Η εκτέλεση του Gregory Hunt στις ΗΠΑ με τη χρήση αζώτου αναδεικνύει εκ νέου την αμφιλεγόμενη μέθοδο της υποξίας για την επιβολή της θανατικής ποινής. Ο 65χρονος, καταδικασμένος για τη δολοφονία της Karen Lane το 1988, εκτελέστηκε την Τρίτη 10 Ιουνίου 2025 στην Αλαμπάμα, σηματοδοτώντας τη δεύτερη φορά που αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται στη χώρα.
Η υποξία με άζωτο αποτελεί μια σχετικά πρόσφατη μέθοδο εκτέλεσης θανατοποινιτών. Η διαδικασία περιλαμβάνει την εισπνοή καθαρού αζώτου μέσω μιας ειδικής μάσκας. Αυτό οδηγεί σε δραματική μείωση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα, προκαλώντας απώλεια αισθήσεων και, τελικά, θάνατο από ασφυξία.
Η μέθοδος αυτή έχει σχεδιαστεί για να είναι ανώδυνη, αν και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την πιθανή ψυχική ταλαιπωρία που μπορεί να προκαλέσει.
Η διαδικασία ξεκινά με την τοποθέτηση μιας μάσκας στο πρόσωπο του καταδίκου. Η μάσκα αυτή συνδέεται με μια πηγή καθαρού αζώτου. Καθώς ο κατάδικος εισπνέει το άζωτο, το οξυγόνο εκτοπίζεται από τους πνεύμονες και το αίμα. Η έλλειψη οξυγόνου οδηγεί σε γρήγορη απώλεια των αισθήσεων και, εν τέλει, σε θάνατο. Η όλη διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει λίγα λεπτά.
Η χρήση της υποξίας με άζωτο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η μέθοδος είναι πιο ανθρωπιστική σε σύγκριση με άλλες μεθόδους εκτέλεσης, όπως η θανατηφόρα ένεση. Ωστόσο, άλλοι εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την πιθανή αποτυχία της διαδικασίας και την επακόλουθη ταλαιπωρία του καταδίκου. Επιπλέον, υπάρχουν ηθικά ζητήματα που αφορούν τη χρήση μιας νέας και μη δοκιμασμένης μεθόδου εκτέλεσης.
Μαρτυρίες και εμπειρίες
Οι μαρτυρίες σχετικά με την εμπειρία της υποξίας με άζωτο είναι περιορισμένες, καθώς η μέθοδος είναι σχετικά νέα. Ωστόσο, αναφορές από αυτόπτες μάρτυρες και νομικούς εμπειρογνώμονες υποδεικνύουν ότι η διαδικασία μπορεί να είναι γρήγορη, αλλά και ότι υπάρχουν αβεβαιότητες σχετικά με την αποτελεσματικότητά της και την πιθανή ψυχική επιβάρυνση του καταδίκου.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Αλαμπάμα, το άζωτο χορηγείται για 15 λεπτά ή για 5 λεπτά μετά την εμφάνιση flatline στο καρδιογράφημα.
Τα συμπτώματα της υποξίας
Η Cleveland Clinic περιγράφει την υποξία ως μια κατάσταση όπου ο εγκέφαλος και τα ζωτικά όργανα στερούνται οξυγόνου, προκαλώντας:
- Βραδυκαρδία
- Μπλε αποχρώσεις στο δέρμα
- Σπασμούς και απώλεια συνείδησης
Ο θάνατος μπορεί να επέλθει μέσα σε λίγα λεπτά, ωστόσο τα συμπτώματα δημιουργούν αντιδράσεις για το αν η μέθοδος είναι πράγματι «ανώδυνη».
Ο Hunt αρνήθηκε να πει τα τελευταία του λόγια και έδωσε απλώς ένα ψυχρό νεύμα προς το κοινό. Στις 5:59 μ.μ. ξεκίνησε η χορήγηση αζώτου. Μάρτυρες ανέφεραν ότι κινήθηκε απότομα και έκανε τελευταίες βαριές αναπνοές, πριν σταματήσει κάθε δραστηριότητα στις 6:05 μ.μ.. Η ώρα θανάτου ανακοινώθηκε στις 6:26 μ.μ..
Γιατί η μέθοδος προκαλεί αντιδράσεις
Παρά τους ισχυρισμούς για ανώδυνη και «ανθρωπιστική» εκτέλεση, μαρτυρίες από την πρώτη εκτέλεση με άζωτο (του Kenneth Eugene Smith, Ιανουάριος 2024) ανέφεραν ότι ο κατάδικος αντιδρούσε έντονα και φαινόταν σε ημι-συνείδηση για αρκετά λεπτά.
Ομοίως και στην εκτέλεση του Hunt, παρατηρήθηκαν ενδείξεις πόνου και αντίστασης, γεγονός που προκαλεί ηθικά και επιστημονικά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της μεθόδου.
Σε ποιες πολιτείες είναι νόμιμη η εκτέλεση με άζωτο
Μέχρι στιγμής, η χρήση υποξίας με άζωτο επιτρέπεται μόνο σε τρεις πολιτείες των ΗΠΑ:
Αλαμπάμα
Οκλαχόμα
Μισισίπι
Οι υπέρμαχοι της μεθόδου υποστηρίζουν πως είναι πιο φθηνή και λιγότερο βάρβαρη από άλλες μεθόδους, όπως η ηλεκτρική καρέκλα ή η θανατηφόρος ένεση. Ωστόσο, οι εικόνες από τις εκτελέσεις γεννούν έντονες αντιδράσεις για τον ανθρώπινο πόνο που ενδέχεται να προκαλείται
