Σημαντική αλλαγή στρατηγικής σηματοδοτεί η απόφαση του Πενταγώνου και του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να περιοριστεί μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που παρέχεται σε Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία. Η κίνηση αυτή, που γνωστοποιήθηκε στα τέλη Αυγούστου σε συνάντηση με Ευρωπαίους διπλωμάτες, έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία πως μπορεί να ενθαρρύνει τη Ρωσία να προχωρήσει σε νέες προκλήσεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα μετέφεραν πηγές που επικαλείται το Reuters, ο Αμερικανός αξιωματούχος, Ντέιβιντ Μπέικερ, ξεκαθάρισε ότι «η Ευρώπη πρέπει να πάψει να εξαρτάται υπερβολικά από τις ΗΠΑ», επισημαίνοντας πως υπό τον Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, η αμερικανική στρατιωτική προσοχή στρέφεται πλέον σε ζητήματα «άμυνας της πατρίδας».
Ρωσικές παραβιάσεις σε Εσθονία και Πολωνία
Οι ανησυχίες επιβεβαιώθηκαν λίγες ημέρες αργότερα. Πιο αναλυτικά, την Παρασκευή (19/9), ρωσικά μαχητικά MiG-31 εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας για περίπου δέκα λεπτά, σύμφωνα με το Ταλίν, προτού αναχαιτιστούν από ιταλικά F-35. Ωστόσο, η Μόσχα το αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι τα αεροσκάφη πέταξαν πάνω από «ουδέτερα ύδατα».
Η Ουάσινγκτον περιορίστηκε σε χαμηλούς τόνους. Ο Ντόναλντ Τραμπ χρειάστηκε αρκετές ώρες για να αντιδράσει, δηλώνοντας τελικά ότι μπορεί να πρόκειται για «μεγάλο πρόβλημα». Μετά το επεισόδιο στην Πολωνία είχε αρκεστεί σε μια αινιγματική ανάρτηση στο Truth Social: «Πάμε!».
Πάντως, αναλυτές παρατηρούν ότι ύστερα από ένα καλοκαίρι γεμάτο διπλωματικές πρωτοβουλίες, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει σε μεγάλο βαθμό αποσυρθεί από τη διεθνή σκηνή, αφήνοντας στους συμμάχους να διαχειριστούν τις κρίσεις.
Ο ίδιος έχει στρέψει την προσοχή του κυρίως σε εσωτερικά ζητήματα, όπως την εγκληματικότητα, την αντιμετώπιση αυτού που χαρακτηρίζει «βίαιη αριστερή εξτρεμιστική δράση» και τη μεταρρύθμιση του συστήματος έγκρισης βίζας.
Η στάση του Τραμπ για Ρωσία και Μέση Ανατολή
Τους καλοκαιρινούς μήνες, Ντόναλντ ο Τραμπ φάνηκε πιο ενεργός, καθώς διέταξε πλήγματα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, υποσχέθηκε νέα αντιαεροπορικά συστήματα Patriot στην Ουκρανία και κλιμάκωσε την πίεση με απειλές κυρώσεων στη Ρωσία.
Εντούτοις, η συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Αλάσκα δεν έφερε αποτελέσματα. Αντιθέτως, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «η εκεχειρία στην Ουκρανία δεν είναι προϋπόθεση για μόνιμη ειρήνη», θέση που συμφωνεί με τη Μόσχα, αλλά απορρίπτεται από τους Ευρωπαίους συμμάχους.
Παράλληλα, στη Μέση Ανατολή, ο Λευκός Οίκος περιορίστηκε σε διαμαρτυρίες μετά τον βομβαρδισμό γραφείου της Χαμάς στο Κατάρ και δεν αντέδρασε στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, παρότι Ευρωπαίοι και Άραβες εταίροι τις κατήγγειλαν.
Οι αντιδράσεις Ευρωπαίων διπλωματών
Σε τηλεδιάσκεψη που έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες λέγοντας ότι «περιμένουν από τις ΗΠΑ να τις διασώσουν, ενώ συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο». Λίγες ημέρες αργότερα, ζήτησε από την Ε.Ε. να επιβάλει «100% δασμούς σε Κίνα και Ινδία» για τις αγορές τους από τη Μόσχα, παρουσιάζοντας το μέτρο ως προϋπόθεση για αμερικανική παρέμβαση.
Πολλοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν ότι τέτοιες απαιτήσεις είναι δύσκολο να υλοποιηθούν, δεδομένων των διαδικασιών της Ε.Ε. και της προτίμησης για κυρώσεις αντί δασμών. Επίσης, σημειώνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μιλήσει πρόσφατα για μείωση εμπορικών φραγμών με την Ινδία.
Η Ουάσινγκτον έδειξε αδιαφορία ακόμη και σε επιστολή βουλευτών από Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, που ζητούσαν αναθεώρηση των περικοπών στη βοήθεια.
Μάλιστα, όπως δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, «πολλοί από τους Ευρωπαίους συμμάχους μας είναι ανάμεσα στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, επομένως είναι απολύτως ικανοί να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι αυτά τα προγράμματα, αν το επιλέξουν».
