Για περισσότερους από τρεις αιώνες, αναπαυόταν σε βάθος άνω των 600 μέτρων στα ανοιχτά των ακτών της Κολομβίας.
Θρύλος, όνειρο κυνηγών θησαυρών, κατάρα αυτοκρατοριών.
Η γαλέρα San Jose, που θεωρείται το «Άγιο Δισκοπότηρο των ναυαγίων», βρέθηκε τελικά, και μαζί της – ένας θησαυρός που εντυπωσιάζει ακόμη και τους ιστορικούς: τόνοι χρυσού, αργύρου, σμαραγδιών και κινεζικής πορσελάνης.
Και τώρα… ένας «πόλεμος» τριών κρατών ξεσπά για την νόμιμη κτήση αυτού του θησαυρού που αγγίζει τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια!
Γαλέρα – φάντασμα: Η ιστορία ενός πλοίου που χάθηκε μέσα στη φωτιά
Το San Jose δεν ήταν απλώς ένα ισπανικό πλοίο.
Ήταν μία από τις πλουσιότερες γαλέρες της εποχής της, που αναχώρησε από τον Παναμά τον Ιούνιο του 1708, φορτωμένη με ανεκτίμητους θησαυρούς.
Ήταν μέρος του ισπανικού στόλου με προορισμό την Ευρώπη μέσω της Καρθαγένης των Ινδιών (σήμερα Κολομβία), συνοδευόμενη από 600 άτομα και 64 κανόνια.
Όμως το ταξίδι δεν ολοκληρώθηκε.
Στα ανοιχτά της Κολομβίας, το San Jose δέχθηκε επίθεση από βρετανική μοίρα, εν μέσω του πολέμου για τη διαδοχή στον ισπανικό θρόνο.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, κατά τη μάχη εξερράγησαν τα αποθέματα πυρίτιδας, με αποτέλεσμα το πλοίο να ανατιναχθεί και βυθιστεί αύτανδρο, με το φορτίο του.
Τι βρέθηκε στον βυθό
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μυστικά.
Μόνο εκ των υστέρων έγινε γνωστό ότι στην επιχείρηση συμμετείχαν υποβρύχια drones και τεχνολογία ηχοεντοπισμού τελευταίας γενιάς.
Οι εικόνες από το σημείο της συντριβής επιβεβαίωσαν: πρόκειται για τo San Jose.
Στον βυθό της Καραϊβικής βρέθηκαν:
– Ασημένια νομίσματα του 1707 με σφραγίδες του νομισματοκοπείου της Λίμας·
– Κανόνια του 17ου αιώνα – το καθένα μοναδικό, με οικόσημα και ονόματα·
– Κινεζική πορσελάνη από τη δυναστεία Qing– εξαγώγιμη πορσελάνη υψηλής ακρίβειας από την εποχή του αυτοκράτορα Qanxi (1661–1722)·
– Κρύσταλλα, ράβδοι και σμαράγδια – τουλάχιστον τρεις τόνοι, σύμφωνα με ιστορικούς.
Και όλα αυτά είναι μόνο το ορατό μέρος.
Κατά τους ειδικούς, το πλοίο μετέφερε από 7 έως 11 εκατομμύρια χρυσά και ασημένια νομίσματα, καθώς και προσωπικά αντικείμενα Ισπανών ευγενών, εμπόρων και κληρικών.
Γιατί η San Jose αξίζει τόσο πολύ
Σύμφωνα με το National Geographic, η εκτιμώμενη αξία όλων των ευρημάτων ξεπερνά τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 21 δισεκατομμύρια δολάρια).
Αυτό καθιστά τo San Jose το πιο ακριβό ναυάγιο στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Για σύγκριση: ο Τιτανικός μετέφερε λιγότερο από το ένα τρίτο αυτής της αξίας σε χρυσό, ενώ το διάσημο βρετανικό HMS Sussex, που βυθίστηκε κοντά στο Γιβραλτάρ, είχε εκτιμηθεί «μόλις» στα 4 δισεκατομμύρια.
Και τώρα ξεκινά μια άλλη μάχη – νομική
Η Κολομβία υποστηρίζει:
Το ναυάγιο εντοπίστηκε εντός των χωρικών της υδάτων και αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά, η οποία πρέπει να διατηρηθεί in situ – δηλαδή επί τόπου, χωρίς ανάσυρση.
Η Ισπανία διαφωνεί:
Το πλοίο ανήκει στο ισπανικό στρατιωτικό ναυτικό και, σύμφωνα με τη Σύμβαση της UNESCO, δεν μπορεί να κατασχεθεί από τρίτη χώρα.
Το Περού, ως τρίτο μέρος της διαμάχης:
Όλοι οι θησαυροί λεηλατήθηκαν από εδάφη που σήμερα αποτελούν μέρος των Άνδεων.
Επομένως, ανήκουν στους απογόνους των αυτόχθονων λαών από τους οποίους κατασχέθηκαν κατά τη διάρκεια της ισπανικής αποικιοκρατίας.
Ποιος τελικά κατέχει τα 21 δισ. στον βυθό;
Η Κολομβία ιδρύει εθνικό μουσείο υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπου ίσως εκτεθούν ορισμένα από τα ευρήματα.
Όμως το πλοίο και το μεγαλύτερο μέρος των αντικειμένων παραμένουν άθικτα στον βυθό – με αυστηρά περιορισμένη πρόσβαση.
Οι ειδικοί θεωρούν το San Jose όχι μόνο μια ανεκτίμητη αρχαιολογική ανακάλυψη, αλλά και σύμβολο της καταστροφικής κληρονομιάς της αποικιοκρατίας, των ναυτικών πολέμων και της παγκόσμιας σύγκρουσης για τους πόρους.
Και ενώ οι νομικές μάχες συνεχίζονται στην επιφάνεια, το χρυσάφι αναπαύεται στη σκοτεινή ησυχία του βυθού της Καραϊβικής – εκεί όπου κάποτε άλλαξε η ιστορία.
