Οι τελευταίες viral τάσεις ευεξίας – “κοιλιά κορτιζόλης” και “πρόσωπο κορτιζόλης” – υπόσχονται μια πιο ήρεμη, αδύνατη και λαμπερή εκδοχή του εαυτού σου… αν καταφέρεις να μειώσεις τις ορμόνες του στρες σου. Με φράσεις όπως “Δεν έχεις πρόβλημα λίπους στην κοιλιά. Έχεις πρόβλημα κορτιζόλης”, δημιουργοί περιεχομένου προωθούν 30ήμερες μεταμορφώσεις που υποτίθεται πως μειώνουν πρήξιμο, λεπταίνουν τη μέση και σμιλεύουν το πρόσωπο, στοχεύοντας την κορτιζόλη.
Αυτά τα posts συνοδεύονται συχνά από hashtags όπως #cortisolreset, #hormonehealth και #nervoussystemregulation, και από φωτογραφίες “πριν και μετά” που ισχυρίζονται μείωση φουσκώματος, πιο επίπεδη κοιλιά και πιο σφιχτές γνάθους. Ποιο είναι το μυστικό; Τεχνικές όπως κρύα ντους, διακοπή της καφεΐνης ή μοντέρνα συμπληρώματα διατροφής. Η αλήθεια, όμως, είναι πως η κορτιζόλη δεν προκαλεί τόσο δραματικές αλλαγές στο σώμα τόσο γρήγορα. Το πραγματικό “μυστικό” είναι πιθανότατα ένας συνδυασμός marketing και υπερβολικών ισχυρισμών.
Τι είναι η κορτιζόλη
Η κορτιζόλη – γνωστή και ως “ορμόνη του στρες” – παράγεται από τα επινεφρίδια ως απόκριση στο στρες. Αυτό μπορεί να σημαίνει από καθημερινές ενοχλήσεις (όπως η κίνηση ή οι προθεσμίες) μέχρι σημαντικές αλλαγές στη ζωή (όπως ασθένεια ή διαζύγιο), ή χρόνιες πιέσεις, όπως οικονομικά προβλήματα.
Η κορτιζόλη παίζει ζωτικό ρόλο στην απόκριση “μάχης ή φυγής” – έναν εξελικτικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση απειλών. Ενεργοποιεί την ενέργεια, ρυθμίζει την πίεση και το σάκχαρο στο αίμα, μειώνει τη φλεγμονή και βοηθά στον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης. Φυσικά, κορυφώνεται το πρωί και μειώνεται μέσα στη μέρα. Οι σύντομες εκρήξεις κορτιζόλης είναι χρήσιμες, αλλά όταν το στρες είναι χρόνιο, τα επίπεδά της παραμένουν υψηλά και τότε αρχίζουν τα προβλήματα.
Η συνεχής αύξηση της κορτιζόλης μπορεί να επηρεάσει την όρεξη, τον ύπνο, τις λιγούρες (ειδικά για θερμιδογόνα φαγητά) και τον τρόπο που αποθηκεύεται το λίπος. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην αύξηση βάρους – ιδιαίτερα στην κοιλιά.
Το κοιλιακό λίπος περιλαμβάνει το υποδόριο (κάτω από το δέρμα) και το σπλαχνικό, που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα. Το δεύτερο συνδέεται περισσότερο με κινδύνους για την υγεία όπως καρδιαγγειακά νοσήματα και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ναι, η μείωση του στρες είναι ωφέλιμη – τόσο ψυχικά όσο και σωματικά, τονίζει η καθηγήτρια ψυχολογίας Nadia Maalin στο The Conversation. Αλλά το να παρουσιάζεται η διαχείριση του στρες ως τρόπος να αλλάξεις εξωτερικά – με επίπεδη κοιλιά και σμιλεμένο πρόσωπο – υποβαθμίζει μια σύνθετη διαδικασία υγείας σε αισθητικό θέμα.
Κι αυτό ακριβώς κάνουν πολλές από αυτές τις viral τάσεις.
Παλιές ιδέες με “νέα συσκευασία”
Οι “ανησυχίες εμφάνισης” που υποτίθεται πως λύνονται με ρύθμιση της κορτιζόλης – πρήξιμο, λίπος στην κοιλιά, φούσκωμα – ευθυγραμμίζονται πλήρως με τα δυτικά πρότυπα ομορφιάς: αδύνατα, γραμμωμένα σώματα με επίπεδες κοιλιές και σμιλεμένα πρόσωπα. Αυτά τα πρότυπα στοχεύουν κυρίως γυναίκες, με τον διαχρονικό στόχο της “κλεψύδρας”: λεπτή μέση, πιο γεμάτο στήθος και γοφοί.
Η εσωτερίκευση αυτών των προτύπων έχει συνδεθεί επανειλημμένα με δυσαρέσκεια σώματος, διαταραγμένη διατροφή και κακή ψυχική υγεία. Influencers και brands ευεξίας χρησιμοποιούν τη γλώσσα της υγείας για να πουλήσουν αισθητικά πρότυπα – παρουσιάζοντάς τα ως “ενδυνάμωση” και “αυτοφροντίδα”. Έτσι, η κουλτούρα της ευεξίας συνεχίζει διακριτικά την κληρονομιά της κουλτούρας της δίαιτας, απλώς με πιο όμορφο περιτύλιγμα. Το σημερινό μήνυμα; Μην μετράς θερμίδες -ρύθμισε τις ορμόνες σου.
Αντί να επικεντρώνεσαι στο τι κάνει η κορτιζόλη στη μέση σου, σκέψου τι προκαλεί το χρόνιο στρες στην υγεία, τις σχέσεις και την ευεξία σου. Αντί να κυνηγάς επίπεδες κοιλιές μέσω “wellness hacks”, μπορείς να στοχεύσεις σε μια πιο υγιή, ισορροπημένη ζωή – ανεξάρτητα από την εμφάνισή σου.
