ουκρανία.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα που αναφέρονται είναι η δημιουργία μεγάλου κέντρου δεδομένων, το οποίο θα τροφοδοτείται από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια — εγκατάσταση που βρίσκεται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο.
Η ιδέα αυτή σηματοδοτεί μια ανατροπή στον τρόπο με τον οποίο μέχρι σήμερα η Δύση αντιμετώπιζε τη χρήση των ρωσικών πόρων, καθώς μετατρέπει παγωμένα κεφάλαια σε μοχλό χρηματοδότησης έργων που θα λειτουργούν σε περιβάλλον μεικτής ρωσο-αμερικανικής συνεργασίας.
Αμερικανικές επενδύσεις σε σπάνιες γαίες και ενεργειακά έργα στη Ρωσία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η πρόβλεψη ότι αμερικανικές εταιρείες θα επενδύσουν σε στρατηγικούς τομείς της Ρωσίας, όπως:
- η εξόρυξη σπάνιων γαιών,
- οι γεωτρήσεις πετρελαίου στην Αρκτική,
- άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες που αποτελούν μοχλό ισχύος στο διεθνές εμπόριο τεχνολογίας.
Μια τέτοια συνεργασία θα αποτελούσε ριζική αλλαγή σε σχέση με το καθεστώς κυρώσεων και περιορισμών που ισχύει σήμερα.
Επιστροφή της ρωσικής ενέργειας στη δυτική Ευρώπη
Στο ειρηνευτικό πακέτο περιλαμβάνεται και η επανεκκίνηση των ρωσικών ενεργειακών ροών — πετρελαίου και φυσικού αερίου — προς τη δυτική Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε την ανατροπή της αρχιτεκτονικής ενεργειακής απεξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία, που είχε τεθεί ως βασική στρατηγική μετά την εισβολή του 2022.
«Οικονομική Γιάλτα»: Οι ανησυχίες στην Ευρώπη
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος που μίλησε στη Wall Street Journal παρομοίασε τις προτάσεις αυτές με μια «οικονομική εκδοχή της Γιάλτας», αναφερόμενος στην ιστορική διάσκεψη του 1945 όπου οι νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μοίρασαν τις ζώνες επιρροής της Ευρώπης.
Η σύγκριση αυτή αντανακλά τις ανησυχίες ότι το σχέδιο Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα κατανομή σφαιρών επιρροής, με ΗΠΑ και Ρωσία να εδραιώνουν οικονομικές συμφωνίες σε βάρος της ανεξαρτησίας της ευρωπαϊκής στρατηγικής.
