Στο επίκεντρο βρίσκεται η Ατλαντική Μεσημβρινή Ανακυκλοφορία (AMOC)
Μια νέα επιστημονική μελέτη προειδοποιεί ότι ένα από τα πιο κρίσιμα θαλάσσια ρεύματα του πλανήτη βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα «Μικρή Εποχή Παγετώνων» και να προκαλέσει ραγδαία άνοδο της στάθμης των θαλασσών.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Communications Earth & Environment, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Ινστιτούτου Ωκεανολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (IOCAS) και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Σαν Ντιέγκο.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η Ατλαντική Μεσημβρινή Ανακυκλοφορία (AMOC), ένας «μεταφορικός ιμάντας» του ωκεανού, που μεταφέρει θερμά νερά από τις τροπικές περιοχές προς το βόρειο ημισφαίριο, σημειώνεται σε δημοσίευμα των New York Post.
Το ρεύμα αυτό περιλαμβάνει και το γνωστό Ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream), το οποίο ξεκινά από τον Κόλπο του Μεξικού, διασχίζει τον Ατλαντικό και συμβάλλει στη διατήρηση του ήπιου κλίματος της Ευρώπης, του Ηνωμένου Βασιλείου και της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής λιώνει το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας, επιτρέποντας τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού να ρέουν στον Βόρειο Ατλαντικό και να επιβραδύνουν την κυκλοφορία των ρευμάτων.
Οι ερευνητές εντόπισαν ένα «ιδιαίτερο θερμικό αποτύπωμα» σε βάθος 1.000 έως 2.000 μέτρων κάτω από την επιφάνεια, ένδειξη ότι η επιβράδυνση της AMOC βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και δεκαετίες και θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση μέχρι το τέλος του αιώνα.
«Προσδιορίσαμε ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα θερμοκρασίας στον Iσημερινό Ατλαντικό που σηματοδοτεί την αλλαγή στην κυκλοφορία της AMOC», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης. «Ο μηχανισμός αυτός αποτελεί πολύτιμο δείκτη για την παρακολούθηση των ωκεάνιων μεταβολών σε ένα θερμαινόμενο κλίμα».
Χρησιμοποιώντας το μοντέλο γενικής κυκλοφορίας του MIT, οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη διάδοση ενεργειακών κυμάτων που προκύπτουν από την επιβράδυνση της AMOC και μεταφέρονται μέχρι τον Iσημερινό, δημιουργώντας μια “θερμή ζώνη” στα βάθη του Ατλαντικού.
Αν η τάση συνεχιστεί, το AMOC θα μπορούσε να αρχίσει να καταρρέει μέσα στα επόμενα 30 χρόνια, προειδοποιεί το LiveScience, εξέλιξη που θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα του πλανήτη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Jonathan Bamber του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, μια σημαντική επιβράδυνση ή κατάρρευση του ρεύματος «θα μπορούσε να ρίξει τη θερμοκρασία στην Ευρώπη έως και κατά 30 βαθμούς Κελσίου», προκαλώντας ακραίους χειμώνες «παρόμοιους με εκείνους του Αρκτικού Καναδά».
Η τελευταία φορά που η AMOC κατέρρευσε ήταν πριν από περίπου 12.000 χρόνια, πριν από την τελευταία Εποχή των Παγετώνων.
Πέρα από το ψύχος, η επιβράδυνση του ρεύματος ενδέχεται να διαταράξει την τροπική ζώνη βροχών από την οποία εξαρτώνται εκατομμύρια αγρότες, ενώ θα μπορούσε να προσθέσει έως και 50 εκατοστά στην ήδη αυξανόμενη στάθμη των θαλασσών, σύμφωνα με τη Guardian.
Η Ισλανδία, αντιλαμβανόμενη τη σοβαρότητα της κατάστασης, έχει χαρακτηρίσει την πιθανή κατάρρευση της AMOC απειλή εθνικής ασφάλειας.
«Πρόκειται για άμεση απειλή για την εθνική μας ανθεκτικότητα», δήλωσε ο υπουργός Κλίματος της Ισλανδίας, Γιόχαν Παλ Γιόχανσον. «Είναι η πρώτη φορά που ένα φαινόμενο που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή παρουσιάζεται ενώπιον του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας ως πιθανή υπαρξιακή απειλή».
Παρά τις ανησυχητικές ενδείξεις, οι επιστήμονες παραδέχονται ότι οι επιπτώσεις για τον ανθρώπινο πολιτισμό παραμένουν δύσκολο να προβλεφθούν.
«Υπάρχει πληθώρα μελετών για το πότε θα συμβούν οι αλλαγές», σημειώνει ο φυσικός ωκεανογράφος Aleksi Nummelin από το Φινλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο. «Πολύ λιγότερα γνωρίζουμε, όμως, για το τι θα σημαίνουν πραγματικά για τις κοινωνίες μας».
