Τα σκάνδαλα διαφθοράς που πλήττουν το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) προκαλούν σοβαρά προβλήματα στον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και ενισχύουν την εθνικιστική δεξιά, ιδίως το κόμμα Vox. Η κατάσταση αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, όπου η ακροδεξιά κερδίζει έδαφος σε πολλές χώρες.
Σύμφωνα με αναφορές, η υπηρεσία οργανωμένου εγκλήματος στην Ισπανία διαθέτει στοιχεία που συνδέουν τον Σάντος Σερντάν, Νο3 του PSOE, με πιθανές μίζες. Αυτές οι αποκαλύψεις έρχονται σε μια στιγμή που το Vox, με βασικό σύνθημα την κριτική στο ισπανικό δημοκρατικό σύστημα, φαίνεται να καρπώνεται πολιτικά οφέλη. Το κόμμα παρουσιάζει σταθερή άνοδο από το φθινόπωρο, με ιδιαίτερη απήχηση στους νέους 18-44 ετών.
Η άνοδος του Vox αντανακλά μια ευρύτερη τάση στην Ευρώπη, όπου η εθνικιστική δεξιά κερδίζει υποστήριξη, συχνά εκμεταλλευόμενη την απογοήτευση των πολιτών από τα παραδοσιακά κόμματα και τα σκάνδαλα διαφθοράς. Η κατάσταση αυτή θέτει νέες προκλήσεις για την ισπανική πολιτική σκηνή και ενδεχομένως επηρεάζει τις μελλοντικές εκλογικές εξελίξεις.
«Πέρασα τα τελευταία επτά χρόνια καταγγέλλοντας αυτή τη συμμορία παραβατών. Και το έκανα μόνος μου, ενώ άλλοι έκαναν συμφωνίες με το Σοσιαλιστικό Κόμμα στις Βρυξέλλες», δήλωσε ο ηγέτης του Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, σε βίντεο, εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία να χτυπήσει τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και το κόμμα του. Στο στόχαστρό του βρέθηκε επίσης το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) της Ισπανίας, η ευρωομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που ο Αμπασκάλ έχει βάλει στο στόχαστρό του και η ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών της Ευρωβουλής.
Συνεχίζοντας την επίθεση, ο Αμπασκάλ κάλεσε το Λαϊκό Κόμμα να καταθέσει πρόταση μομφής για να ανατρέψει τον Πέδρο Σάντσεθ. «Η κυβέρνηση είναι μια δεξαμενή διαφθοράς, ένας βρωμερός βάλτος, μια μαφιόζικη ομάδα, μια συμμορία εγκληματιών που υπάρχει μόνο για να πλουτίζει μια μικρή ομάδα ανθρώπων και να διαιωνίζει την εξουσία της» είπε και πρόσθεσε: «Καλώ όλους τους έντιμους βουλευτές, όλους όσοι δεν είναι διεφθαρμένοι, να υποστηρίξουν την πρόταση».
Το αίτημά του έβαλε το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα σε δύσκολη θέση, καθώς μια πρόταση μομφής θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, αφού θα απαιτούσε την πλειοψηφία των βουλευτών για να στηρίξουν έναν άλλον υποψήφιο πρωθυπουργό.
Ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος θα χρειαζόταν όχι μόνο την υποστήριξη του Vox αλλά και των αυτονομιστικών και περιφερειακών κομμάτων, τα οποία όμως ξεκαθάρισαν ότι δεν σκοπεύουν να του παραδώσουν την κυβέρνηση.
«Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε μια πρόταση μομφής που ευνοεί το PP, δεδομένου του τι έχει κάνει αυτό το κόμμα στους Καταλανούς στην Ευρώπη. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα συνεργαστώ ποτέ με αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο ΓΓ του κόμματος Junts «Μαζί για την Καταλονία», αναφερόμενος στην εκστρατεία πίεσης των συντηρητικών κατά της αναγνώρισης της καταλανικής ως επίσημης γλώσσας της ΕΕ.
Ωστόσο η άρνηση του Λαϊκού Κόμματος να κάνει πρόταση μομφής κατά του Σάντσεθ επιτρέπει στον Αμπασκάλ, να συνεχίσει τη ρητορική του, υπονοώντας ότι τα μεγάλα πολιτικά κόμματα της Ισπανίας συνωμοτούν μεταξύ τους.
Ο Pablo Simón, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης, προέβλεψε ότι το Vox θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να υποστηρίξει ότι «το PP και οι Σοσιαλιστές είναι οι δύο πυλώνες ενός ενιαίου, θεμελιωδώς διεφθαρμένου συστήματος. Έχουμε δει το κόμμα να επωφελείται σε μεγάλο βαθμό από το επιχείρημα ότι το πολιτικό κατεστημένο έχει απαξιωθεί», δήλωσε, εκτιμώντας ότι η δημόσια απολογία του Σάντσεθ δεν λύνει το πρόβλημα. Αντίθετα, ενισχύει το Λαϊκό Κόμμα, που έρχεται πιο κοντά στην εξουσία, αλλά και το ακροδεξιό Vox, στο οποίο πιθανόν θα πρέπει να εξαρτηθεί για να σχηματίσει κυβέρνηση.
«Μετά τις φονικές πλημμύρες στη Βαλένθια, το Vox ανέβηκε στις δημοσκοπήσεις υποστηρίζοντας ότι ούτε η περιφερειακή κυβέρνηση που ελέγχεται από το PP ούτε η εθνική κυβέρνηση των Σοσιαλιστών ήταν αρκετά ικανές για να χειριστούν την κρίση», πρόσθεσε, εκτιμώντας ότι είναι πιθανό να εμφανιστούν νέα σκάνδαλα που θα υπονομεύσουν περαιτέρω την κυβέρνηση του Σάντσεθ.
