Η κατάρρευση του αρχαίου πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής προκλήθηκε από μια ενισχυόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ του υπό λιώσιμου πάγου και των θερμών ωκεάνιων ρευμάτων δείχνει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Geoscience.
Πριν από περίπου 9.000 χρόνια ο παγετώνας της Ανατολικής Ανταρκτικής (EAIS) υπέστη σημαντική υποχώρηση, η οποία προκλήθηκε από μια ισχυρή αλληλεπίδραση μεταξύ της τήξης του πάγου και των ωκεάνιων ρευμάτων.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα θερμά νερά του βαθιού ωκεανού εισέβαλαν κάτω από τις πλωτές παγοκρηπίδες της περιοχής, προκαλώντας την κατάρρευσή τους και εξαπολύοντας ένα ντόμινο απώλειας πάγου σε ολόκληρη την ήπειρο. Αυτή η διαδικασία δημιούργησε μια «αλυσιδωτή θετική ανάδραση», όπου η τήξη σε μια περιοχή επιτάχυνε την τήξη σε άλλες περιοχές μέσω των αλληλοσυνδεόμενων ωκεάνιων ρευμάτων.
Ο καθηγητής Suganuma τόνισε την ευρύτερη σημασία των ευρημάτων: «Η μελέτη αυτή παρέχει βασικά δεδομένα και αποδεικτικά στοιχεία μοντελοποίησης που θα διευκολύνουν την ακριβέστερη πρόβλεψη της μελλοντικής συμπεριφοράς του παγετώνα της Ανταρκτικής. Οι αλυσιδωτές ανατροφοδοτήσεις που εντοπίστηκαν στη μελέτη αυτή υπογραμμίζουν την ιδέα ότι μικρές περιφερειακές αλλαγές μπορούν ενδεχομένως να προκαλέσουν παγκόσμιες επιπτώσεις.
Η μελέτη είχε ως στόχο να προσδιορίσει τι προκάλεσε την απώλεια πάγου σε μεγάλη κλίμακα στην Ανατολική Ανταρκτική πριν από χιλιάδες χρόνια.
Ο παγετώνας της Ανατολικής Ανταρκτικής, ο οποίος περιέχει πάνω από το ήμισυ του γλυκού νερού της Γης, ήδη χάνει πάγο σε ορισμένες παράκτιες ζώνες σήμερα. Η γνώση του τρόπου με τον οποίο αυτά τα τεράστια παγετώδη συστήματα ανταποκρίθηκαν σε προηγούμενες θερμές περιόδους παρέχει πολύτιμες ενδείξεις για το μέλλον τους στο πλαίσιο της σύγχρονης κλιματικής αλλαγής.
Η έρευνα παρέχει μερικές από τις πιο σαφείς ενδείξεις μέχρι σήμερα ότι ο παγετώνας της Ανταρκτικής μπορεί να υποστεί αυτοενισχυόμενη, εκτεταμένη τήξη όταν ο πλανήτης θερμαίνεται. Αν και το φαινόμενο συνέβη στην αρχή της εποχής του Ολόκαινου, όταν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες από ό,τι κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων, οι ίδιες φυσικές διεργασίες ισχύουν και σήμερα.
Σύγχρονες παρατηρήσεις δείχνουν ότι τμήματα του παγετώνα της Δυτικής Ανταρκτικής, όπως οι παγετώνες Thwaites και Pine Island, ήδη υποχωρούν ραγδαία καθώς θερμά βαθιά νερά εισχωρούν κάτω από αυτούς. Εάν παρόμοιες αλυσιδωτές αντιδράσεις συμβαίνουν σήμερα, η τοπική τήξη θα μπορούσε να εξαπλωθεί και να επιταχύνει τη συνολική απώλεια πάγου, συμβάλλοντας στην ταχύτερη άνοδο της στάθμης της θάλασσας παγκοσμίως.
Στο έργο συμμετείχαν περισσότερα από 30 ιδρύματα, μεταξύ των οποίων το NIPR, η Γεωλογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας (AIST), η Ιαπωνική Υπηρεσία Θαλάσσιας Επιστήμης και Τεχνολογίας (JAMSTEC), το Πανεπιστήμιο του Τόκιο, το Πανεπιστήμιο Kochi, το Πανεπιστήμιο Hokkaido, καθώς και εταίροι από τη Νέα Ζηλανδία, την Ισπανία και άλλες χώρες.
