Το υπερβολικό scrolling στα social media συνδέεται με μανιακά συμπτώματα στα παιδιά
Μπορεί η περιήγηση στα social media, τα ατελείωτα βίντεο στο YouTube και οι μαραθώνιοι στα βιντεοπαιχνίδια να φαίνονται μια συνηθισμένη εφηβική συνήθεια, όμως νέα έρευνα δείχνει ότι ίσως κρύβουν πιο ανησυχητικές συνέπειες για την ψυχική υγεία των παιδιών.
Μια τριετής μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, παρακολούθησε πάνω από 9.000 παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες και διαπίστωσε ότι η υπερβολική χρήση κινητών, tablet και υπολογιστών μπορεί να συνδέεται με την εμφάνιση μανιακών συμπτωμάτων που σχετίζονται με διαταραχές του διπολικού φάσματος.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην κορυφή της «επικινδυνότητας»
Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και άλλες επιστημονικές ομάδες, τα παιδιά που περνούν περισσότερες ώρες στις οθόνες –ιδίως στα social media και στα βιντεοπαιχνίδια– παρουσίασαν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν, μέσα σε δύο χρόνια, συμπτώματα όπως:
-
έντονες εκρήξεις ενέργειας,
-
διογκωμένη αυτοεκτίμηση,
-
δυσκολία συγκέντρωσης,
-
υπερδραστηριότητα και μειωμένο ύπνο.
Η ηλικία των 10 με 11 ετών φαίνεται να αποτελεί το κρίσιμο στάδιο κατά το οποίο οι αρνητικές επιδράσεις της οθόνης αρχίζουν να εκδηλώνονται πιο έντονα.
Πώς επηρεάζουν τα διαφορετικά είδη ψηφιακής ενασχόλησης
Η μελέτη κατέληξε ότι κάθε μορφή «χρόνου οθόνης» επηρεάζει διαφορετικά τα συναισθήματα των παιδιών:
-
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εμφάνισαν τη ισχυρότερη συσχέτιση με μανιακά συμπτώματα.
-
Ακολουθούν η αποστολή μηνυμάτων, η παρακολούθηση βίντεο και τα βιντεοπαιχνίδια.
-
Η τηλεόραση δεν παρουσίασε σημαντική σύνδεση, ενώ η βιντεοκλήση είχε τη μικρότερη επίδραση.
Αν και τα συμπτώματα που καταγράφηκαν δεν ήταν επαρκή για να τεθεί κλινική διάγνωση, θεωρούνται πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια για μελλοντικές δυσκολίες στη ρύθμιση της διάθεσης.
Ο ρόλος του ύπνου και της καταναγκαστικής χρήσης
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η προβληματική χρήση των social media εξηγεί περίπου το 48% της συσχέτισης με τα μανιακά συμπτώματα, ενώ τα βιντεοπαιχνίδια το 58%. Ο κακός ύπνος φαίνεται να παίζει δευτερεύον αλλά υπαρκτό ρόλο (9%).
Όπως υπογραμμίζουν, τα κοινωνικά δίκτυα και τα παιχνίδια βασίζονται σε μηχανισμούς άμεσης ανταμοιβής – τα likes, τα σχόλια ή οι επιτυχίες στα επίπεδα – που ενισχύουν την καταναγκαστική χρήση, δυσκολεύοντας τα παιδιά να αποσυνδεθούν.
Ένα μήνυμα προς γονείς και εκπαιδευτικούς
Η προεφηβεία είναι περίοδος έντονης εγκεφαλικής και συναισθηματικής ανάπτυξης, τονίζουν οι ειδικοί. Κατά τη διάρκεια αυτής, οι πρώτες διαταραχές της διάθεσης μπορούν να αρχίσουν να εκδηλώνονται.
Η έρευνα δεν στοχεύει να δαιμονοποιήσει την τεχνολογία, αλλά να υπενθυμίσει τη σημασία της ισορροπίας, του ποιοτικού ύπνου και της εποπτείας του ψηφιακού χρόνου. Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, το «υπερβολικό scrolling» μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από μια αθώα συνήθεια — μπορεί να είναι το πρώτο καμπανάκι για την ψυχική υγεία των παιδιών.
