Στο περιθώριο της Συνόδου των G20, εκεί όπου ο Ντόναλντ Τραμπ έφερε στο τραπέζι το 28-σημείων σχέδιο για να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έσπευσαν, όχι να στηρίξουν, αλλά να «διορθώσουν», να «συμπληρώσουν» και να «αναθεωρήσουν» το αμερικανικό πακέτο.
Με το τελεσίγραφο του Τραμπ να λήγει την Πέμπτη, και με τον ίδιο να δηλώνει ότι ο Ζελένσκι «δεν έχει τα χαρτιά», η Ευρώπη βρέθηκε σε αναβρασμό. Και αντί να προωθήσει την εφαρμογή του σχεδίου που, καλώς ή κακώς, ανοίγει δρόμο για διαπραγματεύσεις, άρχισε να ψάχνει τρόπους να το «μαλακώσει», να το «εξευρωπαϊσει» ή, όπως λένε διπλωματικές πηγές, «να το κάνει αγνώριστο».
Οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της ΕΕ και άλλοι σύμμαχοι συγκεντρώθηκαν σε μια αίθουσα που ονομαζόταν «λιοντάρι» και, σύμφωνα με πηγή του γερμανικού κυβερνητικού επιτελείου, «πήραν το πνεύμα του λιονταριού» για να πιέσουν… όχι τη Ρωσία, αλλά το ίδιο το σχέδιο Τραμπ, ζητώντας αλλαγές που θα κάνουν την Ουκρανία λιγότερο εκτεθειμένη αλλά και τις Βρυξέλλες περισσότερο «μέσα στο παιχνίδι».
Επισήμως δήλωσαν ότι το αμερικανικό σχέδιο είναι «βάση για ειρήνη», αλλά αμέσως πρόσθεσαν ότι «χρειάζεται επιπλέον δουλειά». Προφανές μήνυμα: δεν τους αρέσει όπως είναι.
Ενοχλεί ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους το γεγονός ότι το σχέδιο αποδέχεται αρκετές ρωσικές απαιτήσεις: περιορισμούς στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, παγώματα στην πορεία προς το ΝΑΤΟ, και συζητήσεις για το μέλλον των κατεχόμενων εδαφών. Έτσι, αντί να στηρίξουν μια πρόταση που ο Πούτιν χαρακτήρισε «βάση επίλυσης», ετοιμάζονται για «βελτιώσεις» στο αυριανό ραντεβού της Γενεύης, όπου θα στείλουν συμβούλους ασφαλείας από Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, ΗΠΑ, ΕΕ και Ιταλία.
Ο Ζελένσκι, βλέποντας την πίεση να μεγαλώνει από όλες τις πλευρές, προειδοποίησε τον λαό του ότι η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε «πολύ δύσκολη επιλογή» – είτε θα χάσει εθνική αξιοπρέπεια, είτε έναν κρίσιμο σύμμαχο. Ζήτησε ενότητα, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα θυσιάσει «ελευθερία και αξιοπρέπεια» για να ικανοποιήσει όρους που θεωρεί επικίνδυνους.
Στο μέτωπο, οι ίδιοι οι Ουκρανοί στρατιώτες δηλώνουν ότι μετά από τρία χρόνια πολέμου δεν δέχονται να «δώσουν τα σύνορα» πίσω, αναρωτώμενοι αν έχει νόημα να πολεμούν μόνο και μόνο για να τα χάσουν στο τραπέζι.
Όμως την ίδια στιγμή, ο Τραμπ δείχνει αμετακίνητος: «Αν δεν τους αρέσει το σχέδιο, ας συνεχίσουν να πολεμούν», είπε, επιμένοντας πως «κάποια στιγμή θα πρέπει να δεχτούν κάτι που δεν τους αρέσει».
Με τις Βρυξέλλες να τονίζουν «ανησυχίες» και να ζητούν αλλαγές, και την προθεσμία να πλησιάζει, πολλοί αναρωτιούνται: πάνε οι Ευρωπαίοι να σώσουν την Ουκρανία – ή να βάλουν φρένο την ώρα που υπάρχει, για πρώτη φορά εδώ και καιρό, ένα συγκεκριμένο σχέδιο στο τραπέζι;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συνάντηση της Γενεύης θα καθορίσει αν το αμερικανικό σχέδιο θα προχωρήσει… ή θα πνιγεί στις γνωστές ευρωπαϊκές «παρατηρήσεις» της τελευταίας στιγμής.
