Όταν ο αυτισμός «κρύβεται» μέσα στη σχέση: Τα σημάδια που ίσως έχετε αγνοήσει
Η νέα σεζόν της σειράς του Netflix Love on the Spectrum φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το θέμα του αυτισμού στους ενήλικες — ιδιαίτερα όσον αφορά την αναζήτηση της αγάπης και της συντροφικότητας. Ωστόσο, τι γίνεται όταν κάποιος δεν γνωρίζει ότι βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού; Και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει μια ερωτική σχέση;
Η διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ASD) δεν έχει πάντα ξεκάθαρα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Πολλοί ενήλικες έχουν φτάσει στην ενηλικίωση χωρίς επίσημη διάγνωση, έχοντας απλώς χαρακτηριστεί ως «περίεργοι», «ψυχροί» ή «αντικοινωνικοί». Αυτά τα άτομα ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις προσωπικές τους σχέσεις χωρίς να γνωρίζουν γιατί.
Ενδείξεις που δεν πρέπει να αγνοήσετε
Η ψυχολόγος Dr. Mikki Lee Elembaby επισημαίνει τρεις βασικούς δείκτες που αξίζει να παρατηρήσει κανείς:
-
Δυσκολία στην αυθόρμητη επικοινωνία: Ερωτήσεις όπως «πώς αισθάνεσαι;» συχνά απαντώνται με υπερβολική κυριολεξία ή άμεσοτητα που μπορεί να φαίνεται απόμακρη ή σκληρή.
-
Αισθητή κόπωση μετά από κοινωνικές συναναστροφές: Πολλοί ενήλικες στο φάσμα αναγκάζονται να υιοθετήσουν «μάσκες» κοινωνικής συμπεριφοράς, προσπαθώντας να μιμηθούν τις αντιδράσεις των νευροτυπικών. Αυτή η προσπάθεια είναι ψυχοφθόρα και εξαντλητική.
-
Δυσκολία στις συναισθηματικές σχέσεις: Οι σύντροφοι μπορεί να δυσκολεύονται να δημιουργήσουν ή να διατηρήσουν στενές σχέσεις, καθώς δεν ερμηνεύουν πάντα σωστά τα κοινωνικά ή συναισθηματικά «σήματα» του άλλου.
Masking: Το αόρατο κόστος της προσαρμογής
Το φαινόμενο της «κοινωνικής κάλυψης» (masking) — ιδιαίτερα συχνό στις γυναίκες — είναι ένας τρόπος προσαρμογής που, αν και λειτουργεί προσωρινά, δεν εξαλείφει τη βασική δυσκολία. Οι άνθρωποι αυτοί προετοιμάζουν κοινωνικά σενάρια στο μυαλό τους ή εξασκούν οπτική επαφή μηχανικά, χωρίς να την αισθάνονται φυσική. Αυτό μπορεί να τους βοηθά να περνούν απαρατήρητοι, αλλά όχι χωρίς συνέπειες για την ψυχική τους υγεία.
Σχέσεις με δυσκολίες και παρεξηγήσεις
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Dr. Megan Anna Neff, άτομα που δεν γνωρίζουν ότι βρίσκονται στο φάσμα συχνά έχουν ιστορικό δύσκολων ή αποτυχημένων σχέσεων, τις οποίες δεν μπορούν να εξηγήσουν. Μπορεί να προσπαθούν να προσεγγίσουν τον σύντροφο, αλλά να μην «πιάνουν» τα συναισθηματικά σήματα που εκείνος στέλνει.
Τρεις ερωτήσεις για να αναρωτηθείτε
Η Dr. Elembaby προτείνει μερικές ερωτήσεις αυτοπαρατήρησης που ίσως βοηθήσουν στην αναγνώριση πιθανών χαρακτηριστικών αυτισμού:
-
Έχετε την αίσθηση ότι «υποδύεστε» έναν ρόλο στις κοινωνικές συναναστροφές;
-
Νιώθετε συχνά εξαντλημένοι μετά από κοινωνικές επαφές;
-
Σας έχουν πει ποτέ ότι είστε υπερβολικά ευθείς ή απότομοι;
Οι θετικές απαντήσεις δεν αποτελούν απόδειξη ύπαρξης αυτισμού, αλλά μπορεί να λειτουργήσουν ως αφορμή για να αναζητήσει κανείς την κατάλληλη επαγγελματική καθοδήγηση.
