Νέα μελέτη με δίδυμα αποκαλύπτει τους αόρατους παράγοντες της γνωστικής εξασθένισης
Μια πρωτοποριακή επιστημονική μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια αποκαλύπτει ότι η γνωστική εξασθένιση στη μέση ηλικία δεν εξαρτάται μόνο από την ηλικία, αλλά και από τον ρυθμό με τον οποίο γερνά βιολογικά το σώμα μας. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ταυτόσημα δίδυμα για να απομονώσουν την επίδραση των γονιδίων και να εστιάσουν σε περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Η ομάδα, με επικεφαλής την υποψήφια διδάκτορα Sophie Bell και τον Καθηγητή Ψυχολογίας Eric Turkheimer, χρησιμοποίησε δύο σύγχρονους επιγενετικούς δείκτες – τους GrimAge και PhenoAge – που καταγράφουν τη βιολογική ηλικία με βάση αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων. Οι δείκτες αυτοί θεωρούνται αξιόπιστοι για την πρόβλεψη προβλημάτων υγείας και γνωστικών δυσκολιών που σχετίζονται με την ηλικία.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι, ανάμεσα σε ζεύγη ταυτόσημων διδύμων, εκείνο το άτομο που εμφάνιζε πιο γρήγορη βιολογική γήρανση είχε και μεγαλύτερη μείωση στη μνήμη και στις γνωστικές του ικανότητες. Το εύρημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι τα ταυτόσημα δίδυμα έχουν ακριβώς το ίδιο DNA και συνήθως κοινό περιβάλλον στην παιδική ηλικία.
Ακόμη πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι η σχέση ανάμεσα στη βιολογική γήρανση και τη γνωστική πτώση ήταν εντονότερη σε άτομα που είχαν μεγαλώσει σε οικογένειες με χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Αυτό υποδηλώνει ότι οι δυσμενείς συνθήκες στην παιδική ηλικία, όπως η φτώχεια, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία της υγείας του εγκεφάλου και να αυξήσουν την ευαλωτότητά του στη βιολογική φθορά.
Η μελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο της μακροχρόνιας ερευνητικής προσπάθειας Louisville Twin Study, που ξεκίνησε το 1957, με στόχο να κατανοήσει την εξέλιξη της ανθρώπινης ανάπτυξης και γήρανσης σε βάθος χρόνου. Η Bell συνεργάζεται επίσης με τον καθηγητή Christopher Beam από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, εστιάζοντας στην ήπια γνωστική διαταραχή και την αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η νέα αυτή μελέτη φέρνει στο φως έναν κρίσιμο συνδυασμό:
Παιδική φτώχεια
Επιταχυνόμενη βιολογική γήρανση
Πρώιμη γνωστική εξασθένιση
Η προσέγγιση μέσω της μελέτης διδύμων καθιστά σαφές ότι οι εμπειρίες της ζωής – ιδιαίτερα αυτές των πρώτων χρόνων – παίζουν καίριο ρόλο στη μελλοντική γνωστική υγεία. Τα ευρήματα ανοίγουν νέες προοπτικές για την πρόληψη και τη στοχευμένη παρέμβαση, ενισχύοντας την ανάγκη για κοινωνικές πολιτικές που προστατεύουν τα παιδιά από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της φτώχειας.
