Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, άφησε να εννοηθεί ότι έχει πλέον καταλήξει στο τι θα κάνει σχετικά με τη Βενεζουέλα, μετά από μια εβδομάδα γεμάτη συσκέψεις κορυφής και την όλο και πιο ορατή στρατιωτική κινητοποίηση των ΗΠΑ γύρω από τη χώρα.
Σύμφωνα με τέσσερις πηγές που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις και μίλησαν στο CNN, ο Τραμπ άκουσε αναλυτικές εισηγήσεις για πιθανά στρατιωτικά σενάρια εντός της Βενεζουέλας. Αυτές οι επιλογές περιλαμβάνουν από στοχευμένα πλήγματα σε στρατιωτικές και κυβερνητικές υποδομές μέχρι ενέργειες που θα στοχεύουν απευθείας στον Νικολάς Μαδούρο, καθώς ο πρόεδρος ζυγίζει το κόστος και τα δυνητικά οφέλη μιας μεγάλης επέμβασης.
Την ίδια ώρα, ο αμερικανικός στρατός έχει μαζέψει πάνω από δώδεκα πολεμικά πλοία και περίπου 15.000 άνδρες στην περιοχή, ως μέρος της επιχείρησης «Southern Spear» («Νότια Λόγχη»), μια επίδειξη ισχύος που εδώ και μέρες κλιμακώνεται.
Την Παρασκευή 14/11, ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι οδεύει προς μια απόφαση, συνδέοντας το ζήτημα τόσο με την προσπάθεια να ανακόψει τη ροή μεταναστών και ναρκωτικών όσο και με το ενδεχόμενο αλλαγής καθεστώτος στη Βενεζουέλα.
«Έχω αποφασίσει — ναι. Δεν μπορώ να σας πω τι, αλλά έχω αποφασίσει», είπε σε δημοσιογράφους στο Air Force One, όταν ρωτήθηκε αν οι συναντήσεις της εβδομάδας τον οδήγησαν σε συγκεκριμένο σχέδιο.
Ένα ευρύ μενού στρατιωτικών επιλογών
Την Τετάρτη, μια μικρή ομάδα κορυφαίων αξιωματούχων, με τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού στρατηγό Νταν Κέιν, παρουσίασε στον Τραμπ τους πιθανούς στόχους και τις επιχειρησιακές δυνατότητες.
Την επόμενη ημέρα, στην Αίθουσα Επιχειρήσεων, ακολούθησε μια ευρύτερη σύσκεψη με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και άλλων ανώτερων στελεχών της εθνικής ασφάλειας.
Σύμφωνα με πηγή των ΗΠΑ, ο πρόεδρος μελέτησε μια σειρά σεναρίων:
αεροπορικές επιθέσεις σε εγκαταστάσεις της κυβέρνησης Μαδούρο, πλήγματα σε κέντρα και διαδρομές διακίνησης ναρκωτικών, ακόμη και πιο άμεσες επιχειρήσεις που θα είχαν ως τελικό στόχο τον ίδιο τον Μαδούρο.
Το CNN έχει αποκαλύψει ότι ο Τραμπ είχε ήδη εξετάσει σχέδια που προέβλεπαν επιθέσεις σε σημεία παραγωγής κοκαΐνης και σε δίκτυα του καρτέλ μέσα στη Βενεζουέλα.
Παρά τις εισηγήσεις, δεν αποκλείεται ο πρόεδρος να προτιμήσει τελικά να μην κάνει τίποτα. Παρότι πρόσφατα δήλωσε ότι έχει δώσει στη CIA εντολή να «κινηθεί», αξιωματούχοι ενημέρωσαν μέλη του Κογκρέσου ότι οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν επαρκή νομική αιτιολόγηση για χτυπήματα εναντίον στόχων στο έδαφος της Βενεζουέλας — αν και άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί μια τέτοια βάση.
Σε συνέντευξή του στο «60 Minutes» του CBS, ο Τραμπ είχε εμφανιστεί να αποστασιοποιείται από την ιδέα μιας επίθεσης, παρά το γεγονός ότι παλαιότερα άφηνε όλα τα ενδεχόμενα στο τραπέζι.
Εντεινόμενη στρατιωτική παρουσία
Πρόσωπα που γνωρίζουν το κλίμα των συσκέψεων αναφέρουν ότι ο Τραμπ εμφανίστηκε προσεκτικός, καθώς μια αποτυχημένη επιχείρηση ή απώλειες Αμερικανών στρατιωτών θα είχαν σοβαρές πολιτικές συνέπειες.
Την ίδια στιγμή, η παρουσία των ΗΠΑ στην Καραϊβική έχει φτάσει σε επίπεδα που θυμίζουν μεγάλης κλίμακας αποστολή. Το USS Gerald R. Ford, το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο στον κόσμο και «η πιο φονική πλατφόρμα μάχης» του αμερικανικού ναυτικού, κατέφθασε πριν λίγες ημέρες. Μαζί του επιχειρούν περισσότερα από δώδεκα πολεμικά πλοία — από καταδρομικά και αντιτορπιλικά έως αμφίβια αποβατικά πλοία και ένα υποβρύχιο επίθεσης — καθώς και περίπου 15.000 στρατιώτες.
Επιπλέον, δέκα μαχητικά F-35 έχουν μεταφερθεί στο Πουέρτο Ρίκο, το οποίο λειτουργεί πλέον ως κομβικό σημείο για την ενισχυμένη παρουσία των ΗΠΑ στην Καραϊβική.
Η Βενεζουέλα έχει απαντήσει ανακοινώνοντας μια «μαζική κινητοποίηση» προσωπικού και οπλισμού, ενισχύοντας το δικό της στρατιωτικό αποτύπωμα.
Υψηλό ρίσκο
Η πιθανότητα αλλαγής καθεστώτος στη Βενεζουέλα συνοδεύεται από τεράστιους κινδύνους, αλλά και ενδεχόμενα πολιτικά και στρατηγικά οφέλη για τον Τραμπ. Η ανατροπή του Μαδούρο θα μπορούσε να δώσει στον πρόεδρο μια ιστορική νίκη όπου πολλές κυβερνήσεις απέτυχαν.
Στην πρώτη θητεία του, ο Τραμπ είχε αναγνωρίσει τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χουάν Γκουαϊδό ως νόμιμο πρόεδρο της χώρας, όμως η αποτυχημένη εξέγερση του 2019 δεν οδήγησε ποτέ σε αλλαγή εξουσίας.
Εάν τώρα ο Τραμπ καταφέρει να ανατρέψει τον Μαδούρο, θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει την αμερικανική επιρροή στη Λατινική Αμερική, να ενισχύσει τη συνεργασία για την καταπολέμηση των καρτέλ και της παράνομης μετανάστευσης και να ανοίξει τον δρόμο για ενεργειακές συμφωνίες.
Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι μια στρατιωτική επιχείρηση στο έδαφος της Βενεζουέλας θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την εύθραυστη ενότητα της αντιπολίτευσης και να προκαλέσει σκληρή αντίσταση από τον στρατό της χώρας.
Μαδούρο: «Θα γίνει Γάζα, Αφγανιστάν ή Βιετνάμ»
Από το Καράκας, ο Μαδούρο έστειλε ευθεία προειδοποίηση: οποιαδήποτε αμερικανική στρατιωτική ενέργεια θα μετατρέψει την περιοχή σε «μια νέα Γάζα», «ένα νέο Αφγανιστάν» ή «ένα νέο Βιετνάμ».
«Σταματήστε το χέρι εκείνων που ζητούν βομβαρδισμούς και πόλεμο στη Νότια Αμερική», είπε χαρακτηριστικά. «Όχι στον πόλεμο».
Το πολιτικό ρίσκο για τον Τραμπ
Μια παρατεταμένη σύγκρουση θα μπορούσε, επιπλέον, να τραυματίσει το πολιτικό αφήγημα που έφερε τον Τραμπ στην εξουσία: ότι «θα κρατήσει την Αμερική έξω από ατελείωτους ξένους πολέμους».
Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντι Βανς και ο Χέγκσεθ, και οι δύο βετεράνοι του Ιράκ, έχουν μιλήσει δημοσίως για τον σκεπτικισμό τους απέναντι σε νέες αμερικανικές στρατιωτικές εμπλοκές.
«Ο αμερικανικός λαός δεν εξέλεξε τον Τραμπ για να σύρει τις ΗΠΑ σε μακρόχρονη σύρραξη στη Λατινική Αμερική», δήλωσε στέλεχος των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο. «Και αν δεν εξασφαλιστεί η πλήρης δέσμευσή του στην υποστήριξη της αντιπολίτευσης, τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να λειτουργήσει».
