Σε μια σκηνή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως διπλωματικό παιχνίδι, το προεδρικό αεροσκάφος της Τουρκίας έκανε κύκλους πάνω από την Αίγυπτο περιμένοντας… την επιβεβαίωση ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν θα παρευρίσκεται στη σύνοδο για τη Γάζα. Η εικόνα του τουρκικού αεροσκάφους να περιφέρεται στον αέρα μέχρι να λυθεί το δίλημμα αποτελεί ίσως την πιο παραστατική μεταφορά της σύγχρονης μεσανατολικής διπλωματίας.
Το Τελεσίγραφο δύο χωρών
Η διεθνής σύνοδος για τη Γάζα στο Σαρμ ελ Σέιχ μετατράπηκε σε πεδίο διπλωματικών απειλών και τελεσιγράφων. Τουρκία και Ιράκ έθεσαν σαφή όρια: ή ο Νετανιάχου ή εμείς. Μια διλημματική επιλογή που έβαλε σε δύσκολη θέση τους διοργανωτές της σύνοδος και ανέδειξε το βάθος των διχασμών στην περιοχή.
Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Μοχάμεντ Σία αλ-Σουντάνι δεν άφησε περιθώρια ερμηνειών. Ενημέρωσε επίσημα τόσο την Αίγυπτο όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι η Βαγδάτη θα αποχωρούσε από τις εργασίες της διάσκεψης σε περίπτωση παρουσίας του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Η στάση χαρακτηρίστηκε ως «αμετακίνητη και αποφασιστική» – προφανώς για να μην υπάρχει αμφιβολία ότι μιλούσαν στα σοβαρά.
Ο Ερντογάν και η εναέρια αναμονή
Η τουρκική στάση ήταν ακόμη πιο θεαματική. Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν έτοιμος να ακυρώσει τη συμμετοχή του εν πτήσει. Το προεδρικό αεροσκάφος άλλαξε πορεία λίγο πριν προσγειωθεί στην Αίγυπτο, όταν ο Τούρκος πρόεδρος έλαβε επιβεβαίωση για την παρουσία του Νετανιάχου.
Η εικόνα ενός προεδρικού αεροσκάφους που κάνει κύκλους στον αέρα, περιμένοντας διπλωματικές διευκρινίσεις, είναι εμβληματική. Συμβολίζει την αδυναμία των μεσανατολικών ηγετών να βρεθούν στον ίδιο χώρο, ακόμη και όταν συζητούν για την ειρήνη στη Γάζα. Μόνο όταν ο Νετανιάχου αποσύρθηκε, το αεροσκάφος «επέστρεψε στην κανονική του πορεία» – μια φράση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μεταφορικά για ολόκληρη την περιοχή.
Ο ρόλος του Τραμπ
Στο παρασκήνιο, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να προσπάθησε να μεσολαβήσει, πραγματοποιώντας διπλωματικές επαφές για να διασφαλίσει τη συμμετοχή του Νετανιάχου. Ωστόσο, όπως επισήμανε ανώτερη ιρακινή πηγή, «δεν υπήρξε επίσημη πρόσκληση από την αιγυπτιακή πλευρά» προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό – λεπτομέρεια που προσθέτει ακόμη ένα στρώμα σύγχυσης στο ήΤο Αποτέλεσμα: Ειρήνη στη Σύνοδο, όχι στη Γάζα
Τελικά, το γραφείο του Νετανιάχου ανακοίνωσε το απόγευμα της Δευτέρας ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα παραστεί στη σύνοδο. Η απόφαση «εκτόνωσε την ένταση στις διπλωματικές σχέσεις» – μια ειρωνική διαπίστωση, δεδομένου ότι η σύνοδος είχε σκοπό να συζητήσει την εκτόνωση της πραγματικής έντασης στη Γάζα.
Έτσι, η σύνοδος μπόρεσε να προχωρήσει με τη συμμετοχή Ερντογάν και αλ-Σουντάνι, χωρίς Νετανιάχου. Το αεροσκάφος προσγειώθηκε, οι διπλωμάτες συναντήθηκαν, και όλοι είναι ευχαριστημένοι – εκτός ίσως από τους ανθρώπους της Γάζας, οι οποίοι συνεχίζουν να περιμένουν λύσεις σε ένα συνέδριο που ξεκίνησε με την απουσία ενός από τους κύριους πρωταγωνιστές του δράματος.
