Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε επίπεδο πρέσβεων, κατέληξαν σε μια προκαταρκτική συμφωνία σχετικά με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που ονομάζεται «SAFE».
Το συγκεκριμένο εργαλείο θα παρέχει κεφάλαια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα διατεθούν υπό τη μορφή δανείων για κοινές επενδύσεις στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας.
Η πολωνική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη συμφωνία αυτή, χαρακτηρίζοντάς την ως «μεγάλη επιτυχία» για την ασφάλεια των κρατών-μελών, η οποία παραμένει «η κύρια προτεραιότητα». Επιπλέον, σημειώθηκε ότι ο συμβιβασμός επιτεύχθηκε μετά από «δύσκολες διαπραγματεύσεις» που διήρκεσαν δύο μήνες.
Το τελικό κείμενο του κανονισμού δεν αναμένεται να δημοσιοποιηθεί πριν από την ολοκλήρωση της τελικής έγκρισης από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, το οποίο θα συνεδριάσει στις 27 Μαΐου στις Βρυξέλλες.
Το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE θα παρέχει χαμηλότοκα πολυετή δάνεια, ύψους έως και 150 δισεκ. ευρώ, τα οποία θα εγγυάται ο προϋπολογισμός της ΕΕ. Τα δάνεια αυτά θα προορίζονται για την κοινή χρηματοδότηση αγορών και εξοπλιστικών έργων σε τομείς όπου η ευρωπαϊκή προσφορά παραμένει ανεπαρκής, όπως η παραγωγή πυραύλων, πυρομαχικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων κ.ά.
Στα δάνεια αυτά θα μπορούν να συμμετάσχουν χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ουκρανία, που έχουν υπογράψει μια εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, καθώς και η Μ. Βρετανία, η οποία υπέγραψε με την ΕΕ παρόμοια συμφωνία εταιρικής σχέσης στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο ή και υποψήφιες προς ένταξη χώρες.
Στην πρόταση υπό έγκριση κανονισμού, προβλέπεται το κόστος των εξαρτημάτων που παράγεται από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (εγκατεστημένη στην ΕΕ, σε χώρα του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή στην Ουκρανία) να μην είναι μικρότερο από το 65% του συνολικού κόστους του τελικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Το υπόλοιπο ποσοστό, έως και 35%, μπορεί να προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, χώρες του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή την Ουκρανία.
Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή της Τουρκίας, όπως και για όλες τις άλλες υποψήφιες για ένταξη χώρες, θα πρέπει να συνομολογηθεί μια διαφορετικού τύπου συμφωνία, η οποία θα συμφωνηθεί από το Συμβούλιο.
Το «Safe» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος για τον επανεξοπλισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, του «ReArm Europe», που παρουσίασε στα τέλη Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση έως και 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.
