Η αναζήτηση της «πηγής της νεότητας» έχει απασχολήσει τους επιστήμονες εδώ και πολλές δεκαετίες, με στόχο την εύρεση τρόπων που θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να ζήσουν πιο υγιείς και μακρύτερες ζωές. Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης φαίνεται να φέρνει νέα δεδομένα στην κατεύθυνση αυτή.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Molecular Therapy, οι ερευνητές εντόπισαν μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Klotho, η οποία φαίνεται να έχει σημαντική επίδραση στη διαδικασία γήρανσης. Μέσα από πειραματικές δοκιμές σε ποντίκια, διαπιστώθηκε ότι η χορήγηση αυτής της πρωτεΐνης οδηγεί σε μια εντυπωσιακή αύξηση της διάρκειας ζωής των ποντικών κατά σχεδόν 20%.
Αλλά η σημασία της Klotho δεν περιορίζεται μόνο στην παράταση της ζωής. Τα ποντίκια που έλαβαν την ένεση παρουσίασαν επίσης βελτιωμένη μυϊκή δύναμη, μεγαλύτερη οστική πυκνότητα και καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία καθώς προχωρούσαν στην ηλικία τους. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η θεραπεία μπορεί να επιβραδύνει πολλές πτυχές της γήρανσης ταυτόχρονα, προσφέροντας έτσι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την καταπολέμηση των συνεπειών του γήρατος.
Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη, που έχει πάρει το όνομά της από την Κλωθώ, η οποία έπλεξε το νήμα της ανθρώπινης ζωής σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, δρα σαν κύριος ρυθμιστής διαφόρων διαδικασιών γήρανσης σε όλο το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι μια και μόνο θεραπεία με την Klotho θα μπορούσε ενδεχομένως να αντιμετωπίσει πολλές φθορές που σχετίζονται με την ηλικία και μάλιστα ταυτόχρονα.
Το πείραμα
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε γονιδιακή θεραπεία για να χορηγήσει την Klotho, που ονομάζεται επίσης s-KL, σε ποντίκια είτε σε ηλικία 6 μηνών (που αντιστοιχεί στην ανθρώπινη νεαρή ενηλικίωση) είτε σε ηλικία 12 μηνών (που αντιστοιχεί στη μέση ηλικία). Μέσω δύο ενέσεων, η μία ενδοφλέβια και η άλλη απευθείας στον εγκέφαλο, χορηγήθηκε ο ειδικά τροποποιημένος ιός για να μεταφέρουν την πρωτεΐνη στα κύτταρα των πειραματόζωων. Ο αδρανοποιημένος ιός μετέφερε τα βιολογικά σχέδια των κυττάρων για την παραγωγή της πρωτεΐνης, επιτρέποντας στα ποντίκια να αυξήσουν τα επίπεδα της Klotho για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όπως παρατήρησαν, τα αρσενικά ποντίκια που έλαβαν τη θεραπεία στους 12 μήνες έζησαν κατά μέσο όρο 31,5 μήνες σε σύγκριση με τα ποντίκια ελέγχου που έζησαν περίπου 26,3 μήνες. Στην πραγματική ζωή, αυτό είναι σαν να παρατείνεται η διάρκεια, από τα 80 στα 96 έτη.
Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα τη μελέτη, οι ερευνητές υπέβαλαν ποντίκια ηλικίας 24 μηνών (που ισοδυναμεί με περίπου 70 ανθρώπινα έτη) σε διάφορα σωματικά τεστ για να αξιολογήσουν τη φυσική τους κατάσταση. Συμπέραναν ότι υπήρξε σημαντική βελτίωση στα ζώα που έλαβαν θεραπεία. Aυτό σήμαινε καλύτερο συντονισμό και αυξημένη αντοχή, μεγαλύτερες μυϊκές ίνες και καλύτερη δομή των οστών, ειδικά στα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία σε ηλικία 12 μηνών.
Η ανάλυση του εγκεφάλου, όμως, ήταν εκείνη που αποκάλυψε ίσως τα πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Τα ποντίκια που έλαβαν την Klotho παρουσίασαν περισσότερα σημάδια νευρογένεσης – το σχηματισμό νέων νευρώνων – στον ιππόκαμπο, μια κρίσιμη περιοχή για τη μάθηση και τη μνήμη. Τα εγκεφαλικά τους κύτταρα διατήρησαν καλύτερη παραγωγή ενέργειας και παρουσίασαν ενισχυμένες λειτουργίες «καθαρισμού» που συνήθως φθίνουν με την ηλικία. Η θεραπεία προώθησε επίσης μια ισορροπημένη ανοσολογική απόκριση στον εγκέφαλο: περισσότερη απομάκρυνση κυτταρικών υπολειμμάτων με λιγότερη επιβλαβή φλεγμονή.
Εν ολίγοις, η μελέτη επιβεβαιώνει ότι η στόχευση των θεμελιωδών διαδικασιών της γήρανσης μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από τη θεραπεία μεμονωμένων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Παρόλα αυτά, θα χρειαστούν και περαιτέρω μελέτες, προτού αναπτυχθούν παρόμοιες θεραπείες για ανθρώπους.
Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν διαφορετικά αποτελέσματα σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, με τα θηλυκά να παρουσιάζουν πιο έντονες βελτιώσεις σε ορισμένες παραμέτρους, αλλά λιγότερο συνεπή αποτελέσματα μακροζωίας λόγω άσχετων με την υγεία τους θεμάτων.
Συνολικά, όμως, η έρευνα της Klotho αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαμε μια μέρα να παρέμβουμε στην ίδια τη διαδικασία της γήρανσης, επεκτείνοντας ενδεχομένως όχι μόνο το πόσο θα ζήσουμε, αλλά και το πόσο καλά θα ζήσουμε τα τελευταία χρόνια.
