Ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πλούτου εντοπίζεται στην Ευρώπη, ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία ο ευρωπαϊκός αυτός πλούτος βρίσκεται στα χέρια μόλις του 5% των νοικοκυριών.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το πλουσιότερο 5% των νοικοκυριών στην ευρωζώνη κατέχει σχεδόν το μισό του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ το κατώτερο πλουτοπαραγωγικό κλιμάκιο που αφορά στο 50% των νοικοκυριών κατέχει μόλις το 5% του πλούτου.
Οι πρωταθλήτριες χώρες στην οικονομική ανισότητα
Η κατανομή του πλούτου αποτελεί έναν από τους σημαντικούς δείκτες ισότητας σε μια κοινωνία. Στην Ευρώπη, οι ανισότητες είναι εμφανείς στις περισσότερες χώρες, με την ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών να είναι πολύ μεγάλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το πρώτο τρίμηνο του 2025, το πλουσιότερο 5% στην ευρωζώνη κατείχε το 45% του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών.
Όπως αναφέρει το Euronews με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), στο πρώτο τρίμηνο του 2025 το ανώτερο 10% των νοικοκυριών της ευρωζώνης κατείχε το 57,4% του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ το κορυφαίο 5% μόνο του κατείχε το 44,5%. Αντίθετα, το χαμηλότερο 50% των νοικοκυριών κατείχε μόλις περίπου 5% του ευρωπαϊκού πλούτου.
Παράλληλα, η Έκθεση Παγκόσμιου Πλούτου της UBS για το 2025 αποκαλύπτει τον δείκτη Gini της ανισότητας πλούτου στην Ευρώπη, η οποία αναπαριστάται με έναν αριθμό μεταξύ 0 και 1 (όσο υψηλότερη η τιμή τόσο μεγαλύτερη η ανισότητα, ενώ η τιμή 0 αντιπροσωπεύει την απόλυτη ισότητα).
Σύμφωνα με αυτόν, η Σουηδία καταγράφει το υψηλότερο επίπεδο ανισότητας (0,75), ενώ η Σλοβακία το χαμηλότερο (0,38). Από τις μεγάλες οικονομίες, η Γερμανία και Ιταλία εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούτου στο 10% του πληθυσμού, με 60,5% και 60,3% αντιστοίχως. Η Ελλάδα βρίσκεται επάνω από τον μέσο όρο της κατάταξης (0,60).
Η ανισότητα πλούτου καταγράφεται υψηλή και στην Τουρκία (0,73), στην Κύπρο και στην Τσεχία (0,72), και στη Λετονία (0,70). Από την άλλη πλευρά, την καλύτερη εικόνα μετά τη Σλοβακία με δείκτη κάτω του 0,5 έχουν το Βέλγιο (0,47) και η Μάλτα (0,48).
Σημαντικός παράγοντας διαφοροποίησης στην κατανομή του πλούτου αποτελεί η ιδιοκατοίκηση, η οποία τείνει να μειώνει τις ανισότητες. Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές του Eurofound, χώρες με υψηλότερα επίπεδα ιδιοκατοίκησης παρουσιάζουν χαμηλότερη ανισότητα στον πλούτο, σε αντίθεση με εκείνες όπου άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι πιο διαδεδομένα.
Οι πέντε μεγαλύτερες οικονομίες
Μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία έχει το υψηλότερο επίπεδο ανισότητας πλούτου με 0,68, ενώ οι άλλες χώρες είναι χαμηλότερα και πιο κοντά μεταξύ τους: η Ισπανία (0,56) ακολουθείται από την Ιταλία (0,57), το Ηνωμένο Βασίλειο (0,58) και τη Γαλλία (0,59).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Σουηδία (0,75) που αν και περιγράφεται συχνά ως πρότυπο κοινωνικής ισότητας σε πολλούς τομείς, η κατανομή του πλούτου της είναι από τις πιο άνισες στην Ευρώπη.
Η δρ. Λίσα Πέλινγκ, επικεφαλής του think tank Arena Idé στη Στοκχόλμη, το απέδωσε μεταξύ άλλων στην κατάργηση πολλών φόρων επάνω στον πλούτο τις τελευταίες δεκαετίες. Η Σουηδία δεν έχει επίσης φόρο κληρονομιάς, δωρεάς ή περιουσίας.
Επισημαίνοντας τους πολύ χαμηλούς φόρους στις εταιρείες, η Πέλινγκ εξήγησε ότι αυτό δημιουργεί πολλές «δυνατότητες για τους πλούσιους να γίνουν ακόμη πλουσιότεροι».
Το 5% των πλουσίων
Τα μερίδια πλούτου του πλουσιότερου 5% του πληθυσμού είναι ένας ακόμη καλός δείκτης κατανομής πλούτου.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με την ΕΚΤ, η μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούτου στο 5% των πολιτών παρουσιάζεται στη Λετονία όπου οι πλούσιοι κατέχουν στο 54% του πλούτου της χώρας σε προσωπικές περιουσίες. Αντίστοιχα το 10% του πληθυσμού μοιράζεται το 64% του πλούτου. Ακολουθεί η Αυστρία με 53,1% του πλούτου να πηγαίνει στο 5% του πληθυσμού και το 64% στο 10% των πολιτών και η Λιθουανία με 51,7% για το 5% και 59,5 για το 10%.
Στη χώρα μας το 5% των πολιτών κατέχει το 33% του πλούτου, ενώ το 10% κατέχει το 45,4%.
Εκτός από τη Λετονία και την Αυστρία, η Γερμανία (60,5%) και η Ιταλία (60,3%) είναι οι άλλες δύο χώρες όπου το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει επίσης πάνω από το 60% του καθαρού πλούτου. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε Γαλλία και Ισπανία είναι 54,8% και 53,4%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά στον παγκόσμιο πλούτο, σύμφωνα με την Έκθεση Πλούτου 2025 της UBS, τo 54% ελέγχουν από κοινού οι ΗΠΑ και η Κίνα, με το μερίδιο της Ελλάδας να διαμορφώνεται στο 0,20%.
Οι ΗΠΑ κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο με 34,7% (150,9 τρισ. ευρώ), ακολουθούμενες από την Κίνα με 19,4% (84,2 τρισ. ευρώ). Η Ιαπωνία βρίσκεται στην τρίτη θέση με 4,5% (19,7 τρισ. ευρώ). Η Ευρώπη – συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ελβετίας, της Νορβηγίας και της Τουρκίας – κατέχει το 22,3% του παγκόσμιου προσωπικού πλούτου.
