Μια μεγάλη ανακάλυψη στην καρδιά της Ανταρκτικής φέρνουν στο φως δεδομένα του δορυφόρου Cryosat-2 της ESA: 85 άγνωστες μέχρι σήμερα ενεργές υποπαγετώδεις λίμνες εντοπίστηκαν κάτω από τον πάγο. Οι λίμνες αυτές, που αδειάζουν και ξαναγεμίζουν περιοδικά, επηρεάζουν άμεσα τη σταθερότητα των παγετώνων και ενδέχεται να διαδραματίσουν ρόλο στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications στις 19 Σεπτεμβρίου, αποκάλυψε 85 άγνωστες μέχρι τώρα ενεργές λίμνες κάτω από τον παγετώδη μανδύα της Ανταρκτικής, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό τους σε 231.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα μιας δεκαετίας από τον δορυφόρο Cryosat-2 της ESA, ο οποίος καταγράφει μεταβολές στο πάχος των παγετώνων μέσω ραντάρ υψομέτρου.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις, οι λίμνες αυτές «αναπνέουν» με τον χρόνο: γεμίζουν και αδειάζουν περιοδικά, προκαλώντας μικρές καθιζήσεις και ανυψώσεις στην επιφάνεια του πάγου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις σχηματίζουν δίκτυα ή συστάδες, επιτρέποντας στο νερό να ρέει κάτω από τον παγετώνα και να διευκολύνει την κίνησή του προς τον ωκεανό. Αυτός ο μηχανισμός μπορεί να επηρεάσει τον ρυθμό με τον οποίο ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας.
«Η υποπαγετώδης υδρολογία της Ανταρκτικής είναι πολύ πιο δυναμική από ό,τι πιστεύαμε», σημειώνει η Άννα Χογκ, καθηγήτρια παρατήρησης της Γης στο Πανεπιστήμιο του Λιντς.
Η ομάδα της μελέτης κατάφερε να παρατηρήσει 12 νέους πλήρεις κύκλους πλήρωσης και αποστράγγισης λιμνών, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των καταγεγραμμένων παγκοσμίως σε 48.
Η επικεφαλής συγγραφέας, Σάλι Γουίλσον, τόνισε ότι «τα αριθμητικά μοντέλα που χρησιμοποιούμε σήμερα για να προβλέψουμε την άνοδο της στάθμης της θάλασσας δεν περιλαμβάνουν την υποπαγετώδη υδρολογία».
Η προσθήκη των νέων δεδομένων αναμένεται να οδηγήσει σε ακριβέστερες προβλέψεις για το μέλλον του κλίματος.
Παράλληλα, οι επιστήμονες υπενθυμίζουν ότι κάποιες λίμνες παραμένουν σταθερές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λίμνη Βοστόκ, κάτω από την Ανατολική Ανταρκτική, που περιέχει αρκετό νερό για να γεμίσει το Γκραν Κάνιον.
Αν ποτέ αποστραγγιστεί, θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια στάθμη των θαλασσών.
«Όσο περισσότερο κατανοούμε τις πολύπλοκες διεργασίες που επηρεάζουν τον παγετώνα της Ανταρκτικής, τόσο ακριβέστερα θα μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον της στάθμης της θάλασσας», υπογραμμίζει ο Μάρτιν Γουέρινγκ, επιστήμονας της ESA.
