Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επιβεβαίωσε τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, 19 Ιουνίου 2025, ότι το Ισραήλ πραγματοποίησε επιτυχείς επιθέσεις στον υπό κατασκευή ερευνητικό αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Χοντάμπ (πρώην Αράκ), καθώς και σε παρακείμενες εγκαταστάσεις.
Ο εν λόγω αντιδραστήρας, όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί, είχε τη δυνατότητα παραγωγής πλουτωνίου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Παρά τις ανησυχίες που είχαν εκφραστεί διεθνώς, το Ιράν έχει επανειλημμένα διαβεβαιώσει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα προορίζεται αποκλειστικά για μη στρατιωτικούς σκοπούς.
Η επιβεβαίωση από τον ΔΟΑΕ έρχεται σε μια περίοδο που οι σχέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ παραμένουν τεταμένες, με τις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ να ανησυχούν τη διεθνή κοινότητα. Οι επιθέσεις αυτές εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, καθώς και για τις προθέσεις του Ισραήλ όσον αφορά την καταπολέμηση της ιρανικής πυρηνικής δραστηριότητας.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2015 με τη Δύση, η εν λόγω εγκατάσταση επανασχεδιάστηκε, ο πυρήνας του αντιδραστήρα αφαιρέθηκε και σφραγίστηκε με σκυρόδεμα. Το Ιράν είχε ενημερώσει τον ΔΟΑΕ ότι ο αντιδραστήρας αναμενόταν να τεθεί σε λειτουργία το 2026.
«Ο ΔΟΑΕ έχει πληροφορίες ότι ο ερευνητικός αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Χοντάμπ (πρώην Αράκ), ο οποίος είναι υπό κατασκευή, επλήγη. Δεν λειτουργούσε και δεν περιείχε πυρηνικό υλικό, επομένως δεν υπήρχαν ραδιολογικές επιπτώσεις», αναφέρει ανάρτηση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας στο Χ (πρώην Twitter).
Το βαρύ ύδωρ, γνωστό και ως οξείδιο του δευτερίου, χρησιμοποιείται ως επιβραδυντής νετρονίων κατά τη διαδικασία πυρηνικής σχάσης που απελευθερώνει θερμότητα στον αντιδραστήρα.
Σε προηγούμενη ανάρτησή του για την ισραηλινή επίθεση στο Χοντάμπ, ο ΔΟΑΕ ανέφερε πως δεν είχε πληροφορίες που να υποδηλώνουν ότι είχε πληγεί η παρακείμενη εγκατάσταση παραγωγής βαρέος ύδατος. Ακολούθως όμως επιβεβαίωσε το πλήγμα.
«Παρότι η ζημιά στην παρακείμενη μονάδα παραγωγής βαρέος ύδατος δεν ήταν αρχικά ορατή, πλέον εκτιμάται πως τα βασικά κτίρια της εγκατάστασης επλήγησαν, συμπεριλαμβανομένης της μονάδας απόσταξης», αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας.
