Η Λισαβόνα βυθίστηκε στο σκοτάδι της βίας χθες, όταν μια ομάδα νεοναζί εξαπέλυσε επίθεση εναντίον ηθοποιών έξω από ένα θέατρο, αναγκάζοντας την ακύρωση μιας παράστασης αφιερωμένης στον εθνικό ποιητή της Πορτογαλίας, Λουίς ντε Καμόες, με αφορμή την Ημέρα της Πορτογαλίας. Η ημέρα αυτή, που τιμά τη μνήμη του μεγάλου λογοτέχνη, σημαδεύτηκε από ένα γεγονός που αμαυρώνει την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
Η επίθεση, που έλαβε χώρα αργά το βράδυ, προκάλεσε σοκ και ανησυχία στην πορτογαλική κοινωνία. Το θέατρο, που επρόκειτο να φιλοξενήσει την παράσταση προς τιμήν του Καμόες, αναγκάστηκε να αναστείλει τις εκδηλώσεις του, υποκύπτοντας στην απειλή της βίας. Η πράξη αυτή αποτελεί μια επίθεση όχι μόνο κατά των καλλιτεχνών, αλλά και κατά των αξιών της ελευθερίας και της έκφρασης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει την ανησυχία της για την άνοδο της ρητορικής μίσους στην Πορτογαλία. Η άνοδος της ακροδεξιάς, με το κόμμα Chega (Σέγκα) να αναδεικνύεται ως το δεύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στις πρόσφατες εκλογές, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της χώρας. Το κόμμα αυτό, με την ξεκάθαρη αντιμεταναστευτική του ατζέντα, φαίνεται να τροφοδοτεί το κλίμα μίσους και να ενθαρρύνει τέτοιου είδους βίαιες ενέργειες.
Η υπουργός Πολιτισμού Μαργκαρίντα Μπαλσέιρο Λοπέζ καταδίκασε σήμερα την επίθεση της οποία χαρακτήρισε ως μια «δειλή επίθεση… στην ελευθερία της έκφρασης, στο δικαίωμα στη δημιουργικότητα, στις δημοκρατικές αξίες που μας καθορίζουν ως χώρα».
Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε ένα άτομο μετά τη συμπλοκή το βράδυ της Τρίτης κοντά στο θέατρο Barraca στο κέντρο της Λισαβόνας.
Ο ηθοποιός Αντερίτο Λοπέζ, ο οποίος υποδύεται τον ρόλο τον μονόφθαλμου ποιητή του 16ου αιώνα στο έργο με τίτλο « Η αγάπη είναι μια φλόγα που καίει αόρατα», διακομίσθηκε στο νοσοκομείο με τραύματα στο πρόσωπο.
Σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα της παράστασης Μαρία ντο Σέου Γκουέρα, η ομάδα των περίπου 30 νεοναζί είχε γυρίσει από μια πορεία στην οποία υπήρχαν πανό που έγραφαν «Η Πορτογαλία για τους Πορτογάλους».
Αρχικά επιτέθηκαν φραστικά σε μία ηθοποιό που φορούσε ένα T-shirt που είχε της φωτογραφία ενός αστεριού που παρέπεμπε στην αριστερά και μετά επιτέθηκαν σε δύο άνδρες ηθοποιούς.
Η επίθεση έγινε στην 30η επέτειο από τη δολοφονία ενός νεαρού μαύρου, του Αλψίντο Μοντέϊρο στη Λισαβόνα από σκίνχεντς και πάλι μετά τις εκδηλώσεις μνήμης για την Ημέρα της Πορτογαλίας.
«Τριάντα χρόνια μετά, αυτή η χώρα δεν έχει βρει τρόπο να υπερασπιστεί τον εαυτό της από τους ναζί», δήλωσε ο Γκουέρα σε τηλεοπτικές δηλώσεις.
Υπό το φασιστικό καθεστώς του Αντόνιο Σαλαζάρ, που κυβέρνησε τη χώρα για τέσσερις δεκαετίες μέχρι το 1974, η Ημέρα της Πορτογαλίας έγινε γνωστή ως Ημέρα της Πορτογαλικής Φυλής. Τα ακροδεξιά κινήματα τη σηματοδοτούν εδώ και χρόνια με συγκεντρώσεις κυρίως μικρής κλίμακας.
Μετά την επίθεση της Τρίτης, τα αριστερά πολιτικά κόμματα κατηγόρησαν την κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρο ότι δεν έλαβε μέτρα κατά των ακροδεξιών ομάδων.
«Οι νεοφασίστες επιτίθενται στα βιβλία, στο θέατρο και σε όσους ασχολούνται με τον πολιτισμό. Το κάνουν επειδή νομίζουν ότι μπορούν», έγραψε η βουλευτής του Αριστερού Μπλοκ, Μαριάνα Μορτάγκουα στο X.
Σε ανακοίνωση της η υπουργός Πολιτισμού Μπαλσέϊρο Λοπέζ αναφέρει : «Ο πολιτισμός δεν πτοείται… Και δεν δέχεται μίσος μεταμφιεσμένο σε πολιτικό λόγο».
Τον Απρίλιο ακροδεξιές ομάδες προκάλεσαν συγκρούσεις στο κέντρο της Λισαβόνας, αμαυρώνοντας τους εορτασμούς για την 51η επέτειο της Επανάστασης των γαρυφάλλων, η οποία έθεσε τέλος στη δικτατορία.
