Το μπαράζ συντριβών μαχητικών αεροσκαφών F-35 αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις στις ΗΠΑ, τη στιγμή που οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να καταλάβουν γιατί τα υπερσύγχρονα μαχητικά… πέφτουν μόνα τους εν καίρω ειρήνης.
Τελευταίο θύμα αυτού του… περιέργου φαινομένου μαχητικό ήταν ένα F-35C του Αμερικανικού Ναυτικού, το οποίο κατέπεσε στο Ναυτική Αεροπορική Βάση Lemoore στην Καλιφόρνια, με τον πιλότο να εκτινάσσεται με ασφάλεια.
Το περιστατικό σημειώθηκε αργά το βράδυ της 30ής Ιουλίου, με τη Βάση Αεροπορίας να αναφέρει:
«Η NAS Lemoore επιβεβαιώνει ένα αεροπορικό περιστατικό στην πλευρά των Επιχειρήσεων της εγκατάστασης. Στις 18:30, ένα F-35C που ανήκει στο VFA-125 [Strike Fighter Squadron 125] «Rough Raiders» κατέπεσε κοντά στην NAS Lemoore. Η NAS Lemoore επιβεβαιώνει ότι ο πιλότος εκτινάχθηκε με επιτυχία και είναι ασφαλής. Δεν υπάρχουν άλλοι επηρεαζόμενοι προσωπικοί. Η αιτία του περιστατικού είναι υπό διερεύνηση.»
Πολύ ακριβά για να έχουν τόσο ατυχή κατάληξη…
Αν και το ρεκόρ ασφαλείας του F-35 είναι εντυπωσιακό σε σχέση με τα προηγούμενα μαχητικά τέταρτης γενιάς που είχε αναπτυχθεί για να αντικαταστήσει, τα εν λόγω δυστυχήματα που έχουν σημειωθεί τελευταία έχουν τραβήξει σημαντική δημοσιότητα, κυρίως λόγω του υψηλού προφίλ του προγράμματος και των ασυνήθιστων αιτίων ορισμένων από αυτά τα περιστατικά.
Το F-35 έχει υποστεί ατυχήματα λόγω δυσλειτουργιών του εξαιρετικά περίπλοκου λογισμικού του, με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα να είναι η πτώση ενός F-35A της Αεροπορίας των ΗΠΑ στην Αεροπορική Βάση Hill στη Γιούτα στις 19 Οκτωβρίου 2022.
Στο μικροσκόπιο το λογισμικό σύστημα των αεροσκαφών
Όπως αποκαλύφθηκε από έρευνα της Αεροπορίας, το αεροσκάφος κατέπεσε λόγω ενός προβλήματος στο λογισμικό, καθώς το αεροσκάφος δεν ανταποκρίθηκε στις προσπάθειες του πιλότου για χειροκίνητο έλεγχο, εκτελώντας μια απότομη στροφή προς τα αριστερά και αγνοώντας τις προσπάθειές του να διακόψει την διαδικασία προσγείωσης.
Ένας πιλότος δοκιμών του F-35 που παρακολούθησε το περιστατικό από το έδαφος είπε στους ερευνητές ότι το αεροσκάφος «έμοιαζε με ένα απόλυτα φυσιολογικό F-35 πριν προφανώς βγει εκτός ελέγχου… Είδα μεγάλες κινήσεις στις επιφάνειες ελέγχου πτήσης — [σταθεροποιητές], πτερύγια τελικής αψίδας, πηδάλια όλα φαίνονταν να κινούνται αρκετά γρήγορα.».
Εκτός από τα προβλήματα λογισμικού, τα ελαττώματα στην παραγωγή, όπως τα προβλήματα ποιότητας στα σωληνάρια καυσίμου, έχουν προκαλέσει ατυχήματα στο παρελθόν.
Οι υψηλά αυτοματοποιημένες δυνατότητες του αεροσκάφους έχουν κάνει τα ατυχήματα λόγω ανθρώπινου λάθους εξαιρετικά σπάνια.
Σημειωτέον, ότι το F-35C έχει παραχθεί σε πολύ μικρότερους αριθμούς από το F-35A που έχει αναπτυχθεί για την Αεροπορία και το F-35B που κατασκευάστηκε για το Σώμα Πεζοναυτών, και είναι η μεγαλύτερη παραλλαγή του F-35 λόγω των πολύ πιο ευρέων φτερών του.
Προβληματική η γεωμετρία του αεροσκάφους (;)
Επισημαίνεται ότι το μεγαλύτερο άνοιγμα πτερύγων κάνει το αεροσκάφος βαρύτερο και μειώνει την αναλογία ώσης/βάρους, αλλά του επιτρέπει επίσης να τοποθετείται για προσγειώσεις σε αεροπλανοφόρα πιο εύκολα, ενώ μπορεί να αποθηκεύει σημαντικά περισσότερο καύσιμο για να ανταγωνιστεί την εμβέλεια του μεγαλύτερου μαχητικού F-18E/F, το οποίο προοριζόταν να αντικαταστήσει.
Οι αριθμοί του F-35C ξεπέρασαν τους 100 μαχητές μόνο στα τέλη του 2024, πάνω από έξι χρόνια μετά την είσοδο της κλάσης σε υπηρεσία, αποτελώντας λιγότερο από το 10% των F-35 που έχουν κατασκευαστεί.
Αυτός ο μικρός αριθμός είναι χωρισμένος μεταξύ του Ναυτικού και του Σώματος Πεζοναυτών.
Πριν από αυτό, το Ναυτικό αναμενόταν να προμηθευτεί το F-35C σε περιορισμένους αριθμούς, ενώ επένδυε πολύ περισσότερο στο τέταρτης γενιάς F-18E/F και σε ένα μαχητικό έκτης γενιάς που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος F/A-XX.
Πάντως, προσφάτως ανεστάλη η χρηματοδότηση του project F/A-XX, πράγμα που σημαίνει ότι τα μαχητικά επόμενης γενιάς για αεροπλανοφόρα θα είναι διαθέσιμα μόνο μετά το 2040.
Aυτό αναμένεται να οδηγήσει το Αμερικανικό Ναυτικό να αποδώσει πολύ μεγαλύτερη αξία στο F-35 και να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των F-35Cs που σκοπεύει να προμηθευτεί.
