Η Ισλανδία κινείται πλέον σε τροχιά αυξημένου συναγερμού, καθώς ενισχύονται οι ενδείξεις ότι η Ατλαντική Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία (AMOC) – το κρίσιμο σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων που μεταφέρει θερμότητα προς τον Βορρά – ενδέχεται να οδηγηθεί σε σημαντική αποδυνάμωση ή ακόμη και σε κατάρρευση.
Για πρώτη φορά, η χώρα κατέταξε μια κλιματική απειλή στο επίπεδο της εθνικής ασφάλειας, υπογραμμίζοντας το μέγεθος της ανησυχίας που προκαλεί μια τέτοια εξέλιξη.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η ευημερία της Ισλανδίας είναι άρρηκτα δεμένη με τη σταθερότητα των θαλάσσιων ρευμάτων που μετριάζουν το κλίμα του νησιού. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλίματος προειδοποίησε ότι μια πιθανή κατάρρευση του AMOC θα έφερνε απότομη και εκτεταμένη ψύξη, ενδεχομένως ακόμη και την παρουσία θαλάσσιου πάγου γύρω από το νησί. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να πλήξει καίρια τις μεταφορές, τις υποδομές και την αλιεία, πυλώνες ζωτικούς για την εθνική οικονομία.
Επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν ότι το AMOC παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης, καθώς η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας διαταράσσει τη λεπτή ισορροπία θερμότητας και αλατότητας που το συντηρεί. Αν και το ακριβές χρονοδιάγραμμα μιας ενδεχόμενης κατάρρευσης παραμένει αβέβαιο, ορισμένες μελέτες εκτιμούν ότι θα μπορούσε να συμβεί μέσα στις επόμενες δεκαετίες, με παγκόσμιες συνέπειες που περιλαμβάνουν ανατροπές στα μοτίβα των μουσώνων και άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε τμήματα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Μετά την πρόσφατη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, η Ισλανδία δρομολογεί πλέον έναν συντονισμένο κυβερνητικό μηχανισμό για την κατανόηση των κινδύνων και την προετοιμασία μέτρων που θα περιορίσουν τις συνέπειες μιας πιθανής κατάρρευσης. Όπως τόνισε ο αρμόδιος υπουργός, η αλλαγή της στάσης της χώρας απέναντι στο ζήτημα αντανακλά την κρισιμότητά του.
«Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με μια επιστημονική ανησυχία», σημείωσε. «Πρόκειται για ζήτημα επιβίωσης και ασφάλειας. Αν το κλίμα αλλάξει τόσο δραστικά όσο φοβόμαστε, οι δυνατότητες προσαρμογής μας θα δοκιμαστούν στα όριά τους».
