Σε μια από τις πιο αποκαλυπτικές δηλώσεις της μεταπολεμικής εποχής, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία έχει στα χέρια της το περιβόητο «Σχέδιο Τραμπ» των 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Και όχι μόνο αυτό: ο Ρώσος πρόεδρος αποκάλυψε ότι το σχέδιο όχι απλώς παραδόθηκε, αλλά κυκλοφορούσε και συζητιόταν πολύ πριν από την πολυσυζητημένη συνάντηση στην Αλάσκα μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και της ρωσικής ηγεσίας.
Η δήλωση αυτή, ειπωμένη κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας στη Μόσχα, προκάλεσε σεισμικές δονήσεις στη διεθνή σκηνή. Τα ρωσικά κρατικά μέσα είχαν ήδη προϊδεάσει για «μεγάλα νέα από το Κρεμλίνο» – και ο Πούτιν, όπως αποδεικνύεται, δεν απογοήτευσε: έριξε φωτιά στην ήδη εύφλεκτη γεωπολιτική ατμόσφαιρα.
Το «Σχέδιο Τραμπ», όπως υποστηρίζουν πηγές σε Ουάσιγκτον, Μόσχα και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, περιλαμβάνει έναν συνδυασμό εδαφικών παραχωρήσεων, παγώματος της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και ενεργειακών-οικονομικών ανταλλαγμάτων που φέρεται να δημιουργούν «έδαφος συμφωνίας» με τη Ρωσία. Ένα σχέδιο που η Δύση δεν έχει ακόμη ανοικτά υιοθετήσει, η Ουκρανία αντιμετωπίζει με καχυποψία και, εντέλει, μόνο ο Πούτιν φαίνεται να γνωρίζει λεπτομερώς.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι το άλλο: η παραδοχή πως η Ρωσία γνώριζε, μελετούσε και συζητούσε το αμερικανικό ειρηνευτικό πλαίσιο πριν ακόμη ο κόσμος ενημερωθεί ότι υπάρχει. Αυτό δημιουργεί εύλογα ερωτήματα:
Ποιος το συνέταξε; Πότε; Και ποιοι ακριβώς το διαπραγματεύονταν πριν από την επίσημη παρουσίαση;
Στο Κίεβο, η είδηση έπεσε σαν βόμβα. Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι – ανεπίσημα – μιλούν για «ανησυχία» και «σκιές αδιαφάνειας» πίσω από τις διαβουλεύσεις στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον. Στην Ευρώπη, κυβερνήσεις προσπαθούν να καταλάβουν αν πρόκειται για πραγματική προοπτική ειρήνης ή για διπλωματική παγίδα που θα νομιμοποιήσει τα ρωσικά κέρδη στο πεδίο της μάχης.
Ο Πούτιν, πάντως, επιμένει: «Το σχέδιο υπάρχει εδώ και καιρό. Εξετάζουμε τα περιεχόμενά του. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε». Μια δήλωση που μπορεί να εκληφθεί είτε ως άνοιγμα είτε ως κυνικός ελιγμός για να πιέσει την Ουκρανία και τη Δύση να αποδεχθούν τετελεσμένα.
Η αλήθεια είναι πως ο πόλεμος βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Οι ΗΠΑ θέλουν αποτέλεσμα. Η Ευρώπη αναζητά λύση. Η Ουκρανία φοβάται ότι θα κληθεί να πληρώσει το τίμημα. Και η Ρωσία, με τη σημερινή ομολογία Πούτιν, δείχνει ότι όχι μόνο έχει διαβιβάσει το «Σχέδιο Τραμπ», αλλά και ότι το χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτικό μοχλό πίεσης.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η γεωπολιτική σκακιέρα παίρνει φωτιά. Και το «σχέδιο 28 σημείων» που μέχρι χθες παρουσιαζόταν ως μυστικό έγγραφο, σήμερα μετατρέπεται σε εργαλείο «σκληρής ειρήνης» – ή σε ένα ακόμη επεισόδιο στο παγκόσμιο θρίλερ που ξεκίνησε το 2022.
