Με μία εκτενή και αιχμηρή επιστολή προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της 23ης Οκτωβρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απευθύνει ηχηρό κάλεσμα για αποφάσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Αναφερόμενη σε δήλωση του Μάριο Ντράγκι, υπογραμμίζει ότι μια ανταγωνιστική οικονομία είναι το «θεμέλιο της ευημερίας και της ανεξαρτησίας μας» και προειδοποιεί ότι χωρίς τολμηρές επιλογές, η Ευρώπη κινδυνεύει με επιτάχυνση της παρακμής.
Η φον ντερ Λάιεν περιγράφει την ανάγκη για μια Ευρωπαϊκή Ένωση ικανή να προβάλλει ισχύ στη βάση της οικονομικής της δύναμης. Όπως σημειώνει, η Ένωση δεν μπορεί να αγνοεί όσους δρουν με όρους ωμής ισχύος και οφείλει να οικοδομήσει ένα ανθεκτικό και καινοτόμο οικονομικό μοντέλο.
Νέο «Clean Industrial Deal» και επενδύσεις στην καινοτομία
Στην καρδιά της επιστολής βρίσκεται η παρουσίαση του «Clean Industrial Deal», μιας πρωτοβουλίας για τη στήριξη των ενεργοβόρων και στρατηγικών βιομηχανιών με καθαρές τεχνολογίες. Στόχος είναι να διατηρηθεί η παραγωγή εντός Ευρώπης και να ενισχυθεί η αυτονομία της ηπείρου.
Η Κομισιόν δεσμεύεται να φέρει μέχρι το τέλος του 2025 νέο «Νόμο Βιομηχανικής Επιτάχυνσης», ενώ προαναγγέλλει στήριξη σε εναλλακτικά καύσιμα όπως τα e-fuels και τα προηγμένα βιοκαύσιμα στην αυτοκινητοβιομηχανία, με σεβασμό στην τεχνολογική ουδετερότητα.
Στο στόχαστρο ο αθέμιτος ανταγωνισμός – Ενίσχυση του CBAM
Η πρόεδρος της Επιτροπής δεν παραλείπει να στηλιτεύσει τις επιθετικές εμπορικές τακτικές τρίτων χωρών, με έμφαση στην Κίνα, δηλώνοντας ότι «η Ευρώπη αγαπά τον ανταγωνισμό, αλλά αυτός πρέπει να είναι δίκαιος». Ανακοινώνει αυστηρότερα μέτρα για την καταστρατήγηση των δασμών και ενίσχυση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM).
Παράλληλα, δρομολογείται η ίδρυση ευρωπαϊκής Τράπεζας Αποανθρακοποίησης, με στόχο τη μόχλευση 100 δισ. ευρώ για την πράσινη βιομηχανική μετάβαση.
Ενέργεια, τιμές και κοινωνική στήριξη
Η φον ντερ Λάιεν αναγνωρίζει ότι το ενεργειακό κόστος παραμένει δυσβάσταχτο, με το φυσικό αέριο να κοστίζει διπλάσια σε σχέση με την προ κρίσης εποχή. Προτρέπει τα κράτη μέλη να μειώσουν φόρους στην ενέργεια και να αξιοποιήσουν ευέλικτα τα εθνικά πλαίσια κρατικών ενισχύσεων.
Παράλληλα, η Κομισιόν εργάζεται για τη δημιουργία μηχανισμού σταθεροποίησης στις τιμές των ρύπων (ETS2) και την ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών μέσα από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα.
Η καινοτομία στο προσκήνιο, αλλά οι αντιστάσεις παραμένουν
Αν και η πρόεδρος κάνει λόγο για σημαντικά βήματα στην απλούστευση της νομοθεσίας, τονίζει πως η γραφειοκρατική ανακούφιση από μόνη της δεν αρκεί για να απογειώσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Υποστηρίζει ότι μόνο η καινοτομία μπορεί να δώσει απάντηση και ζητά συντονισμένη δράση για επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων και διευκόλυνση των επενδύσεων.
Ωστόσο, οι προτάσεις της συναντούν σκεπτικισμό. Βιομηχανικοί φορείς κάνουν λόγο για αργές διαδικασίες, ενώ ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επικρίνουν την Επιτροπή για τη χρονοβόρα εφαρμογή πολιτικών που μένουν συχνά στη θεωρία.
