Πολιτικοί και ειδικοί στον τομέα της άμυνας λένε ότι η Σουηδία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο κατασκευής των δικών της πυρηνικών όπλων για να αποτρέψει τη Ρωσία, καθώς πρόσφατα περιστατικά με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον εναέριο χώρο, εγείρουν φόβους για την ασφάλεια σε όλη την Ευρώπη.
Δεξιές και κεντροδεξιές προσωπικότητες έχουν προωθήσει την ιδέα στο δημόσιο διάλογο . Ο Τζίμι Άκεσον, ηγέτης των Σουηδών Δημοκρατών, δήλωσε στην εφημερίδα Γκέτεμποργκς-Πόστεν: «[Η Σουηδία] είχε μεγάλη εμπειρία στην πυρηνική τεχνολογία εδώ και πολύ καιρό. Αλλά η πολιτική βούληση απαιτεί κάτι διαφορετικό. Νομίζω ότι όλα πρέπει να είναι στο τραπέζι σε αυτή την περίπτωση».
Η ιδέα του επαναλήφθηκε από τον Ρόμπερτ Ντάλσιο, ερευνητή της Σουηδικής Υπηρεσίας Έρευνας Άμυνας. «Τώρα πρέπει να συζητήσουμε ανεξάρτητα πυρηνικά όπλα με σουηδική συνιστώσα» είπε σε ένα σεμινάριο.
Η πρόταση εξετάζεται καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναφέρουν αύξηση εχθρικής δραστηριότητας απο drones και παραβιάσεις του εναέριου χώρου που οι αξιωματούχοι συνδέουν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι αρχές στη Δανία έκλεισαν τμήματα του αεροδρομίου της Κοπεγχάγης μετά από επανειλημμένες θεάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της την περασμένη εβδομάδα.
Η Δανία δήλωσε ότι τα περιστατικά μπορεί να αποτελούν μέρος μιας συντονισμένης «υβριδικής επίθεσης». Το ΝΑΤΟ και οι συμμαχικές χώρες έχουν εντείνει την επιτήρηση στην περιοχή της Βαλτικής. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Πολωνία ανέφερε επίσης ότι πολλά μη επανδρωμένα αεροσκάφη εισήλθαν στον εναέριο χώρο της κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης στην Ουκρανία νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Το ΝΑΤΟ απογείωσε μαχητικά αεροσκάφη και άλλοι σύμμαχοι βοήθησαν στην αναχαίτισή τους. Η πολωνική κυβέρνηση χαρακτήρισε την εισβολή ως σοβαρή παραβίαση του εδάφους του ΝΑΤΟ και σήμανε συναγερμό σε ολόκληρη τη συμμαχία.
Η υποστήριξη για την επανεξέταση των πυρηνικών επιλογών στη Σουηδία δεν περιορίζεται σε ένα κόμμα – η ευρωβουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών Άλις Τεοντορέσκου, πρότεινε ότι η Σουηδία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο συμβολής σε μια κοινή ευρωπαϊκή πυρηνική στρατηγική.
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και ορισμένων Γερμανών πολιτικών, έχουν επίσης συζητήσει ανοιχτά τα εθνικά ή κοινά πυρηνικά όπλα, παρόλο που πολλοί ειδικοί λένε ότι η αναθεώρηση ενός προγράμματος όπλων θα ήταν δύσκολη και πολιτικά φορτισμένη.
Ειδικοί στην υπηρεσία έρευνας άμυνας της Σουηδίας προειδοποίησαν ότι τα τεχνικά και οικονομικά εμπόδια είναι τεράστια. «Θα ήταν ένα πολύ μεγάλο βιομηχανικό έργο», δήλωσε ο Mάρτιν Γκολιάθ, ειδικός σε πυρηνικά όπλα στην FOA. «Πολλά πρέπει να αναπτυχθούν, όχι μόνο ολόκληρη η υποδομή για την παραγωγή των υλικών που απαιτούνται για ένα πυρηνικό όπλο, κάτι που θα απαιτούσε μεγάλες επενδύσεις. Νομίζω ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατο να διατεθούν οι πόροι».
Ο ίδιος και άλλοι ερευνητές σημειώνουν ότι οι πυρηνικές γνώσεις της Σουηδίας χρονολογούνται από τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η χώρα διεξήγαγε μυστικά προγράμματα και μάλιστα πραγματοποίησε μη πυρηνικές δοκιμές στη Λαπωνία. Αυτά τα παλαιότερα προγράμματα έδωσαν στη Σουηδία ερευνητική και θεσμική μνήμη, αλλά πολλά έχουν αποσυναρμολογηθεί.
Οι αναλυτές επισημαίνουν επίσης πολιτικά και νομικά εμπόδια – η Σουηδία είναι συμβαλλόμενο μέρος στους κανόνες μη διάδοσης και υποστηρίζει εδώ και καιρό τον πυρηνικό αφοπλισμό. Η κοινή γνώμη έχει έντονα αντιπυρηνικά ρεύματα και οι διεθνείς εταίροι πιθανότατα θα αντισταθούν σε οποιαδήποτε μονομερή κίνηση.
Η Σουηδία διαθέτει επί του παρόντος πολιτικούς πυρηνικούς σταθμούς που παρέχουν σημαντικό μερίδιο της ηλεκτρικής της ενέργειας. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η πολιτική ικανότητα δεν σημαίνει γρήγορη πορεία προς τον εξοπλισμό. Η κατασκευή μιας αξιόπιστης πυρηνικής δύναμης θα απαιτούσε μεγάλες επενδύσεις, νέες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εκπαιδευμένο προσωπικό και χρόνια, αν όχι δεκαετίες, εργασίας.
Προς το παρόν, η συζήτηση στη Σουηδία είναι δημόσια και ασταθής. Πολιτικοί και ορισμένοι αμυντικοί παράγοντες λένε ότι η χώρα πρέπει να συζητήσει όλες τις επιλογές δεδομένου του αλλαγμένου περιβάλλοντος ασφαλείας.
Η Σουηδία κάποτε έφτασε κοντά στην κατασκευή της δικής της ατομικής βόμβας για να αμυνθεί έναντι της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά εγκατέλειψε το έργο στο τέλος της δεκαετίας του 1960. Η χώρα υπέγραψε τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων το 1968 ως μη πυρηνικό κράτος και η συμφωνία διασφαλίσεων τέθηκε σε ισχύ το 1975.
Η χώρα αργότερα υιοθέτησε το Πρόσθετο Πρωτόκολλο για να επιτρέψει αυστηρότερες επιθεωρήσεις. Ενώ η Υπηρεσία Έρευνας Άμυνας της Στοκχόλμης διατήρησε την εμπειρογνωμοσύνη της στις πυρηνικές επιπτώσεις, μεγάλο μέρος της υποδομής και της τεχνικής ικανότητας αποσυναρμολογήθηκε και τα τελευταία υπολείμματα πλουτωνίου εστάλησαν στις ΗΠΑ το 2012.
Η Σουηδία έκτοτε έχει τοποθετηθεί ως ένθερμος υποστηρικτής του αφοπλισμού και της μη διάδοσης, κερδίζοντας τη φήμη του «Λευκού Ιππότη» στον παγκόσμιο έλεγχο των όπλων. Παρόλο που πλέον είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η Στοκχόλμη δεν έχει επιδιώξει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από τότε που εγκατέλειψε το πρόγραμμά της
