Μια αόρατη απειλή αναδύεται από τα βάθη του Νότιου Ωκεανού. Οι επιστήμονες εντόπισαν δεκάδες νέα σημεία στη Θάλασσα Ρος της Ανταρκτικής, όπου μεθάνιο — ένα από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου— διαφεύγει από τον πυθμένα της θάλασσας, απειλώντας να επιταχύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο προβλέπουν τα κλιματικά μοντέλα.
Το «αέριο-γίγαντας» που κοιμόταν στα βάθη
Για δεκαετίες, το μεθάνιο θεωρούνταν παγιδευμένο στα ιζήματα του πυθμένα υπό μορφή υδριτών — εύθραυστων δομών πάγου που το κρατούσαν φυλακισμένο. Όμως, καθώς οι θερμοκρασίες των ωκεανών αυξάνονται, οι δομές αυτές αρχίζουν να αποσταθεροποιούνται.
Το αποτέλεσμα; Εκατομμύρια μικροσκοπικές φυσαλίδες μεθανίου απελευθερώνονται αργά, ανεβαίνοντας προς την επιφάνεια. Ένα μέρος τους καταναλώνεται από μικρόβια, αλλά το υπόλοιπο φτάνει στην ατμόσφαιρα.
Και εκεί αρχίζει το πρόβλημα: το μεθάνιο παγιδεύει 80 φορές περισσότερη θερμότητα από το διοξείδιο του άνθρακα στα πρώτα 20 χρόνια κυκλοφορίας του — μετατρέποντάς το σε έναν σιωπηλό, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνο παράγοντα για το κλίμα.
Από «εξαίρεση» σε φαινόμενο
Μέχρι πρόσφατα, είχε καταγραφεί μόνο μία ενεργή διαρροή μεθανίου στην Ανταρκτική.
Όμως, νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications αποκάλυψε πάνω από 40 νέες περιοχές διαρροών, σε βάθη από 5 έως 240 μέτρα.
«Αυτό που θεωρούσαμε εξαιρετικά σπάνιο, τώρα φαίνεται να γίνεται συνηθισμένο», δήλωσε η ωκεανογράφος Σάρα Σίμπρουκ στο CNN.
Οι περιοχές αυτές είχαν εξεταστεί στο παρελθόν χωρίς ίχνη εκπομπών, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι διαρροές ξεκίνησαν πρόσφατα — πιθανότατα λόγω της θέρμανσης των υδάτων, της τήξης των παγετώνων και της αλλαγής της πίεσης στον πυθμένα.
Οι «σιωπηλές διαρροές» και ο άγνωστος κίνδυνος
Οι επιστήμονες αποκαλούν αυτές τις εκπομπές “σιωπηλές διαρροές”: όχι επειδή είναι ακίνδυνες, αλλά επειδή δεν καταγράφονται στα περισσότερα μοντέλα για την κλιματική αλλαγή.
Αν το φαινόμενο ενταθεί, η ποσότητα του μεθανίου στην ατμόσφαιρα θα μπορούσε να αυξηθεί απότομα, οδηγώντας σε απροσδόκητα άλματα στις θερμοκρασίες παγκοσμίως.
Επιπλέον, οι διαρροές μεταβάλλουν τη χημεία του θαλάσσιου περιβάλλοντος: επηρεάζουν τα ιζήματα, μειώνουν το οξυγόνο και απειλούν τα μικροοικοσυστήματα του βυθού — τη βάση της τροφικής αλυσίδας των ωκεανών.
«Η συγκέντρωση του μεθανίου αυξάνεται σταθερά στην ατμόσφαιρα, αλλά δεν γνωρίζουμε επακριβώς το γιατί», τονίζει ο Άντριου Θέρμπερ, καθηγητής θαλάσσιας βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. «Οι νέες διαρροές της Ανταρκτικής ίσως αποτελούν κομμάτι του χαμένου παζλ».
