Το Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλε επίσημα πρόταση για την πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία, σε μια κίνηση που σηματοδοτεί την ενίσχυση των προσπαθειών της Άγκυρας για τον εκσυγχρονισμό της πολεμικής της αεροπορίας και την εμβάθυνση των αμυντικών δεσμών με τους ευρωπαίους εταίρους της, σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Ekonomim.
Η προσφορά, η οποία δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί δημοσίως από Τούρκους αξιωματούχους, μεταφέρθηκε σύμφωνα με πληροφορίες κατά τη διάρκεια πρόσφατων συναντήσεων μεταξύ του Τούρκου υπουργού Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, εκπροσώπων της BAE Systems και του Βρετανού πρέσβη στην Τουρκία.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Άμυνας, η πρόταση αποτελεί το πιο συγκεκριμένο βήμα μέχρι σήμερα στις διαπραγματεύσεις που είχαν σταματήσει για χρόνια λόγω της αντίθεσης της Γερμανίας.
Η αντίθεση αυτή φαίνεται να έχει μετριαστεί. Σύμφωνα με έκθεση της γερμανικής εφημερίδας Handelsblatt στα τέλη Ιουνίου, η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπό τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς αναμένεται να υιοθετήσει μια πιο επιεική στάση απέναντι στις εξαγωγές όπλων, απομακρύνοντας από τη θέση της προηγούμενης κυβέρνησης συνασπισμού, η οποία αποτελούταν από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD), τη Συμμαχία 90/Οι Πράσινοι και το Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP). Ο συνασπισμός αυτός είχε αντιταχθεί στην πώληση των Eurofighter στην Τουρκία, επικαλούμενος πολιτικούς λόγους.
Η εξαγωγή των μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter απαιτεί την ομόφωνη συγκατάθεση των τεσσάρων εταίρων του συνεταιρισμού: του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Λάμι επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα ότι όλα τα μέλη του συνεταιρισμού υποστηρίζουν πλέον την πώληση. «Είμαστε βέβαιοι ότι και οι τέσσερις εταίροι του συνεταιρισμού υποστηρίζουν την πώληση», δήλωσε στην εφημερίδα Hürriyet Daily News, πριν από την επίσκεψή του στην Άγκυρα. Τόνισε τη σημασία της Τουρκίας ως εταίρου της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας, ιδίως στο πλαίσιο της αύξησης των αμυντικών δαπανών για την αποτροπή της Ρωσίας.
Το Eurofighter Typhoon, ένα πολλαπλών ρόλων μαχητικό αεροσκάφος που αναπτύχθηκε από κοινού από την Airbus SE, την BAE Systems Plc και την Leonardo SpA, αποτελεί σημαντική προσθήκη στις αεροπορικές δυνατότητες της Τουρκίας σε μια περίοδο που οι αμυντικές της σχέσεις με τις ΗΠΑ παραμένουν τεταμένες. Η Τουρκία βασίζεται από καιρό σε αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου στόλου F-16. Ωστόσο, τα σχέδιά της για την απόκτηση των πιο προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 μπλοκαρίστηκαν από την Ουάσιγκτον μετά την απόφαση της Άγκυρας να αγοράσει το ρωσικής κατασκευής σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400, μια κίνηση που προκάλεσε ανησυχίες στο ΝΑΤΟ. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία Τομ Μπάρακ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον ελπίζει να επιλύσει το ζήτημα μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu.
Η Άγκυρα υπέβαλε επίσημα το αίτημά της για 40 μαχητικά Eurofighter Typhoon τον Ιανουάριο, και το Ηνωμένο Βασίλειο απάντησε με μια αρχική προσφορά τιμής τον Μάρτιο, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων συζητήσεων για την προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον περασμένο μήνα ότι οι συνομιλίες με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία για τη συμφωνία Eurofighter Typhoon ήταν «εποικοδομητικές», προσθέτοντας ότι «θετικές εξελίξεις» είναι σε εξέλιξη.
Η διαδικασία προμήθειας των μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon εποπτεύεται από το Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας και όχι από την Προεδρία της Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB), γεγονός που αντικατοπτρίζει το πολιτικό και στρατηγικό βάρος που αποδίδει η Άγκυρα στη συμφωνία.
Εάν οριστικοποιηθεί, η πώληση των Eurofighter θα μπορούσε να αποτελέσει όχι μόνο ώθηση για την αεροπορική ισχύ της Τουρκίας, αλλά και πιθανή ευκαιρία για βαθύτερη αμυντική συνεργασία με τους ευρωπαίους συμμάχους εν μέσω μεταβαλλόμενων περιφερειακών δυναμικών.
Το χρονοδιάγραμμα για τη συμφωνία Eurofighter συνάδει στενά με τις προσπάθειες της Τουρκίας να αναπτύξει το δικό της μαχητικό αεροσκάφος, γνωστό ως KAAN. Εάν τα τρέχοντα σχέδια παραμείνουν σε καλό δρόμο, τα πρώτα αεροσκάφη KAAN αναμένεται να παραδοθούν μεταξύ 2028 και 2030, σύμφωνα με την Ekonomim. Η Τουρκία έχει ήδη παραλάβει αρκετούς κινητήρες GE F110, του ίδιου τύπου με αυτούς που χρησιμοποιούνται στα F-16, για χρήση σε πρωτότυπα KAAN και πρώτα μοντέλα παραγωγής. Μια ευρύτερη συμφωνία για την παραγωγή αυτών των κινητήρων με άδεια από την TEI, έναν τουρκικό κατασκευαστή αεροδιαστημικών κινητήρων, θα μπορούσε να επιταχύνει το πρόγραμμα και να συμβάλει στην αντικατάσταση του παλαιού στόλου F-16 της Τουρκίας, σύμφωνα με αναλυτές.
ΟΙ ΤΡΩΕΣ ΣΤΟ ΜΑΚΡΥ ΤΟΥΣ ΧΕΡΙ