Η Ρωσία έχει προχωρήσει σε σημαντικές καινοτομίες στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV), επιτυγχάνοντας στρατηγικά αποτελέσματα στην Ουκρανία και υποστηρίζοντας την προέλαση των δυνάμεών της σε κρίσιμες πόλεις και περιοχές.
Με τις νέες τακτικές και τις τεχνολογικές προσαρμογές, τα ρωσικά drones πετυχαίνουν μερικά από τα αποτελέσματα του λεγόμενου battlefield air interdiction (BAI), δηλαδή τη χρήση αεροπορικής ισχύος για επιθέσεις πίσω από τη γραμμή του μετώπου, με στόχο την άμεση διατάραξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με έκθεση του Institute for the Study of War, ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία μπορούσαν να εφαρμόσουν πλήρως BAI λόγω της πυκνής και εξελιγμένης αντιαεροπορικής άμυνας και των συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου.
Παρ’ όλα αυτά, οι Ρώσοι κατάφεραν να πετύχουν μερικά από τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής, χρησιμοποιώντας τα UAV για να περιορίσουν την κίνηση ουκρανικών δυνάμεων, να στοχεύσουν γραμμές ανεφοδιασμού και να δυσχεράνουν τη μεταφορά υλικών και προσωπικού προς το μέτωπο.
Οι στόχοι των ρωσικών UAV περιλαμβάνουν κρίσιμες υποδομές όπως δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές και γέφυρες, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αποθήκες πυρομαχικών και σημεία συγκέντρωσης δυνάμεων.
Η επιλογή αυτών των στόχων δεν είναι τυχαία: η διακοπή ή καθυστέρηση του ανεφοδιασμού έχει άμεση επίδραση στις επιχειρήσεις των ουκρανικών δυνάμεων και περιορίζει την ικανότητά τους να αντισταθούν σε επιθέσεις.
Το σημείο καμπής για τον πόλεμο των drones
Από τον χειμώνα και την άνοιξη του 2025, οι Ρώσοι UAV – ειδικά τα FPV drones και τα loitering munitions – στόχευαν συστηματικά ουκρανικές γραμμές ανεφοδιασμού κατά μήκος όλου του μετώπου, προετοιμάζοντας το έδαφος για την καλοκαιρινή επίθεση.
Οι ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι η Ρωσία αξιοποίησε τα UAV όχι μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και σε περιοχές πιο πίσω από το μέτωπο, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων.
Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι η περιοχή του Pokrovsk, όπου οι δρόμοι T0514 και T0515 έχουν μετατραπεί σε επικίνδυνες ζώνες.
Οι Ρώσοι UAV ελέγχουν ουσιαστικά αυτές τις διαδρομές, αναγκάζοντας τους Ουκρανούς στρατιώτες να μεταφέρουν προμήθειες πεζή και παρατείνοντας την παραμονή τους στις γραμμές, γεγονός που μειώνει την ικανότητα ελιγμών και ανανέωσης δυνάμεων. Οι τραυματισμοί από επιθέσεις με drones φτάνουν έως και το 70% των περιστατικών σε ορισμένες περιοχές, σύμφωνα με ουκρανικές αναφορές.
Νέες τεχνολογίες
Οι Ρώσοι έχουν επίσης επεκτείνει τη χρήση fiber optic drones, που συνδέονται με σταθερά καλώδια για έλεγχο σε μεγάλες αποστάσεις, sleeper UAVs που παραμένουν αδρανή και ενεργοποιούνται ξαφνικά για χτυπήματα έκπληξης, καθώς και drones με θερμοβαρικές κεφαλές, ικανές να καταστρέψουν οχυρώσεις και χαρακώματα. Αυτές οι τεχνολογικές προσαρμογές επιτρέπουν χτυπήματα σε δάση και οχυρωμένες θέσεις όπου μέχρι πρότινος ήταν δύσκολη η δραστηριότητα των UAV.
Η συντονισμένη χρήση διαφόρων τύπων UAV επιτρέπει στους Ρώσους να δημιουργούν σύνθετες επιχειρήσεις, να υποστηρίζουν επιθέσεις εδάφους και να διαταράσσουν τον αντίπαλο πριν από την άμεση σύγκρουση.
Σε πολλές περιπτώσεις, ομάδες δύο έως πέντε drones επιτίθενται ταυτόχρονα, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά συστήματα για να παρεμποδιστούν τα ουκρανικά drones. Η τακτική αυτή αυξάνει την αποτελεσματικότητα των ρωσικών επιθέσεων και μειώνει τη δυνατότητα αντίδρασης της Ουκρανίας.
Η τεχνολογική υπεροχή ενισχύεται και από την Κίνα, που προμηθεύει τη Ρωσία με κρίσιμα εξαρτήματα για drones, ηλεκτρονικά συστήματα, αισθητήρες και κινητήρες, επιτρέποντας μαζική παραγωγή και ενσωμάτωση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για πιο ακριβείς και αυτοματοποιημένες επιθέσεις.
Με τη βοήθεια των κινεζικών εξαρτημάτων, οι Ρώσοι παράγουν εκατομμύρια μικρά drones ετησίως, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη αναχαίτιση των επιθέσεων από τα ουκρανικά συστήματα.
Η Ουκρανία ανήμπορη να σταματήσει την επέλαση των ρωσικών drones
Η Ουκρανία προσπαθεί να αντιδράσει με διάφορους τρόπους: εγκαθιστά αντι-drone δίχτυα σε κρίσιμους δρόμους, αναπτύσσει φθηνά UAV interceptors όπως τα Shrike, και βελτιώνει τα ηλεκτρονικά μέσα για να εντοπίζει και να παρεμποδίζει τα ρωσικά drones. Ωστόσο, η συνεχής αύξηση της παραγωγής και η ποικιλία των τύπων UAV καθιστούν δύσκολη την πλήρη αντιμετώπιση, και η Ουκρανία χρειάζεται επειγόντως νέες τακτικές και τεχνολογίες για να περιορίσει την αποτελεσματικότητα των ρωσικών επιθέσεων.
Σημαντικό είναι ότι οι Ρώσοι UAV έχουν επιτρέψει την προέλαση σε περιοχές όπου παραδοσιακά δυσκολεύονταν, όπως δασικές περιοχές στο Lyman και το Siversk, χρησιμοποιώντας fiber optic drones που δεν επηρεάζονται από την κάλυψη των δέντρων. Η ακρίβεια και η ανθεκτικότητα αυτών των UAV περιορίζουν τις δυνατότητες ελιγμών και ασφαλούς μετακίνησης των ουκρανικών δυνάμεων.
Οι Ρώσοι χρησιμοποιούν επίσης τα drones για στοχευμένα χτυπήματα σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές πίσω από τη γραμμή του μετώπου, όπως εκπαιδευτικά κέντρα, στρατιωτικές μονάδες και κέντρα επιστράτευσης, προκαλώντας θύματα και διαταράσσοντας τη λειτουργία των δυνάμεων. Αυτή η συνδυασμένη χρήση reconnaissance UAV και τακτικών strike UAV δημιουργεί μικρότερη ανάγκη για παραδοσιακή αεροπορική υποστήριξη, καθιστώντας τις επιθέσεις πιο ευέλικτες και δυσκολότερες στην ανίχνευση.
Η Ρωσία άλλαξε τον σύγχρονο πόλεμο
Συμπερασματικά, η Ρωσία έχει αναπτύξει ένα πολύπλοκο οικοσύστημα UAV, που περιλαμβάνει drones διαφόρων τύπων, συνδυασμένες τακτικές και συνεργασία με την Κίνα, και επιτρέπει επιθέσεις σε μεγάλα βάθη πίσω από το μέτωπο. Η ουκρανική αντίδραση απαιτεί γρήγορη ανάπτυξη φθηνών, αποτελεσματικών και κινητών συστημάτων αναχαίτισης, καθώς και βελτιώσεις στα ηλεκτρονικά μέσα και στα ραντάρ UAV.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η σύγχρονη μάχη δεν περιορίζεται πλέον στο μέτωπο, αλλά εκτείνεται βαθιά στο πίσω μέρος των γραμμών, όπου η τεχνολογία και οι τακτικές καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την έκβαση. Η Ρωσία απολαμβάνει προσωρινά τεχνολογικό πλεονέκτημα, αλλά η ικανότητα της Ουκρανίας να αναπτύξει αντιμέτρα, να καινοτομήσει και να προσαρμοστεί καθορίζει πόσο μακροχρόνιο και αποτελεσματικό θα είναι το πλεονέκτημα αυτό.
Η Δύση έχει επίσης άμεσο ενδιαφέρον, καθώς οι εμπειρίες στην Ουκρανία αναδεικνύουν νέες απαιτήσεις για σύγχρονη πολεμική τεχνολογία και αντι-drone συστήματα, που ενδέχεται να επηρεάσουν μελλοντικές συγκρούσεις σε άλλα μέτωπα.
