Η φοιτητική στέγαση στην Ελλάδα βρίσκεται σε οριακό σημείο, καθώς η εκτίναξη των ενοικίων αναγκάζει χιλιάδες φοιτητές και τις οικογένειές τους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Οι παραδοσιακές επιλογές διαμερισμάτων γίνονται ολοένα πιο δύσκολες, με αποτέλεσμα η συγκατοίκηση να κερδίζει έδαφος και οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες να παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση.
Παράλληλα, επενδυτές και πανεπιστήμια στρέφονται σε καινοτόμες μορφές στέγασης, όπως ΣΔΙΤ και ανακαινίσεις παλαιών κτιρίων, προσφέροντας ασφαλείς και οργανωμένες επιλογές «all inclusive». Η φοιτητική κατοικία παύει να είναι μια απλή ανάγκη και μετατρέπεται σε στρατηγικό ζήτημα για οικογένειες, αγορές και την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας.
Αύξηση τιμών και ανισότητες μεταξύ πόλεων
Το 2025 καταγράφεται νέα αύξηση στις τιμές των ενοικίων. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο GEOAXIS, μια κατοικία 40 τ.μ. στου Ζωγράφου κοστίζει σήμερα όσο ένα οικογενειακό διαμέρισμα πριν από δέκα χρόνια, δείχνοντας την ένταση του προβλήματος. Στις έξι βασικές φοιτητουπόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Βόλος, Κομοτηνή) οι τιμές ενοικίασης αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 7,3% σε σχέση με πέρυσι, ενώ σε δεκαετή βάση η άνοδος αγγίζει το 110%. Η Αθήνα παραμένει η ακριβότερη πόλη με ζητούμενες τιμές 12,1 ευρώ/τ.μ., αυξημένες κατά 147% από το 2016, ενώ η Κομοτηνή είναι η πιο προσιτή με 8,5 ευρώ/τ.μ. και άνοδο 70%. Η Θεσσαλονίκη καταγράφει αύξηση 108% και η Πάτρα 128%.
Παλαιά διαμερίσματα και στροφή στη συγκατοίκηση
Η μέση ηλικία των φοιτητικών διαμερισμάτων κυμαίνεται από 30 έως 45 χρόνια, με τα παλαιότερα στη Θεσσαλονίκη (51 έτη) και τα νεότερα στην Κομοτηνή (21 έτη). Η μεγαλύτερη επιφάνεια εντοπίζεται στη Θεσσαλονίκη (48 τ.μ.), ενώ τα μικρότερα διαμερίσματα βρίσκονται στο Ηράκλειο (38 τ.μ.). Η περιορισμένη προσφορά οδηγεί όλο και περισσότερους φοιτητές στη συγκατοίκηση, καθώς τα μεγαλύτερα διαμερίσματα καθίστανται οικονομικότερα όταν το κόστος μοιράζεται. Παράλληλα, το 15-25% των φοιτητικών ακινήτων έχει περάσει σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως το Airbnb, περιορίζοντας περαιτέρω τη διαθεσιμότητα. Στο Ζωγράφου, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξήθηκαν κατά 17% σε σχέση με πέρυσι και 30% από το 2023.
Άνοδος των ιδιωτικών φοιτητικών εστιών
Η ζήτηση για συγκατοίκηση και η συνεχής αύξηση των ενοικίων ενισχύουν την ανάπτυξη ιδιωτικών φοιτητικών εστιών. Αυτές προσφέρουν πλήρως επιπλωμένα δωμάτια με υπηρεσίες «all inclusive» (καθαριότητα, φύλαξη, internet, κοινόχρηστοι χώροι). Παρά το υψηλότερο κόστος, που φτάνει 20-40% πάνω από ένα τυπικό διαμέρισμα, η ασφάλεια και η ευκολία τις καθιστούν ελκυστικές. Μεγάλοι επενδυτές real estate εισέρχονται δυναμικά στην αγορά αυτή, ενώ η κυβέρνηση προωθεί μέσω ΣΔΙΤ την ανακαίνιση και κατασκευή νέων φοιτητικών κατοικιών. Πανεπιστήμια όπως το Πάντειο, το Δυτικής Αττικής, το Δημοκρίτειο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχουν ήδη προκηρύξει έργα, που αν ολοκληρωθούν θα αποφέρουν περίπου 8.000 νέες κλίνες. Σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις, η συνολική δυναμικότητα μπορεί να φτάσει τις 100.000 κλίνες.
Μελλοντικές προοπτικές και πιέσεις
Με σχεδόν 483.000 ενεργούς φοιτητές, η ζήτηση για στέγαση παραμένει ισχυρή. Η GEOAXIS προβλέπει ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, εξαιτίας της περιορισμένης προσφοράς και της τάσης επιλογής σπουδών κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα. Η φοιτητική στέγαση δεν είναι πλέον μια απλή λύση για πρωτοετείς, αλλά ένα σύνθετο ζήτημα που επηρεάζει νοικοκυριά, επενδυτές και την εκπαιδευτική στρατηγική της Ελλάδας.
