Ο σύγχρονος άνθρωπος έκανε την εμφάνισή του στην Αφρική πριν από περίπου 300.000 χρόνια και στη συνέχεια επεκτάθηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη, φτάνοντας και στα πιο απομακρυσμένα μέρη της Γης. Για να επιτύχουν αυτό το εγχείρημα, οι πρόγονοί μας έπρεπε να υπερπηδήσουν γεωγραφικά εμπόδια και να διασχίσουν επικίνδυνους ωκεανούς. Πώς το πέτυχαν αυτό, διαθέτοντας μόνο βασικά εργαλεία και τεχνολογία;
Ερευνητές πραγματοποίησαν ένα πειραματικό ταξίδι διασχίζοντας τη Θάλασσα Ανατολικής Κίνας, κωπηλατώντας από το Ουσίμπι, στην ανατολική Ταϊβάν, έως το νησί Γιοναγκούνι της Ιαπωνίας, χρησιμοποιώντας ένα αυτοσχέδιο κανό. Σκοπός της αποστολής ήταν να αποδειχθεί ότι μια τέτοια διαδρομή ήταν εφικτή πριν από περίπου 30.000 χρόνια, κατά την περίοδο που οι άνθρωποι άρχισαν να επεκτείνονται στα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν παραδοσιακές τεχνικές της παλαιολιθικής εποχής και εργαλεία της εποχής εκείνης, όπως πελέκεις και τσεκούρια, για να δημιουργήσουν ένα κανό μήκους 7,5 μέτρων από κορμό ιαπωνικού κέδρου. Το πλήρωμα, που αποτελούνταν από τέσσερις άνδρες και μία γυναίκα, επιβιβάστηκε στο κανό, που ονομάστηκε «Σουγκίμε», και κάλυψε μια απόσταση 225 χιλιομέτρων. Χρειάστηκαν πάνω από 45 ώρες στον ανοιχτό ωκεανό, αντιμέτωποι με το ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα Κουροσίβο. Οι πέντε κωπηλάτες βίωσαν μεγάλη εξάντληση και αναγκάστηκαν να κάνουν αναγκαστική στάση για αρκετές ώρες, ενώ το κανό έπλεε ακυβέρνητο, αλλά τελικά κατάφεραν να φτάσουν ασφαλείς στο Γιοναγκούνι.
Όπως και στην προϊστορική εποχή, οι ταξιδιώτες ακολούθησαν την πορεία του ήλιου και των άστρων. Για την ασφάλειά τους, τους συνόδευαν δύο άλλα σκάφη. Το Γιοναγκούνι είναι μέρος του αρχιπελάγους Ριουκίου, που εκτείνεται από το Κιούσου, στο νοτιότερο άκρο της Ιαπωνίας, έως την Ταϊβάν.
Προηγούμενες προσπάθειες των ερευνητών να διασχίσουν τον ωκεανό με σχεδίες από καλάμια και μπαμπού είχαν αποτύχει, καθώς οι σχεδίες αυτές ήταν πολύ αργές και δεν είχαν την απαιτούμενη στιβαρότητα για να αντεπεξέλθουν στο δυναμικό θαλάσσιο ρεύμα.
«Μέσα από τις πολλές αποτυχίες, μάθαμε τις δυσκολίες του διάπλου και αισθανόμαστε βαθύτατο σεβασμό για τους προγόνους μας της παλαιολιθικής εποχής», είπε ο ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Τόκιο Γιουσούκε Κάιφου, ο βασικός συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances. «Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής μπορούσαν να διαπλεύσουν τη θάλασσα με το ισχυρό ωκεάνιο ρεύμα, εφόσον είχαν κανό σκαμμένα σε κορμούς δέντρων και γνώριζαν να κάνουν κουπί. Αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο να παρασυρθούν από το ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα και την πιθανότητα να μην μπορέσουν ποτέ να επιστρέψουν στην πατρίδα τους», πρόσθεσε ο Κάιφου, ο οποίος επέβαινε σε ένα από τα συνοδευτικά σκάφη.
Οι αρχαιολογικές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι περίπου πριν από 30.000 χρόνια πέρασαν από την Ταϊβάν σε κάποια από τα νησιά Ριουκίου, μεταξύ των οποίων είναι και η Οκινάουα. Αλλά οι επιστήμονες δεν καταλάβαιναν πώς έγινε αυτό με τα υποτυπώδη εργαλεία εκείνης της εποχής, χωρίς χάρτες, χωρίς μεταλλικά εργαλεία και με πρωτόγονα σκάφη. Και το Κουροσίβο, ένα πολύ ισχυρό ρεύμα συγκρίσιμο με εκείνο του Κόλπου του Μεξικού, συνιστούσε μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση.
Το 1947 ο διάσημος Νορβηγός εξερευνητής Θορ Χέγιερνταλ οργάνωσε την αποστολή «Κον Τίκι» και κατάφερε να διασχίσει τον Ειρηνικό Ωκεανό με μια σχεδία, φτάνοντας από τη Νότια Αμερική στην Πολυνησία. Ο Χέγιερνταλ σκόπευε να αποδείξει ότι προϊστορικοί άνθρωποι από την Αμερική αποίκισαν την Πολυνησία.
«Η θεωρία του σήμερα αντικρούεται από μια σειρά αποδείξεων, όμως ήταν μια θαυμάσια δοκιμή εκείνη την εποχή. Σε σύγκριση με την εποχή του Κον Τίκι, έχουμε περισσότερες αρχαιολογικές και άλλες αποδείξεις για να κατασκευάσουμε ρεαλιστικά μοντέλα» των προϊστορικών ταξιδιών, εξήγησε ο Κάιφου.
