Όταν το παιδί σας παίζει με τουβλάκια στο χαλί του, δεν χτίζει μόνο παιχνίδια αλλά και θεμέλια για τη μαθηματική του σκέψη! Ναι, καλά διαβάσατε. Η πιο πρόσφατη επιστημονική έρευνα έδειξε ότι το παιχνίδι με τα γνωστά τουβλάκια μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις επιδόσεις των παιδιών στα μαθηματικά, και μάλιστα χωρίς να χρειάζονται επιπλέον ώρες μελέτης ή τεχνολογία. Αντίθετα, η λύση βρίσκεται… στο παιχνίδι.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Mind, Brain, and Education, πραγματοποιήθηκε από την ομάδα της Δρ. Emily Farran από το Πανεπιστήμιο του Surrey. Η ομάδα σχεδίασε και υλοποίησε ένα πρόγραμμα έξι εβδομάδων σε 16 δημοτικά σχολεία του Ηνωμένου Βασιλείου, με τη συμμετοχή πάνω από 500 μαθητών ηλικίας 6 και 7 ετών. Το πρόγραμμα, με την ονομασία SPACE (SPAtial Cognition to Enhance Mathematical Learning), περιλάμβανε δραστηριότητες 30 λεπτών δύο φορές την εβδομάδα, κατά τις οποίες τα παιδιά κατασκεύαζαν μοντέλα χρησιμοποιώντας τουβλάκια. Οι δραστηριότητες ήταν γεμάτες φαντασία και είχαν θεματικές όπως πειρατές, εξωγήινοι και υπερήρωες.
Η μεγάλη έκπληξη; Δεν ήταν η ταχύτητα, αλλά η ακρίβεια στις κατασκευές. Τα παιδιά καλούνταν να φανταστούν τις κατασκευές τους νοητικά πριν τις υλοποιήσουν, χρησιμοποιώντας δεξιότητες όπως η «νοητική περιστροφή», δηλαδή η ικανότητα να φανταστούν πώς αλλάζει ένα αντικείμενο όταν περιστρέφεται στον χώρο.
Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Τα παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα παρουσίασαν μια σημαντική βελτίωση όχι μόνο στη νοητική περιστροφή, αλλά και στην ικανότητά τους να λύνουν μαθηματικά προβλήματα, ειδικά σε τομείς όπως η γεωμετρία και η επίλυση προβλημάτων. Η σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, που δεν συμμετείχε στο πρόγραμμα, έδειξε εκπληκτική διαφορά στην επίδοση των παιδιών που έπαιζαν με τα τουβλάκια. Και το καλύτερο; Όλα αυτά χωρίς επιπλέον εξοπλισμό ή ψηφιακά εργαλεία!
Γιατί η χωρική σκέψη είναι τόσο σημαντική για τα μαθηματικά
Η Δρ. Farran και η ομάδα της εξηγούν ότι η χωρική σκέψη είναι βασική για την κατανόηση πολλών μαθηματικών εννοιών, όπως η γεωμετρία, τα κλάσματα και τα γραφήματα. Ωστόσο, αυτή η δεξιότητα παραμένει αδικημένη και συχνά απούσα από τα σχολικά προγράμματα. Το παιχνίδι με τα τουβλάκια αναγκάζει τα παιδιά να φανταστούν, να αναγνωρίσουν σχήματα στον χώρο και να διαχειριστούν πολύπλοκες μορφές, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να λύνουν προβλήματα.
Και τι δεν βελτιώθηκε;
Αν και τα αποτελέσματα γενικά ήταν εντυπωσιακά, υπήρξε μία μικρή αδυναμία: η βελτίωση στη χρήση χωρικής γλώσσας. Δηλαδή, τα παιδιά δεν βελτίωσαν την κατανόηση λέξεων όπως «πάνω», «κάτω», «μέσα», «ανάμεσα». Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν στις δραστηριότητες δεν ταυτίζονταν ακριβώς με εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν στα τεστ αξιολόγησης.
Συμπεράσματα που αλλάζουν τη μαθηματική εκπαίδευση
Τα ευρήματα της μελέτης φέρνουν νέα δεδομένα για γονείς και δασκάλους που αναζητούν ευχάριστους και μη πιεστικούς τρόπους να ενισχύσουν τις μαθηματικές επιδόσεις των παιδιών. Το παιχνίδι με τα τουβλάκια είναι μια προσιτή, διασκεδαστική και αποτελεσματική μέθοδος για την ενίσχυση της χωρικής σκέψης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να τα καταφέρουν καλύτερα στα μαθηματικά. Ουσιαστικά, το παιχνίδι γίνεται εργαλείο μάθησης και ανάπτυξης.
Η πρόταση των ερευνητών είναι απλή και απολύτως εφικτή: ενσωματώνοντας τη χωρική σκέψη στην καθημερινή μαθηματική εκπαίδευση, τα παιδιά μπορούν να πετύχουν σημαντική βελτίωση στην επίδοσή τους. Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, ότι το επόμενο παιχνίδι με τουβλάκια μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για να γίνει το παιδί σας… «αστέρι» στα μαθηματικά!
