Εν μέσω ενός μακροχρόνιου πολέμου, μειωμένων τιμών πετρελαίου, αυστηρών κυρώσεων και μιας οικονομίας που βρίσκεται σε καθοδική πορεία, το ρούβλι της Ρωσίας
σημειώνει άνοδο.
Στην πραγματικότητα, είναι το νόμισμα με τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με την Bank of America, με κέρδη άνω του 40%. Το εκπληκτικό ράλι του ρουβλίου το 2025 σηματοδοτεί μια απότομη αντιστροφή από τα δύο προηγούμενα χρόνια, όταν το νόμισμα είχε υποτιμηθεί δραματικά.
Τι τροφοδοτεί το ρωσικό νόμισμα;
Η ισχύς του ρουβλίου έχει να κάνει λιγότερο με ένα ξαφνικό άλμα στην εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών παρά με τους κεφαλαιακούς ελέγχους και την αυστηροποίηση της πολιτικής, δήλωσαν παρατηρητές της αγοράς στο CNBC. Η αδυναμία του δολαρίου έρχεται ως πρόσθετο μπόνους.
Ο Μπρένταν ΜασΚέννα, διεθνής οικονομολόγος και στρατηγικός αναλυτής συναλλάγματος της Wells Fargo, απαριθμεί τρεις λόγους για το ράλι του ρουβλίου. «Η κεντρική τράπεζα επέλεξε να διατηρήσει τα επιτόκια σχετικά αυξημένα, οι έλεγχοι κεφαλαίων και άλλοι περιορισμοί στο συνάλλαγμα έχουν αυστηροποιηθεί λίγο, και (υπήρξε) κάποια πρόοδος ή προσπάθεια προόδου για την εξεύρεση ειρήνης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας».
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διατήρησε περιοριστική στάση για να περιορίσει τον υψηλό πληθωρισμό, διατηρώντας τα εγχώρια επιτόκια σε υψηλά επίπεδα, στο 20%, και περιορίζοντας τις πιστώσεις. Το απότομο κόστος δανεισμού αποτρέπει τις τοπικές επιχειρήσεις από την εισαγωγή αγαθών, μειώνοντας με τη σειρά του τη ζήτηση ξένου συναλλάγματος μεταξύ των ρωσικών επιχειρήσεων και των καταναλωτών, δήλωσαν παρατηρητές του κλάδου.
Υπήρξε μείωση της ζήτησης συναλλάγματος από τους τοπικούς εισαγωγείς, δεδομένης της αδύναμης κατανάλωσης, δήλωσε ο Αντρέι Μελασένκο, οικονομολόγος της Renaissance Capital. Αυτή η μείωση έδωσε ώθηση στο ρούβλι, καθώς οι τράπεζες δεν χρειάζεται να πουλήσουν ρούβλια για να αγοράσουν δολάρια ή γιουάν.
Περισσότερες εξαγωγές, μειωμένες εισαγωγές, αυξημένη ζήτηση για ρούβλια
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, υπήρξε «υπερεπάρκεια» σε ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, αυτοκίνητα και φορτηγά, τα οποία εισήχθησαν ενεργά κατά το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους εν αναμονή της αύξησης των εισαγωγικών δασμών, δήλωσε ο οικονομολόγος με έδρα τη Μόσχα.
Η υποχώρηση της καταναλωτικής δραστηριότητας αφορούσε κυρίως τον τομέα των διαρκών αγαθών, ο οποίος αποτελούσε ένα σημαντικό μέρος των εισαγωγών της Ρωσίας, δήλωσε ο Μελασένκο.
Περαιτέρω, οι Ρώσοι εξαγωγείς πρέπει να μετατρέψουν την πληρωμή από δολάρια σε ρούβλια, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση του νομίσματος. Οι εισαγωγείς, από την άλλη πλευρά, έχουν περιορίσει την αγορά ξένων αγαθών και έτσι δεν χρειάζεται να πουλήσουν ρούβλια για να πληρώσουν σε δολάρια.
Η ρωσική κυβέρνηση απαιτεί από τους μεγάλους εξαγωγείς να φέρνουν ένα μέρος των ξένων κερδών τους πίσω στη χώρα και να τα ανταλλάσσουν με ρούβλια στην τοπική αγορά. Ειδικότερα, η πετρελαϊκή βιομηχανία έχει μετατρέψει τα ξένα κέρδη πίσω σε ρούβλια, ανέφεραν οι αναλυτές.
Οι εξαγωγείς στη Ρωσία αντάλλαξαν 42,5 δις. δολάρια ξένων νομισμάτων σε ρούβλια
Μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου, οι πωλήσεις ξένων νομισμάτων από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στη Ρωσία ανήλθαν σε 42,5 δις δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Kεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας – CBR. Πρόκειται για ένα άλμα σχεδόν 6% σε σύγκριση με τους τέσσερις μήνες πριν από τον Ιανουάριο.
Η συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος από την CBR στηρίζει επίσης το ρούβλι, δήλωσε ο Στιβ Χάνκε, καθηγητής εφαρμοσμένων οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins.
Τον Αύγουστο του 2023, ο ρυθμός αύξησης του χρήματος που δημιουργεί η CBR εκτοξεύτηκε στο 23,9% ετησίως, είπε. Το ποσοστό αυτό έχει γίνει αρνητικό από τον Ιανουάριο – σήμερα συρρικνώνεται με ρυθμό -1,19% ετησίως, δήλωσε ο Χάνκε.
Περαιτέρω, οι ελπίδες για μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας μετά την εκλογή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είχαν επίσης προκαλέσει κάποια αισιοδοξία, δήλωσε ο ΜακΚένα της Wells Fargo. Οι προσδοκίες για την επανένταξη της Ρωσίας στην οικονομία είχαν ωθήσει κάποιες ροές κεφαλαίων πίσω σε περιουσιακά στοιχεία σε ρούβλι, παρά τους ελέγχους κεφαλαίων, οι οποίοι στήριξαν σε κάποιο βαθμό την ισχύ του νομίσματος.
Είναι το ράλι που διανύει το ρούβλι βιώσιμο;
Παρά την τρέχουσα δυναμική του ρουβλίου, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι μπορεί να μην είναι βιώσιμη. Οι τιμές του πετρελαίου -ένας σημαντικός πυλώνας της εξαγωγικής οικονομίας της Ρωσίας- έχουν μειωθεί σημαντικά φέτος, γεγονός που θα μπορούσε να επιβαρύνει τις εισροές συναλλάγματος.
«Πιστεύουμε ότι το ρούβλι βρίσκεται κοντά στο μέγιστό του και μπορεί να αρχίσει να αποδυναμώνεται στο εγγύς μέλλον», δήλωσε ο Μελασένκο. «Οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί σημαντικά, γεγονός που θα πρέπει να αντανακλάται σε μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές και την πώληση της συναλλαγματικής του συνιστώσας», πρόσθεσε.
Ενώ οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας πρόσφατα δεν έχουν επιφέρει συγκεκριμένες εξελίξεις, ο ΜακΚένα σημείωσε επίσης ότι μια συγκεκριμένη ειρηνευτική συμφωνία θα μπορούσε να διαβρώσει την ισχύ του ρουβλίου, καθώς οι έλεγχοι, όπως οι περιορισμοί συναλλαγματικών ισοτιμιών που έχουν στηρίξει το νόμισμα, θα μπορούσαν να αρθούν.
«Το ρούβλι μπορεί να ξεπουλήσει αρκετά γρήγορα στο μέλλον, ειδικά αν επιτευχθεί ειρήνη ή κατάπαυση του πυρός», δήλωσε. «Σε αυτό το σενάριο, οι έλεγχοι κεφαλαίων πιθανόν να αρθούν πλήρως και η κεντρική τράπεζα μπορεί να μειώσει τα επιτόκια μάλλον γρήγορα», πρόσθεσε.
Οικονομικά ανταλλάγματα
Οι εξαγωγείς βλέπουν επίσης μικρότερα περιθώρια κέρδους, σημείωσαν αναλυτές του κλάδου, ιδίως ο πετρελαϊκός τομέας της χώρας στο πλαίσιο της πτώσης των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου. Η κυβέρνηση, επίσης, αισθάνεται τη συμπίεση οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου σε συνδυασμό με το ισχυρότερο ρούβλι διαβρώνουν τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Τα οικονομικά της κυβέρνησης είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις διακυμάνσεις των τιμών του αργού, με τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να αποτελούν περίπου το 30% των ομοσπονδιακών εσόδων το 2024, σύμφωνα με τον Χέλι Σίμολα, ανώτερο οικονομολόγο της Τράπεζας της Φινλανδίας.
«Το Υπουργείο Οικονομικών έχει αναγκαστεί να στηριχθεί περισσότερο στο Εθνικό Ταμείο Πρόνοιας για να καλύψει τις δαπάνες», δήλωσε ο Μελασένκο. «Και μπορεί να υπάρξουν περαιτέρω περικοπές σε δαπάνες μη προτεραιότητας, αν συνεχιστεί αυτή η τάση».
Τούτου λεχθέντος, εκτός από το εμπόριο πετρελαίου, η Ρωσία ήταν ως επί το πλείστον απομονωμένη από την παγκόσμια αγορά. «Αυτό σημαίνει ότι ένα ασθενέστερο Ρούβλι δεν προσθέτει πολλά στην εμπορική ανταγωνιστικότητα της Ρωσίας», δήλωσε ο ΜακΚένα.
