Ένας θρύλος της μουσικής, συγκεκριμένα το πιο διάσημο μουσικό τηλεοπτικό κανάλι, πλησιάζει στο τέλος του.
Σήμερα, 44 χρόνια μετά, το φαινόμενο MTV βαίνει προς το τέλος του μετά την πρόσφατη ανακοίνωση πως στις 31 Δεκεμβρίου θα μπει λουκέτο σε πέντε κανάλια του, τα MTV Music, MTV 80s, MTV 90s, Club MTV και MTV Live, αρχικά στo Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, για να ακολουθήσουν, σταδιακά, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Αυστραλία και η Βραζιλία.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα τέλος εποχής, γεγονός που συνειδητοποιούν καλύτερα όσοι μεγάλωσαν κατά τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90.
Γιατί το ΜΤV δεν ήταν απλώς το πρώτο μουσικό κανάλι στην παγκόσμια τηλεοπτική ιστορία που μετέδιδε βίντεο κλιπ, επτά μέρες την εβδομάδα, 24 ώρες το 24ωρο.
Ήταν ένα σημαντικό πολιτιστικό φαινόμενο που επηρέασε σε βάθος τη μουσική, αλλάζοντας άρδην τον τρόπο παρουσίασής της αλλά και τη σχέση καλλιτέχνη – κοινού, τον κινηματογράφο, τη μόδα, τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες της νεολαίας της εποχής. Κάτι σαν το σημερινό TikTok, δηλαδή.
Όταν, στην παρθενική του μετάδοση, ο παρουσιαστής, Μαρκ Γκούντμαν, αναφωνούσε «Ladies and gentlemen, rock and roll» και έπεφτε το βίντεο με τον αστροναύτη που καρφώνει τη σημαία με το λογότυπο του καναλιού στο φεγγάρι, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι η ιδέα – τρέλα μιας παρέας νεαρών θα έφερνε μια τέτοια μεγάλη επανάσταση.
Ακόμη και οι δισκογραφικές εταιρείες ήταν, αρχικά, εναντίον τους καθώς καλούνταν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να οπτικοποιήσουν τα τραγούδια των καλλιτεχνών που εκπροσωπούσαν.
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ωστόσο ο χείμαρρος ΜΤV παρέσυρε τα πάντα και έγινε η Νο1 ζωντανή πηγή μετάδοσης μουσικού περιεχομένου σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι νέοι παρατούσαν τα ραδιόφωνα, τα γουόκμαν, τα ακουστικά και τα μουσικά περιοδικά και στήνονταν, με τις ώρες, κατά μόνας ή σε παρέες, μπροστά στην τηλεόραση για να δουν από κοντά τα μουσικά τους είδωλα, ολοζώντανα, γοητευτικά και εν κινήσει, σαν να μπορούσαν σχεδόν να τα αγγίξουν.
Η πρεμιέρα κάθε νέου βίντεο κλιπ συνοδευόταν από πρωτοφανή ανυπομονησία και μονοπωλούσε τις εφηβικές συζητήσεις.
Μέσα σε όλη αυτή την ενθουσιώδη ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί οι καλλιτέχνες βρήκαν στο MTV έναν νέο, δυνατό σύμμαχο ο οποίος, ωστόσο απαιτούσε από εκείνους κάτι διαφορετικό, να μετατρέψουν τη μουσική και τους στίχους τους σε εικόνα όσο πιο πειστικά και εντυπωσιακά γινόταν. Ξεκίνησε λοιπόν ένας σκληρός ανταγωνισμός ο οποίος μπορεί να ενίσχυσε την εμπορευματοποίηση της μουσικής, τής πρόσφερε όμως, παράλληλα, ένα νέο δημιουργικό τρόπο έκφρασης από τον οποίον γεννήθηκαν θαύματα.
Οι ήδη φτασμένοι αλλά και οι νέοι καλλιτέχνες άρχισαν να επενδύουν στην εικόνα συνοδεύοντας πλέον τα τραγούδια τους με ολιγόλεπτα βίντεο που παρέπεμπαν σε ταινίες μικρού μήκους. Ποιος δεν θυμάται το εμβληματικό, 14λεπτο βίντεο κλιπ του «Thriller» του Μάικλ Τζάκσον που απογείωσε την καριέρα του, το «Vogue» της «βασίλισσας» Μαντόνα με την εικαστική ασπρόμαυρη αισθητική, τα σέξι κοντινά πλάνα και τις χαρακτηριστικές χορογραφημένες κινήσεις, το σπαρακτικό «November Rain» των Guns N’ Roses με το «είδωλο Αξλ Ρόουζ» να θρηνεί, υπό καταρρακτώδη βροχή, την αγαπημένη του που χάθηκε λίγες ώρες μετά τον γάμο τους, ή το ρυθμικό «Freedom» του Τζορτζ Μάικλ με την παρέλαση κάποιων τα πιο ακριβοπληρωμένα τοπ μόντελ της εποχής, όπως η κατατάξανθη με αγορέ μαλλί, τότε, Λίντα Ευαγγελίστα και η Ναόμι Κάμπελ;
Το MTV όμως δεν έδωσε μόνον ώθηση στις καριέρες των ήδη φτασμένων σταρ της εποχής αλλά γέννησε νέους μουσικούς ήρωες τους οποίους το ίδιο σύστησε στο διεθνές κοινό και στη συνέχεια απογειώθηκαν.
Ανάμεσά τους οι Nirvana, οι Duran Duran, ο Πρινς, οι REM και μεταγενέστερα η Μπρίτνεϊ Σπίαρς, οι Spice Girls και πολλοί ακόμα.
Η επιδραστικότητά του δε ενισχύθηκε, σταδιακά, με νέες πρωτοποριακές ιδέες, όπως τα MTV Unplugged, με τις live συναυλίες των Nirvana, Μπομπ Ντύλαν κ.α., που αποτελούν σπάνια ντοκουμέντα, τους διαγωνισμούς με τα πλούσια και πρωτότυπα δώρα τύπου «24 ώρες με τον αγαπημένο σας καλλιτέχνη», τα μουσικά βραβεία MTV που καθιερώθηκαν ως ένας από τους πλέον δημοφιλείς παγκόσμιους μουσικούς θεσμούς κ.α.
Η παντοκρατορία του MTV διήρκεσε, πάνω κάτω, δύο δεκαετίες. Με την έλευση της νέας χιλιετίας και ειδικά μετά το 2010 η μουσική άρχισε να δίνει, σιγά – σιγά τη θέση της στα ριάλιτι αλλάζονταν άρδην τη φυσιογνωμία του καναλιού.
Ο χρόνος είναι αμείλικτος, οι εποχές αλλάξουν και η χαρακτηριστική ατάκα «Video killed the radio star», τίτλος του τραγουδιού του συγκροτήματος Bungles, του πρώτου που μεταδόθηκε στην ιστορία του MTV, έμελλε να αποδειχτεί προφητικός και για τον δικό του θάνατο.
Γιατί οι μουσικές υπηρεσίες streaming, οι αλγόριθμοι και τα καταιγιστικά, εξατομικευμένα βίντεο των social media σκότωσαν το MTV.