Το COP30 στη Βραζιλία ολοκληρώθηκε με τον πιο ηχηρό τρόπο… όχι για το περιεχόμενο, αλλά για την αδυναμία του. Παρά τις τεράστιες προσδοκίες και τις πράσινες κορώνες των προηγούμενων ημερών, η τελική συμφωνία δεν πρόσθεσε ούτε μία νέα δέσμευση για περιορισμό των ορυκτών καυσίμων – αφήνοντας τους πιο “κλιματικά φιλόδοξους” αντιπροσώπους σε κατάσταση οργής.
Πρώτη και καλύτερη η Κολομβία, η οποία αντέδρασε δημόσια και θεαματικά μέσα στην ολομέλεια, καταγγέλλοντας ότι οι θέσεις της αγνοήθηκαν πλήρως. Η εκπρόσωπος της χώρας μίλησε για “αδύναμο κείμενο”, που δεν αντικατοπτρίζει ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες των πιο ευάλωτων χωρών, και κατηγόρησε τη διαδικασία ότι αγνόησε εισηγήσεις ολόκληρων ημερών συζητήσεων. Η παρέμβασή της καταχειροκροτήθηκε.
Την ίδια στιγμή, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα προσπάθησε να δώσει έναν θριαμβευτικό τόνο, δηλώνοντας πως “η επιστήμη νίκησε και ο πολυμερής κόσμος επικράτησε”. Παρ’ όλα αυτά, η πραγματικότητα ήταν πιο πεζή: η υπόσχεση για “μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα” ξεδοντιάστηκε έπειτα από έντονες αντιπαραθέσεις, με αποτέλεσμα το πιο ισχυρό κομμάτι του κειμένου να εξαφανιστεί.
Ακόμη και ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας, Εντ Μίλιμπαντ, που συνήθως υπερασπίζεται με πάθος τις πράσινες πρωτοβουλίες, αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι το deal “δεν περιέχει τη φιλοδοξία που θα θέλαμε”.
Το άλλο μεγάλο φιάσκο; Η αποψίλωση των δασών. Παρά το ότι το συνέδριο έγινε κυριολεκτικά στην είσοδο του Αμαζονίου, το τελικό κείμενο ανέφερε τα δάση απλώς… τυπικά, επαναλαμβάνοντας παλιές αποφάσεις χωρίς ούτε ένα νέο μέτρο. Περιβαλλοντικές οργανώσεις μίλησαν για “ανεξήγητη αδυναμία”, ειδικά σε μια στιγμή που ολόκληρη η περιοχή κινδυνεύει να φτάσει σε μη αναστρέψιμο σημείο.
Στο μεταξύ, έξω από την αίθουσα οι εντάσεις δεν έλειψαν: διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα, ενώ νωρίτερα μέσα στη βδομάδα είχαν διασπάσει την ασφάλεια, μερικοί κρατώντας πανό ότι “τα δάση δεν πωλούνται”. Ακόμη και πυρκαγιά ξέσπασε στον χώρο του συνεδρίου, αφήνοντας καπνούς και τραυματισμούς από εισπνοή.
Η Κίνα, παράλληλα, έκανε τη δική της… παράσταση, γεμίζοντας το περίπτερό της με πάντα, δώρα και λόγια γοητείας, την ίδια στιγμή που στηρίζει χώρες που θέλουν πιο αργή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα.
Έτσι, το COP30 έφυγε αφήνοντας πίσω του όχι μεγάλες πράσινες νίκες, αλλά μια εικόνα χάους, αδυναμίας και απογοήτευσης. Κι αυτό, ενώ ο κόσμος υποτίθεται ότι περίμενε τις “ιστορικές αποφάσεις” που τελικά… δεν ήρθαν ποτέ.
