Από τις 23 Ιουλίου έως τις 4 Αυγούστου, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες με βαθιά αγάπη για την παράδοση ταξίδεψαν χιλιάδες χιλιόμετρα για να μεταφέρουν την ψυχή της Ελλάδας στην Ταϊβάν. Η Μορφωτική Πολιτιστική Κίνηση Νέων Μελισσοχωρίου δεν πήγε απλώς να συμμετάσχει σε ένα φεστιβάλ. Πήγε για να διηγηθεί με κάθε βήμα, κάθε στίχο και κάθε κίνηση μια ιστορία που ξεκινά από τον τόπο της και φτάνει ως την άλλη άκρη του πλανήτη.
Η Ελλάδα έδωσε το «παρών» σε ένα παραδοσιακό φεστιβάλ στην Ταϊβάν και το έκανε με συγκινητικό και αυθεντικό τρόπο: με τη Μορφωτική Πολιτιστική Κίνηση Νέων Μελισσοχωρίου, που δεν πήγε απλώς στην Ταϊβάν για να συμμετάσχει σε ένα ακόμη φεστιβάλ. Πήγε με αποσκευές γεμάτες παράδοση, πήγε να αφηγηθεί ήθη κι έθιμα όπως παλιά – κάθε τραγούδι, κάθε στίχος, κάθε χορός και κάθε βήμα είχε ψυχή.
Η Ελλάδα συμμετείχε για πρώτη φορά στο Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Παιχνιδιού στην Ταϊβάν και η συμμετοχή της έδειξε πως η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι μουσείο – είναι ζωντανή εμπειρία. Στη σκηνή δεν ανέβηκαν απλώς χορευτές, αλλά φύλακες ενός εθίμου που ενώνει γενιές.
«Ήμασταν η πρώτη ελληνική συμμετοχή στο φεστιβάλ, και αυτό μας γέμισε ευθύνη αλλά και συγκίνηση», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Βαρβάρα Πίκουλα, καθηγήτρια φυσικής αγωγής και χοροδιδασκάλισσα του Συλλόγου, εξηγώντας πως η αποστολή από το Μελισσοχώρι θέλησε να μεταφέρει την αυθεντικότητα των εθίμων της περιοχής. «Όχι απλώς να δείξουμε έναν χορό, αλλά να πούμε μια ιστορία», τονίζει.
Η ιστορία αυτή άρχισε με το τραγούδι «Όλα τα πουλάκια», που τραγουδιόταν τρεις ημέρες πριν από τον γάμο. Οι γυναίκες έπιαναν τα προζύμια και έπλαθαν τα κλίκια, καλώντας συμβολικά τους συγχωριανούς στη χαρά. Ένας ιδιαίτερος μακρόσυρτος ήχος – το χαρακτηριστικό «ιιιιιιι» – αντηχούσε στο χωριό: για άλλους, για να ακουστεί σε κάθε γειτονιά· για άλλους, ως μίμηση του ήχου της γκάιντας που συνόδευε τις τελετές. Ακολούθησε η «Μαρουδιά», ένας χορός αφιερωμένος στις γυναίκες, γεμάτος δύναμη αλλά και μελαγχολία. Αν και χορός του γάμου, το τραγούδι αφηγείται την τραγική ιστορία μιας κοπέλας, της Μαρουδιάς, που πηγαίνει με τη μητέρα της να μαζέψουν χώμα για το πάτωμα του σπιτιού. Ένα ατύχημα της κοστίζει τη ζωή, και μέσα από τα λόγια της, λίγο πριν πεθάνει, ζητά να πλυθεί η προίκα της – αυτή που δεν πρόλαβε να φορέσει. Ένα τραγούδι για τη ζωή και τον θάνατο, τη χαρμολύπη που διαπερνά την ελληνική παράδοση.
Η αποστολή από το Μελισσοχώρι δεν πέρασε απαρατήρητη. Στο Μουσείο των Γηγενών, στην πόλη Γιλάν, οι Έλληνες συμμετέχοντες ανακάλυψαν πολιτισμικά «νήματα» που ενώνουν λαούς: όπως εκείνοι χορεύουν και κερνούν, έτσι και οι δικοί μας πρόγονοι πρόσφεραν κρασί με το κλωντήρι κατά τη διάρκεια του χορού (κλωντήρι =πήλινη κανάτα που έκλεινε με το λουλούδι της μολόχας ως πώμα ). Οι παραδοσιακές φορεσιές έγιναν αντικείμενο θαυμασμού, το κοινό φωτογράφιζε και άκουγε με προσήλωση την ιστορία τους, που είχαν φροντίσει οι διοργανωτές να μεταφραστεί στα κινεζικά, όπως εξηγεί η κ. Πίκουλα.
Στο βλέμμα των διοργανωτών, στο χαμόγελο των θεατών, στο χειροκρότημα που απλώθηκε από τη σκηνή της Γιλάν, ο πολιτισμός μας αναγνωρίστηκε, αγαπήθηκε και χειροκροτήθηκε. Η φορεσιά του Μελισσοχωρίου, το κλωντήρι, οι παραδοσιακές κινήσεις του χορού – όλα έγιναν αντικείμενο θαυμασμού και σεβασμού από ανθρώπους που, μέχρι πρότινος, δεν είχαν ξανακούσει ούτε το όνομα του χωριού. «Δεν περιμέναμε, φεύγοντας από εδώ, ότι τα έθιμα ενός μικρού χωριού, όπως είναι το Μελισσοχώρι, θα ενδιέφεραν τόσο πολύ ανθρώπους όχι μόνο από την Ταϊβάν, αλλά και από όλες τις αποστολές που συμμετείχαν», εξομολογείται με συγκίνηση η κ. Πίκουλα.
Και όμως, αυτό συνέβη. Αυτό το ταξίδι δεν ήταν απλώς μια συμμετοχή. Ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στην Ελλάδα και τον κόσμο, μια απόδειξη πως ο πολιτισμός μας μπορεί να ταξιδέψει, να συγκινήσει, να ενώνει. Ήταν μια εμπειρία ζωής για τα παιδιά του Συλλόγου. «Η εμπειρία στην Ταϊβάν ήταν αξέχαστη. Συνδεθήκαμε ακόμη πιο πολύ ως ομάδα. Ο πολιτισμός μας νομίζω πως έμεινε αξέχαστος και σε αυτούς και σε εμάς», λέει η 17χρονη Μαρία. «Δεθήκαμε με άλλες χώρες, αλλά και μεταξύ μας. Μακάρι κι άλλοι Σύλλογοι να ζήσουν κάτι παρόμοιο», προσθέτει η 15χρονη Λιάνα. «Είμαστε πολύ περήφανοι που διαδώσαμε τον πολιτισμό μας σε μια άλλη ήπειρο», δηλώνει η Βασιλική. «Ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Όλοι νιώθουμε περήφανοι που δείξαμε κάτι τόσο ελληνικό τόσο μακριά», τονίζει ο Μόσχος.
Η συμμετοχή της Μορφωτικής Πολιτιστικής Κίνησης Νέων Μελισσοχωρίου στην Ταϊβάν δεν στέφθηκε απλώς με επιτυχία. Ήταν μια ιστορία που γράφτηκε με αγάπη, με ρίζες βαθιές και βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Μια υπενθύμιση ότι, όσο μικρό κι αν είναι ένα χωριό, όταν κουβαλά μαζί του την παράδοσή του, είναι ικανό να φωτίσει τον κόσμο.
