«ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ! Η ΑΤΖΕΝΤΑ 2030 ΠΡΟΔΙΔΕΙ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ – ΤΙ ΜΑΣ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ;»

Για όλους τους οικισμούς κάτω των 700 κατοίκων, πρακτικά τη συντριπτική πλειοψηφία των οικισμών της χώρας, ουσιαστικά θα διατηρηθούν τα υφιστάμενα όρια, όπως αυτά χαράχθηκαν πριν από κάποιες δεκαετίες, και άρα δεν αλλάζει απολύτως τίποτα, τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη σύσκεψη που πραγματοποίησε με τους αρμόδιους υπουργούς, όπου αποφασίστηκε να κατατεθεί νομοθετική ρύθμιση που παρέχει πολεοδομική ασφάλεια στους οικισμούς με λιγότερους από 2.000 κατοίκους.

Η ρύθμιση παρουσιάστηκε σήμερα σε σύσκεψη που είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου και τον υφυπουργό Νίκο Ταγαρά. Με τη ρύθμιση αυτή, η οποία θα κατατεθεί εντός της ημέρας στη Βουλή, ουσιαστικά διατηρούνται τα υφιστάμενα όρια σε περισσότερους από 9 στους 10 μικρούς οικισμούς, προστατεύοντας τόσο τα περιουσιακά δικαιώματα των ιδιοκτητών όσο και τη δημογραφική προοπτική της περιφέρειας.

«Και στα πλαίσια αυτής της πολύ μεγάλης, συχνά την αποκαλώ “σιωπηλή”, μεταρρύθμισης, γιατί δεν αναδεικνύεται τόσο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ερχόμαστε και επιλύουμε και το ζήτημα το οποίο απασχόλησε πολύ την κοινή γνώμη πρόσφατα, με τα όρια των οικισμών, όπου υπήρχε και αρκετή παραπληροφόρηση σχετικά με το τι κάνει και με το τι δεν κάνει το Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δημοσιεύθηκε σχετικά πρόσφατα», είπε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε:

«Και για να το πούμε με πολύ απλά λόγια, όπως το είπε και ο υπουργός, για όλους τους οικισμούς κάτω των 700 κατοίκων, πρακτικά τη συντριπτική πλειοψηφία των οικισμών της χώρας, ουσιαστικά θα διατηρηθούν τα υφιστάμενα όρια, όπως αυτά χαράχθηκαν πριν από κάποιες δεκαετίες, άρα δεν αλλάζει απολύτως τίποτα.

Και για εκείνους τους οικισμούς μεταξύ 700 και 2.000 κατοίκων θα δημιουργηθεί ένα ευέλικτο εργαλείο, το οποίο θα επιτρέπει τη δόμηση και στα τμήματα τα οποία καταλαμβάνουν ουσιαστικά την υφιστάμενη ζώνη Γ, με μεγαλύτερη ευελιξία από αυτή που προβλέπεται σήμερα στην εκτός σχεδίου δόμηση».

Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε επίσης ότι με τις σημερινές ανακοινώσεις, για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού της υπαίθρου λύνεται μία σημαντική αβεβαιότητα, μία εκκρεμότητα, και τόνισε ότι οι διατάξεις αυτές είναι απαραίτητες όχι μόνο για να μπει τάξη στον χώρο, «αλλά για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την ύπαιθρο, τη δημογραφική μας πολιτική και να ενθαρρύνουμε και τους πολίτες, γιατί όχι, να μπορούν να επιστρέψουν πίσω στα χωριά τους και να το κάνουν με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και πολεοδομική ευελιξία».

Το μεγάλο πρόβλημα

Το μεγάλο πρόβλημα που προέκυπτε με το Π.Δ. είναι πως η νέα απόφαση ουσιαστικά ακύρωνε κάθε δυνατότητα στους ιδιοκτήτες οικοπέδων έως 2 στρεμμάτων σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων (δηλαδή στη μεγάλη πλειοψηφία των ελληνικών χωριών) να χτίσουν.

Οι εκτάσεις αυτές θα χαρακτηρίζονταν «μη οικοδομήσιμες».

Το κύριο επιχείρημα όσων αντιδρούσαν από την τοπική αυτοδιοίκηση (και όχι μόνο) είναι πως εν μία νυκτί χιλιάδες οικόπεδα θα μετατρέπονταν σε… αγροτεμάχια, με τους ιδιοκτήτες τους είτε να μην μπορούν να χτίσουν οτιδήποτε μέσα σε αυτά είτε να βρίσκονται στον «αέρα» όσοι εξ αυτών έχουν ήδη βγάλει οικοδομικές άδειες.

Τι προβλέπει η νέα ρύθμιση

Η ρύθμιση προβλέπει δύο νέα πολεοδομικά εργαλεία. Το πρώτο, η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού, αφορά κοινότητες με πληθυσμό έως 700 κατοίκους, που αποτελούν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία, και διασφαλίζει τη δυνατότητα δόμησης έως τα σημερινά όρια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, κατοχυρώνονται πολεοδομικά όλα τα χωριά της επικράτειας και συνολικά περίπου το 93% των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.

Το δεύτερο εργαλείο, η Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων, θα καλύπτει οικισμούς με 701 έως 2.000 κατοίκους και προβλέπει ευνοϊκότερες πρόνοιες σε σύγκριση με την εκτός σχεδίου δόμηση.

Υπενθυμίζεται πως σε περίπου 150 οικισμούς, στο Ρέθυμνο και το Πήλιο, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τα όρια που είχαν θεσμοθετηθεί παλαιότερα με αποφάσεις νομαρχών. Το γεγονός αυτό αφενός οδήγησε σε οικοδομική αδράνεια, καθώς εκεί δεν εκδόθηκε ούτε μία οικοδομική άδεια, αφετέρου έθεσε εν δυνάμει σε αμφισβήτηση την οριοθέτηση και των υπόλοιπων οικισμών της χώρας, που δεν είναι θεσμοθετημένοι με Προεδρικό Διάταγμα.

Το Προεδρικό Διάταγμα που ακολούθησε, τον Απρίλιο του 2025, οδήγησε σε ασφάλεια δικαίου στη δόμηση των οικισμών της χώρας. Όμως, μετά την απόρριψη της ζώνης Γ από το ΣτΕ, παρέμενε ανοιχτό το ζήτημα με τα περιφερειακά τμήματα των οικισμών, το οποίο κλείνει τώρα με τη νέα νομοθετική ρύθμιση.

Εσωκομματικές γκρίνιες και «πυρά» από την αντιπολίτευση

Το θέμα που (σκοπίμως;;;) ξεχάστηκε τις τελευταίες ημέρες είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε πολιτικό, με την κόντρα για τους περιορισμούς στη δόμηση να φτάνει μέχρι τη Βουλή.

Κόμματα της αντιπολίτευσης καλούσαν την κυβέρνηση να αναλάβει δράση, καθώς με το Προεδρικό Διάταγμα «Καθορισμού κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών πριοθέτησης των οικισμών της χώρας με πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων», κατήγγειλαν ανοικτά πως χιλιάδες Έλληνες της επαρχίας «Κοιμήθηκαν με οικόπεδα και ξύπνησαν με χωράφια».

«Αφαιρείτε ιδιοκτησίες από ανθρώπους που ζούνε στα χωριά. Είχαν οικόπεδα και τα κάνετε χωράφια. Όταν το ΣτΕ μας λέει ότι είναι αντισυνταγματικό να οριοθετήσεις οικισμό με νόμο, και μόνο με Προεδρικό Διάταγμα, μπορείς να προχωρήσεις, και όταν έχουμε περισσότερα από 150 χωριά, που δεν έχουν όρια, γιατί για λόγους αντισυνταγματικότητας, ακυρώθηκαν από το ΣτΕ, εμείς δεν μπορούμε να ρισκάρουμε», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο μέχρι πρότινος βουλευτής της ΝΔ, Μάριος Σαλμάς.

Μπαράζ ερωτημάτων προς το αρμόδιο Υπουργείο υπήρξαν επίσης και από κυβερνητικούς βουλευτές που έβλεπαν με ανησυχία τα περί «περιορισμού της δόμησης» στα ελληνικά χωριά.