Δραματικές αναμένεται να είναι οι επιπτώσεις στην ελληνική παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος και γάλακτος (και προϊόντων αυτού, πχ φέτα), αλλά και στον κρατικό προϋπολογισμό (άμεσα, αλλά και μεσοπρόθεσμα) από ένα ενδεχόμενο lock down 6 μηνών (!) στις στάνες προβάτων και κατσικιών προκειμένου να αναχαιτιστεί η εξάπλωση της ευλογιάς.
Το καμπανάκι χτύπησε για τις συνέπειες ενός lock down τύπου κορονοϊού έκρουσε χθες (22.10.25) ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας. Είναι για αυτό που συνέστησε σχετική Επιτροπή, η οποία θα λειτουργήσει «στα πρότυπα της Επιστημονικής Επιτροπής που είχε συσταθεί την περίοδο του κορονοϊού, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε έναν πολύ μεγάλο κίνδυνο για το δικό μας ζωικό κεφάλαιο». Για το πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα αυτό από δημοσιονομικής άποψης, προειδοποίησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης προχθές (21.10.25) δηλώνοντας πως «η κυβέρνηση παρακολουθεί τα πράγματα, εξαντλεί τις δυνατότητες και σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι υπάρχουν και έκτακτες καταστάσεις για τις οποίες η Πολιτεία πρέπει να δίνει ιδιαίτερη σημασία. Όπως για παράδειγμα η ευλογιά: αν το πρόβλημα εξελιχθεί πιο άσχημα, η Πολιτεία θα είναι εδώ για να δώσει τις αναγκαίες ενισχύσεις και αποζημιώσεις».
Το πρώτο, λοιπόν, καυτό ζήτημα είναι το τι θα χρειαστεί να πληρώσει το κράτος ως «αναγκαίες ενισχύσεις και αποζημιώσεις» στους πληττόμενους αγρότες, για επικείμενες μαζικές θανατώσεις ζώων και ζωοτροφές. Μέχρι τώρα έχουν θανατωθεί 350.000 αιγοπρόβατα, κάτι που αντιπροσωπεύει το 3,5% του συνόλου της χώρας.
Ωστόσο, η κρατική αποζημίωση, στο υφιστάμενο ύψος της, για ένα θανατωθέν ζώο αντικαθιστά πάνω – κάτω τη μισή πραγματική απώλεια εισοδήματος ενός κτηνοτρόφου… Την άλλη μισή θα την υποστεί ο ίδιος ο κτηνοτρόφος, κάτι που θα έχει καταλυτικές αρνητικές συνέπειες στην κατανάλωση του και άρα στο ΑΕΠ της χώρας που στηρίζεται σε αυτό το μέγεθος.
Ο χρόνος επώασης της ευλογιάς κρατά για 6 μήνες. Αυτό σημαίνει πως αν κηρυχθεί λοκ ντάουν στις στάνες, αυτό δεν θα ισχύσει μόνο ένα μήνα όπως συνέβη στην περίπτωση της πανώλης η οποία επωάζεται εντός 20 ημερών. Έτσι το κόστος για κρατικές αποζημιώσεις για ζωοτροφές θα είναι πολλαπλάσιο! Όπως δήλωσε χθες χαρακτηριστικά, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κος Τσιάρας «ο χρόνος ζωής του ιού της ευλογιάς είναι 6 τουλάχιστον μήνες. Καταλαβαίνετε ότι το να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα lockdown 6 μηνών δεν είναι ούτε εύκολο εγχείρημα, ούτε έχει μικρές συνέπειες. Αυτή είναι η πραγματικότητα». Παρόλα αυτά, ο κος Τσιάρας τόνισε πως «δεν θέλουμε να κάνουμε lockdown. Αυτό σας λέω. Δεν θα κάνουμε».
Και όχι μόνο αυτό, αλλά (και αυτό είναι το δεύτερο πρόβλημα!) η μαζική απώλεια εισοδήματος για τους κτηνοτρόφους -από ενδεχόμενο lock down- θα οδηγήσει σε ντε φάκτο ή de jure (δηλαδή αν το αποφασίσει η ίδια η κυβέρνηση όπως σε περιπτώσεις πληττόμενων φυσικών καταστροφών ή της πανδημίας του Covid 19) στάση πληρωμών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, αυξάνοντας τις ζημιές για τον κρατικό προϋπολογισμό, πέρα από τις αποζημιώσεις για τα θανατωθέντα ζώα και τις ζωοτροφές.
‘Ετσι το κράτος θα πάει σε μία κατάσταση… lose – lose, σε επίπεδο προϋπολογισμό γενικής κυβέρνησης, καθώς την ίδια ώρα που θα πρέπει να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες (για αποζημιώσεις και ζωοτροφές), θα χάνει έσοδα από εισφορές και φόρους!
Παραπέρα, μία αύξηση στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων (φέτα, γιαούρτι) σε συνδυασμό με μείωση της παραγωγής τους, θα πλήξει ενδεχομένως την κερδοφορία των ελληνικών βιομηχανιών του κλάδου, κάτι που θα οδηγούσε σε πιέσεις σε μισθούς και θέσεις εργασίας σε αυτόν (και άρα πλήγμα στους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας συνολικά), αλλά και σε ενδεχόμενη μείωση των εσόδων από φόρους επί αυτών το 2026. Αυτό είναι το τρίτο πρόβλημα.
Η εξάπλωση της πανδημίας και παρεπόμενη αύξηση των θανατωθέντων θα μείωνε ακόμα περισσότερο την παραγωγή γάλακτος, οδηγώντας σε αύξηση των εισαγωγών αιγοπρόβειου γάλακτος (κάτι που θα επιδείνωνε το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας) ή ακόμα και σε μείωση της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων και αύξηση των τιμών της και, μάλιστα, τη στιγμή που είναι σε εξέλιξη η πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης, προμηθευτών και σούπερ μάρκετ για μείωση των τιμών…
Μ΄άλλα λόγια, θα δοθεί μία δοθεί νέα ώθηση στον πληθωρισμό των τροφίμων συνολικά (καθώς θα αυξηθούν όχι μόνο οι τιμές των προϊόντων που προέρχονται από τα αιγοπρόβατα αλλά και των υποκατάστατων τους, πχ του μοσχαρίσιου, χοιρινού κρέατος αλλά και των γαλακτομικών προϊόντων που προέρχονται από τα γελάδια κλπ.) από πάνω που είχε καμφθεί ε ένα βαθμό το «θηρίο» αυτό και είχε αναπληρωθεί από το «θηρίο» του πληθωρισμού των τιμών των ενοικίων. Αυτό είναι το τέταρτο πρόβλημα.
Το πέμπτο πρόβλημα θα προέλθει από ενδεχόμενη μεσοπρόθεσμη μείωση της εγχώριας παραγωγής αιγοπρόβειου κρέατος και γάλακτος, καθώς ενδεχόμενη μαζική εξάπλωση της ευλογιάς όχι μόνο θα τη μείωνε δραματικά την παραγωγή αυτή βραχυπρόθεσμα, αλλά θα οδηγούσε σε μαζική έξοδο των Ελλήνων κτηνοτρόφων από τον κλάδο.