Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχεδόν 20 είδη ιδιωτικής ασφάλισης είναι υποχρεωτικά σε πολλές χώρες, κάτι που δεν ισχύει για την Ελλάδα.
Αυτή η διαφορά συμβάλλει στη χαμηλότερη ανάπτυξη του ασφαλιστικού τομέα στην ελληνική αγορά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι υποχρεωτικές αυτές ασφαλίσεις αφορούν κυρίως την αστική ευθύνη επαγγελματιών και επιχειρήσεων, με σκοπό να προσφέρουν προστασία από οικονομικές αξιώσεις που μπορεί να προκύψουν λόγω επαγγελματικών δραστηριοτήτων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι καταστάσεις που καλύπτονται είναι απρόβλεπτες και η απουσία ενός ιδιωτικού ασφαλιστηρίου μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες.
Η υποχρεωτική φύση αυτών των ασφαλίσεων σε άλλες χώρες γίνεται κατανοητή αν αναλογιστούμε τις πιθανές ζημιές που μπορεί να προκληθούν από ελαττωματικά προϊόντα, τα ιατρικά επαγγέλματα που διατρέχουν τον κίνδυνο λαθών ή τις διαφημιστικές δραστηριότητες που συχνά αντιμετωπίζουν αξιώσεις για ηθική βλάβη. Σε όλα αυτά τα σενάρια, η έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης μπορεί να οδηγήσει σε νομικές αντιπαραθέσεις, οικονομική καταστροφή και, τελικά, στην αδυναμία συνέχισης των δραστηριοτήτων.
Αυτό το πρόβλημα έχει ήδη αντιμετωπιστεί σε πολλές χώρες, όπου η νομοθεσία έχει θεσπίσει την υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης για δεκάδες επαγγελματικούς κλάδους. Έτσι εξασφαλίζεται όχι μόνο η επιβίωση των επιχειρήσεων, αλλά και η προστασία της απασχόλησης, καθώς αποφεύγονται τα «λουκέτα» και οι συνέπειες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κοινωνική και οικονομική συνοχή.
Η λογική πίσω από την υποχρεωτικότητα είναι απλή: όταν μια δραστηριότητα είναι ασφαλισμένη, μπορεί να συνεχιστεί ακόμη και σε περίπτωση κρίσης. Οι θέσεις εργασίας διατηρούνται, οι επιχειρήσεις δεν καταρρέουν και οι πελάτες έχουν τη δυνατότητα αποζημίωσης χωρίς να εμπλέκονται σε πολυετείς δικαστικές διενέξεις με επισφαλή αποτελέσματα.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το ζήτημα έχει αρχίσει να απασχολεί ολοένα και περισσότερο την ασφαλιστική αγορά και τους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι έχουν ήδη καταθέσει σχετικές εισηγήσεις για τη θέσπιση υποχρεωτικής κάλυψης σε συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών. Μια πρώτη θεσμική παρέμβαση έγινε πρόσφατα: από την 1η Ιουνίου 2025, τέθηκε σε ισχύ η υποχρεωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ, με στόχο τη θωράκιση των οικονομικών δραστηριοτήτων απέναντι σε φαινόμενα όπως οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες.
Το μέτρο αυτό εκλαμβάνεται από την αγορά ως το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης μεταρρυθμιστικής κατεύθυνσης που μπορεί να δώσει στην ιδιωτική ασφάλιση έναν πιο ουσιαστικό και συστημικό ρόλο στην ελληνική οικονομία. Άλλωστε, η ύπαρξη ενός σύγχρονου πλαισίου υποχρεωτικής κάλυψης, δεν σημαίνει περιορισμό της ελευθερίας επιλογής, αλλά κατοχύρωση της βιωσιμότητας επαγγελμάτων και επιχειρήσεων που λειτουργούν σε ένα διαρκώς πιο απαιτητικό και απρόβλεπτο περιβάλλον.
