Το καλοκαίρι πλησιάζει και καλό είναι να ξέρουμε πώς στη χώρα μας, από τα περίπου 70 είδη ερπετών που υπάρχουν μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και όλα τους είναι είδη φιδιών.
Τα φίδια της οικογένειας των εχιδνιδών (viperidae) δεν συνυπάρχουν ποτέ όλα μαζί στο ίδιο μέρος, αλλά έχουν διαφορετική εξάπλωση ανά την ελληνική επικράτεια και είναι τα εξής:
- Οχιά – Vipera ammodytes
- Οθωμανική Οχιά – Montivipera xanthina
- Οχιά της Μήλου – Macrovipera schweizeri
- Αστρίτης – Vipera berus
- Οχιά της Πίνδου (Νανόχεντρα) – Vipera graeca
Τα άλλα δύο δηλητηριώδη είδη, με ασθενές για εμάς δηλητήριο, είναι:
- Σαπίτης – Malpolon insignitus
- Αγιόφιδο – Telescopus fallax
Πόσο επικίνδυνα είναι τα δηλητηριώδη φίδια της Ελλάδας
Πολλοί είναι οι μύθοι που ακούγονται γύρω από την επικινδυνότητα των δηλητηριωδών φιδιών και πως ένα δάγκωμα οχιάς “μπορεί να σκοτώσει έναν άνθρωπο μέσα σε λίγα λεπτά”. Κάτι τέτοιο ΔΕΝ ισχύει στην περίπτωση των εντόπιων φιδιών, όταν μιλάμε για την καθαυτή δράση του δηλητηρίου τους.
Η επικινδυνότητα ενός δαγκώματος φιδιού με έγχυση εξαρτάται από την ισχύ και την τοξικότητα του δηλητηρίου, καθώς και από τη συγκέντρωση αυτού στο σώμα του θύματος.
Επομένως, η ποσότητα του δηλητηρίου αλλά και το βάρος και η ηλικία του θύματος αποτελούν σημαντικούς παράγοντες (η ποσότητα εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του φιδιού, αλλά ελέγχεται και από το ίδιο το φίδι).
Το δηλητήριο των οχιών της Ελλάδας είναι κυρίως κυτταρολυτικό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες στο δηλητήριό τους, που στοχεύουν στις μεμβράνες των κυττάρων και προκαλούν την λύση τους (το σπάσιμό τους).
Έτσι το δηλητήριό τους ουσιαστικά καταστρέφει τους ιστούς, όπου αυτό εισέρχεται. Το γεγονός ότι το δηλητήριό τους είναι κυρίως κυτταρολυτικό και όχι νευροτοξικό μας δίνει πολύ χρόνο, για να μεταβούμε σε ένα νοσοκομείο σε περίπτωση που δαγκωθούμε.
Τα νευροτοξικά δηλητήρια φιδιών στοχεύουν στο νευρικό μας σύστημα, καταστέλλοντας τη λειτουργία ζωτικών οργάνων και είναι αυτά που μπορούν να σκοτώσουν έναν άνθρωπο μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Φίδια με κυρίως νευροτοξικό δηλητήριο, όπως η κόμπρα, το μαύρο μάμπα, κ.ά., δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά σε εξωτικές περιοχές άλλων ηπείρων.
Ως εκ τούτου, μετά από ένα δηλητηριώδες δήγμα (δάγκωμα) φιδιού στην Ελλάδα διαθέτουμε υπεραρκετό χρόνο, ώστε να επισκεφτούμε εγκαίρως ένα νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες.
