Σύστημα ΑΙ που σαρώνει τον ουρανό για ύποπτη δραστηριότητα οδήγησε στην ανακάλυψη ενός νέου είδους αστρικής έκρηξης σουπερνόβα.
Τα περισσότερα σουπερνόβα (γνωστά και ως υπερκαινοφανείς αστέρες) συμβαίνουν όταν ένα μεγάλο άστρο εξαντλήσει τα πυρηνικά του καύσιμα και καταρρεύσει κάτω από το ίδιο του το βάρος, οπότε αφήνει πίσω του μια μαύρη τρύπα ή ένα άστρο νετρονίων.
Η έκρηξη που περιγράφει η νέα μελέτη στο The Astrophysical Journal φαίνεται πως είχε διαφορετικό μηχανισμό, καθώς δείχνει να προήλθε από ένα μεγάλο άστρο που επιχείρησε ανεπιτυχώς να καταπιεί μια μαύρη τρύπα.
«Μοιραίο ταγκό»
Το άστρο, το οποίο είχε μάζα τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου, περιφερόταν γύρω από μια μαύρη τρύπα παραπλήσιας μάζας.
Καθώς η μεταξύ τους απόσταση όλο και μειωνόταν, η πανίσχυρη βαρυτική έλξη της μαύρης τρύπας έκανε το άστρο να χάσει το σφαιρικό του σχήμα (εικόνα) και απορρόφησε ένα μέρος του υλικού του, οδηγώντας το τελικά σε έκρηξη.
«Πετύχαμε ένα άστρο μεγάλης μάζας σε ένα μοιραίο ταγκό με μια μαύρη τρύπα» δήλωσε ο Αλεξάντερ Γκαγκλιάνο του ΜΙΤ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
H έκρηξη, η οποία συνέβη σε απόσταση 700 ετών φωτός από τη Γη, «απελευθέρωσε περισσότερη ενέργεια σε ένα δευτερόλεπτο από ό,τι θα απελευθερώσει ο Ήλιος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του» είπε.
«Οι βαρυτικές έλξεις των δύο σωμάτων ήταν παραπλήσιες επειδή πιστεύουμε ότι είχαν παρόμοιες μάζες. Το άστρο όμως ήταν πολύ μεγαλύτερο και είχε αρχίσει να καταπίνει τη μαύρη τρύπα, την ώρα που η μαύρη τρύπα απορροφούσε υλικό από το άστρο. Το άστρο ήταν μεγάλο αλλά αφράτο, ενώ η μαύρη τρύπα μικρή αλλά ισχυρή. Στο τέλος νίκησε η μαύρη τρύπα» ανέφερε ο Γκαγκλιάνο.
Ο μηχανισμός της έκρηξης παραμένει ωστόσο ασαφής.
«Δεν είναι ξεκάθαρο αν η παραμόρφωση προκαλεί μια αστάθεια που οδηγεί τελικά στην κατάρρευση του άστρου, οπότε το αστρικό υλικό που περισσεύει καταλήγει ταχύτατα στη μαύρη τρύπα, ή αν η μαύρη τρύπα διαλύει εντελώς το άστρο πριν εκραγεί σε σουπερνόβα» δήλωσε ο Άσκεϊ Βίλαρ του Χάρβαρντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Το συμβάν αποκαλύπτει ότι κάποια σουπερνόβα πυροδοτούνται από μια συνοδό μαύρη τρύπα, κάτι που προσφέρει νέα στοιχεία για το πώς τερματίζεται η ζωή κάποιων άστρων» είπε.
Spotify στον ουρανό
Η αρχή του φαινομένου καταγράφηκε από σύστημα τεχνητής νοημοσύνης βασισμένο στον αλγόριθμο που προτείνει τραγούδια στο Spotify.
Σε αυτή την περίπτωση, το σύστημα είχε εκπαιδευτεί να καταγράφει ύποπτες λάμψεις σε πραγματικό χρόνο και να προτείνει στους αστρονόμους πού να στρέψουν τα τηλεσκόπιά τους. Και πράγματι, ένας αριθμός επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων πρόλαβε να καταγράψει τη συνέχεια της έκρηξης.
«Ο αλγόριθμος ΑΙ μάς επέτρεψε να ξεκινήσουμε μια ολοκληρωμένη μελέτη παρατήρησης αρκετά νωρίς ώστε να δούμε για πρώτη φορά την πλήρη εικόνα» ανέφερε ο Γκαγκλιάνο.
Όπως είπε, τα ευρήματα δείχνουν πώς τα τελευταία κεφάλαια της ζωής των άστρων επηρεάζονται από μαύρες τρύπες του ίδιου συστήματος.
Όπως είπε ο Γκαγκλιάνο, «το συμπέρασμά μας είναι ότι οι μοίρες των άστρων επηρεάζονται βαθιά από τον σύντροφό τους – ή τους συντρόφους τους – στη ζωή. Αυτό το συμβάν μάς προσφέρει ένα συναρπαστικό παράθυρο στο πόσο δραματικά μπορούν οι μαύρες τρύπες να επηρεάσουν τον θάνατο τεράστιων άστρων».
