Μετά το πρόσφατο «λουκέτο» σε ομάδα του Viber που ενημέρωνε οδηγούς για σημεία ελέγχων και αλκοτέστ, άνοιξε νέα συζήτηση για το αν η Αστυνομία ή η κυβέρνηση μπορούν να μπλοκάρουν εφαρμογές όπως το Waze, που παρέχουν σε πραγματικό χρόνο ειδοποιήσεις για μπλόκα και τροχονομικούς ελέγχους.
Το Waze, που ανήκει στη Google, βασίζεται σε αναφορές των ίδιων των χρηστών του για την κυκλοφορία, τα ατυχήματα και την παρουσία αστυνομικών δυνάμεων. Η λειτουργία του είναι νόμιμη σε όλη την Ευρώπη, καθώς θεωρείται πλατφόρμα πλοήγησης και ενημέρωσης, όχι εργαλείο παρεμπόδισης της Αστυνομίας.
Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο για το “ανοιχτό διαδίκτυο” (net neutrality), που ισχύει και στην Ελλάδα, ένα γενικό μπλοκάρισμα τέτοιας εφαρμογής θα ήταν παράνομο και δυσεφάρμοστο. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2120 προβλέπει ότι περιορισμοί στην πρόσβαση στο διαδίκτυο επιτρέπονται μόνο αν υπάρχει σαφής νομική βάση, συνήθως για λόγους ασφάλειας δικτύου ή κατόπιν δικαστικής εντολής.
Στην Ελλάδα, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας απαγορεύει ρητά συσκευές ανίχνευσης ή παρεμβολής ραντάρ, αλλά δεν προβλέπει απαγόρευση για εφαρμογές πλοήγησης που στηρίζονται σε κοινές αναφορές χρηστών. Έτσι, βρισκόμαστε σε μια γκρι ζώνη, όπου η χρήση τέτοιων εφαρμογών δεν θεωρείται παράνομη, εκτός αν αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο.
Αν η κυβέρνηση ήθελε να περιορίσει τις ειδοποιήσεις για αλκοτέστ, θα έπρεπε να θεσπίσει ειδικό νόμο, όπως έκανε η Γαλλία, η οποία από το 2022 απαγορεύει την εμφάνιση προειδοποιήσεων για αστυνομικούς ελέγχους μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές και για περιορισμένο χρόνο. Δεν μπλόκαρε δηλαδή την εφαρμογή, αλλά έβαλε φίλτρα στα δεδομένα.
Η Γερμανία, αντίθετα, δεν περιορίζει τις εφαρμογές, αλλά απαγορεύει τη χρήση τους από τον οδηγό κατά την οδήγηση, θεωρώντας ότι έτσι παραβιάζεται η οδική ασφάλεια.
Όσον αφορά το μπλοκάρισμα ομάδων σε εφαρμογές όπως το Viber, αυτό αποτελεί απόφαση της ίδιας της πλατφόρμας και όχι κρατική παρέμβαση. Οι πλατφόρμες μπορούν να κλείσουν ομάδες που παραβιάζουν τους όρους χρήσης τους, χωρίς να απαιτείται κρατική εντολή.
Συνολικά, με βάση το ευρωπαϊκό και ελληνικό νομικό πλαίσιο, η Τροχαία ή η κυβέρνηση δεν μπορούν να μπλοκάρουν το Waze ή να εμποδίσουν τη χρήση του από τους οδηγούς. Μόνο μια στοχευμένη νομοθετική ρύθμιση θα μπορούσε να περιορίσει συγκεκριμένες λειτουργίες του, και αυτό υπό αυστηρούς και προσωρινούς όρους.
Μέχρι τότε, το Waze παραμένει νόμιμο εργαλείο πλοήγησης, και η συζήτηση για το αν η ψηφιακή ενημέρωση μπορεί να συνυπάρξει με την οδική ασφάλεια, μένει ανοιχτή.
