Η Γαλλία και η ΕΕ πρόκειται να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να προσελκύσουν επιστήμονες με έδρα τις ΗΠΑ που έχουν πληγεί από τα μέτρα της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στον ακαδημαϊκό χώρο.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα εκφωνήσουν ομιλίες το πρωί της Δευτέρας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, πλαισιωμένοι από Ευρωπαίους πρυτάνεις και ερευνητές, κατά τις οποίες αναμένεται να ανακοινώσουν κίνητρα και μέτρα προστασίας για ερευνητές που επιθυμούν να μετακομίσουν στην Ευρώπη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.
Η εκδήλωση, που συγκεντρώνει Ευρωπαίους ακαδημαϊκούς και Ευρωπαίους επιτρόπους, αποτελεί την τελευταία προσπάθεια να ανοίξουν οι πόρτες της Ευρώπης σε ακαδημαϊκούς και επιστήμονες με έδρα τις ΗΠΑ που φοβούνται ότι η εργασία τους απειλείται από τις περικοπές των ομοσπονδιακών δαπανών για τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς φορείς, καθώς και από τη στοχοθέτηση των αμερικανικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λόγω των πολιτικών τους για τη διαφορετικότητα.
Το γραφείο του Μακρόν δήλωσε ότι η πρωτοβουλία αυτή έρχεται «σε μια εποχή που οι ακαδημαϊκές ελευθερίες αντιμετωπίζουν μια σειρά απειλών» και η Ευρώπη «είναι μια ελκυστική ήπειρος». Ένας αξιωματούχος του Ελιζέ δήλωσε: «Είμαστε ένας χώρος όπου υπάρχει ελευθερία έρευνας και δεν υπάρχουν ταμπού θέματα». Ο αξιωματούχος είπε ότι η εκδήλωση είχε ως στόχο «να επιβεβαιώσει τη Γαλλία και την Ευρώπη ως σταθερούς χώρους που μπορούν να εγγυηθούν τις ελευθερίες και την ακαδημαϊκή έρευνα».
Η Γαλλία θεωρείται ιδιαίτερα πρόθυμη να προσελκύσει επιστήμονες που ασχολούνται με την υγεία – ιδίως με τις μεταδοτικές ασθένειες – καθώς και με την έρευνα για το κλίμα και την τεχνητή νοημοσύνη.
Η εκδήλωση της Δευτέρας, με τίτλο «Επιλέξτε την Ευρώπη για την επιστήμη», πραγματοποιείται μετά την αποστολή επιστολής από 13 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία ζητούσαν να κινηθεί γρήγορα για να προσελκύσει ακαδημαϊκότατο δυναμικό.
Η Γαλλία ξεκίνησε τη δική της πρωτοβουλία «Επιλέξτε τη Γαλλία για την επιστήμη» τον Απρίλιο, με μια ειδική πλατφόρμα.
Το γαλλικό υπουργείο Έρευνας δήλωσε στο Agence France-Presse: «Ορισμένοι ξένοι ερευνητές έχουν ήδη φτάσει στη Γαλλία για να εξοικειωθούν με τις υποδομές, περιμένοντας τη δημιουργία των κονδυλίων και της πλατφόρμας».
Τις τελευταίες ημέρες, το κορυφαίο επιστημονικό ερευνητικό κέντρο της Γαλλίας, το CNRS, ξεκίνησε μια νέα πρωτοβουλία για να προσελκύσει ξένους εργαζόμενους των οποίων η έρευνα απειλείται, καθώς και Γάλλους ερευνητές που εργάζονται στο εξωτερικό, ορισμένοι από τους οποίους «δεν θέλουν να ζήσουν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους στις Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ», όπως δήλωσε ο πρόεδρος του, Αντουάν Πετί, στο AFP.
Στη Γαλλία, το Πανεπιστήμιο Aix-Marseille ξεκίνησε το πρόγραμμα «Ασφαλής τόπος για την επιστήμη» τον Μάρτιο. Θα υποδεχτεί τους πρώτους ξένους ερευνητές τον Ιούνιο.
Σε επιστολή του προς τα γαλλικά πανεπιστήμια τον Μάρτιο, ο Φιλίπ Μπαπτίστ, υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας της Γαλλίας, έγραψε: «Πολλοί γνωστοί ερευνητές αμφισβητούν ήδη το μέλλον τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Φυσικά, θα θέλαμε να υποδεχτούμε έναν ορισμένο αριθμό από αυτούς».
Παραμένουν προκλήσεις, καθώς οι επενδύσεις στην έρευνα στις ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένων των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα – είναι εδώ και πολλά χρόνια μεγαλύτερες απ’ ό,τι στην Ευρώπη. Για δεκαετίες, η Ευρώπη υστερεί έναντι των ΗΠΑ όσον αφορά τις επενδύσεις σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
Οι Γάλλοι ερευνητές έχουν επανειλημμένα θέσει το ζήτημα των συγκριτικά χαμηλών μισθών και των επισφαλών συμβάσεων πολλών ερευνητών στη Γαλλία. Κατά μέσο όρο, ένας ακαδημαϊκός ερευνητής στις ΗΠΑ αμείβεται περισσότερο από τον αντίστοιχο στη Γαλλία. Τα συνδικάτα στη Γαλλία έχουν ζητήσει καλύτερες συμβάσεις, καλύτερες μισθολογικές ρυθμίσεις και καλύτερη χρηματοδότηση σε όλους τους ερευνητικούς φορείς.
Ορισμένοι στη Γαλλία ήλπιζαν ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των επιστημόνων στη Γαλλία και στις ΗΠΑ θα μειωθεί, μόλις ληφθούν υπόψη το χαμηλότερο κόστος της εκπαίδευσης και της υγείας και οι γενναιόδωρες κοινωνικές παροχές στη Γαλλία.
Ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας, Friedrich Merz, δήλωσε τον περασμένο μήνα: «Η αμερικανική κυβέρνηση ασκεί επί του παρόντος βίαιη πίεση στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα οι ερευνητές από την Αμερική να απευθύνονται πλέον στην Ευρώπη. Αυτό αποτελεί τεράστια ευκαιρία για εμάς».
Ναι, καλά. Θα αφήσουν τις μισθάρες τους στις ΗΠΑ να παίρνουν ψίχουλα στη Γαλλία… Εκτός κι αν αφήσουν το Harvard για τα ιδιωτικά του Κούλη.