Η Ευρωπαϊκή Ένωση βάζει μπροστά μια νέα στρατηγική για τη Νότια της γειτονιά, παρουσιάζοντας το λεγόμενο «Σύμφωνο για τη Μεσόγειο» – ένα πολιτικό σχέδιο που φιλοδοξεί να μετατρέψει την περιοχή σε πεδίο σταθερότητας και ανάπτυξης.
Δεν πρόκειται για διεθνή συμφωνία με υπογραφές και δεσμεύσεις, αλλά για ένα πλαίσιο συνεργασίας που φιλοδοξεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένα έργα, επενδύσεις και πολιτικές δράσεις.
Το Σύμφωνο στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες.
Ο πρώτος αφορά τη λαθρομετανάστευση, με την Ε.Ε. να θέλει να κόψει τη ροή της παράνομης εισόδου, να χτυπήσει τα κυκλώματα διακινητών και να ανοίξει ταυτόχρονα νόμιμες οδούς εργασίας για όσους πληρούν τα κριτήρια. Παράλληλα, στόχος είναι να ενισχυθούν οι χώρες προέλευσης, ώστε οι άνθρωποι να μη φεύγουν από ανάγκη.
Ο δεύτερος άξονας επικεντρώνεται στην ασφάλεια, με έμφαση στη θαλάσσια επιτήρηση, την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και την καλύτερη προετοιμασία για φυσικές καταστροφές. Αναμένεται να δημιουργηθούν κέντρα συντονισμού και πολιτικής προστασίας, όπως για την πυρόσβεση.
Ο τρίτος άξονας στοχεύει στην κοινωνική και οικονομική συνοχή, με σχέδια για την εκπαίδευση, τη νεολαία και τη σύνδεση πανεπιστημίων, όπως το φιλόδοξο «Μεσογειακό Πανεπιστήμιο». Η καινοτομία, η ψηφιακή ανάπτυξη και οι ιδιωτικές επενδύσεις θεωρούνται οι μοχλοί για ένα νέο ξεκίνημα στην περιοχή.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για μια «νέα εποχή συνεργασίας», υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρώπη και η Μεσόγειος είναι δεμένες με κοινή μοίρα». Η Ένωση, όπως είπε, σκοπεύει να κινητοποιήσει πόρους και επενδύσεις που θα φέρουν απτά αποτελέσματα.
Η επίσημη υιοθέτηση του Συμφώνου αναμένεται τον Νοέμβριο, με αφορμή τη 30ή επέτειο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, ενώ μέσα στους επόμενους μήνες θα παρουσιαστεί το Σχέδιο Δράσης με τα πρώτα έργα και τις χώρες που θα συμμετάσχουν.
Η Ε.Ε. επιχειρεί να δείξει ότι περνάει από τα λόγια στις πράξεις, οικοδομώντας ένα νέο μεσογειακό πλαίσιο που θα συνδυάζει ασφάλεια, ανάπτυξη και πολιτική επιρροή. Αν θα αποδειχθεί πράξη ουσίας ή ακόμη μια ευρωπαϊκή διακήρυξη χωρίς αντίκρισμα, μένει να φανεί.
